III. Ahmet Çeşmesi (Üsküdar)
III. Ahmet Çeşmesi
III. Ahmet Çeşmesi, 1728 yılında III. Ahmed tarafından, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan adına yaptırılmıştır. İstanbul Boğazı'ndan gelip geçenlerin ihtiyacını karşılamasını sağlayan bu çeşmenin 8 adet musluğu vardır. Köşelerdeki musluklar su içmek için, kenarlardaki musluklar su doldurmak için yapılmıştır. Çeşmenin sahil yüzündeki kitabesi III. Ahmed ve Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından yazılmıştır.
Kitabeleri III. Ahmed, Nedim, Şair Şakir ve Şair Rahmi tarafından yazılmıştır.
Sahil yönündeki kitabe III. Ahmed ve Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından 1 beyit olarak yazılmıştır. Kitabe aşağıda yazmaktadır:
|
Osmanlıca:
- Didi Han Ahmet ile bile İbrahim tarihin
- Suvardı alemi dest-i Muhammed ile cevadullah
- Hicri 1141
|
Günümüz Türkçesi:
- Ahmet Han tarihi İbrahim'le birlikte söyledi
- Allah'ın cömertliği, alemi Muhammed eli ile suladı
- Miladi 1728
|
Marmaray yönündeki kitabe, Şair Şakir tarafından 9 beyit olarak yazılmıştır. Kitabe aşağıda yazılmıştır:
|
Osmanlıca:
- Şehinşâh-ı humayûn-pâye Sultan Ahmed Gâzi
- Kerâmetdir olan sâdır o hâkân-ı müeyyedden
- O yektâ zıll-ı Hakk kim bir nefes Hakk’dan udûl etmez
- Eder kesb-i safâ icrâ-yı ahkâm-ı Muhammed’den
- Vücûd-ı enveri kim matla-ı mihr-i saâdetdir
- Olur mana-yı şevket zâhir ol şeh-beyt-i müfredden
- Vücûda gelmemiştir öşr-i mi’şâr-ı fütühatı
- Ki âcizdir kalem âsâr-ı âlişânını adden
- Şeref-âbâd-ı bünyâd eyledikde izz ü devletle
- Ona bir su bulundu kim nişandır ömr-i sermedden
- Vezir-i â’zam İbrahim Paşa’ya edip fermân
- Olunca yümnle me’mur o şâhenşâh-ı es’adden
- Bu şehre bünyâd eyleyip cümle ahaliyi
- Hayat-ı taze buldu re’fet-i hâkân-ı emcedden
- Hemîşe dest-i cûdun maksem-i erzâk edip Mevlâ
- Vücûd-ı kâmilin âsûde kılsın dîde-i bedden
- Tamam oldukda atşân dedi târîhini Şâkir
- Gel iç mâ-ı hayâtı çeşme-i Sultan Ahmed’den
- Hicri 1141
|
Günümüz Türkçesi:
- Sarayın padişahı mertebesindeki Gazi Sultan Ahmed
- Ondan olan keramettir o kuvvetlendirilmiş hakandan
- O tek Allah'ın gölgesi ki bir nefes bile Allah'tan vazgeçmez
- Eğlenceyle çalışır, Muhammed'in hükümlerini yürütür
- Nurlu vücudu ki mutluluğun güneşi onda doğar
- Heybetli anlamı görünür o yalnız evin şahından
- Oluşmamıştır fetihlerin yüzde biri
- Ki acizdir kalem, yüksek şanlı eserlerini yazmaktan
- Şerefabad'ı devletin kıymetinde inşa eyledik de
- Ona bir su bulundu ki daimi ömürden bir işarettir
- Veziriazam İbrahim Paşa'ya ferman edip
- Uğurla görevli olunca o en mutlu şahların şahından
- Bu şehri inşa edip bütün halkı
- Taze hayat buldu büyük hakanın merhametinden
- Daima cömertliğin elini rızık çeşmesi edip Mevla
- Olgun varlığını rahat kılsın kötü gözlerden
- Susayanlara tarihini tamamlattı Şakir
- Gel iç hayat suyunu Sultan Ahmed Çeşmesi'nden
- Miladi 1728
|
Otobüs durakları yönündeki kitabe, Şair Rahmi tarafından 9 beyit olarak yazılmıştır. Kitabe aşağıda yazmaktadır:
|
Osmanlıca:
- Semiyy-i fahr-i mevcûdât Sultan Ahmed-i Gâzi
- Şeh-i sâhib-meâsir zıll-i pâk-i Hazret-i Vehhâb
- Emin-i Yesrib u Batha muîn-i millet-i beyzâ
- Ebâ an cedd şeh-i dâna hidivv-i tâhiru’l-en sâb
- O hâkân-ı keremkârın bu arz-ı cennet-âsâda
- Olub gufrân ille Ümm-i Safiyye haslet-i der-hâb
- Onun rûh-i şerifin hayr ile yâd eylemek kasdın
- Derûn-i pâkine ilhâm edince Hâlıku’l-esbâb
- Vezir-i a’zam ve Damat İbrahim Paşa’nın
- Gül-i kâmın hitâb-ı müstetâbıyle edib şâdâb
- Şeref âbâd-ı bünyâd eyledikten sonra emriyle
- Bu ayn-ı zemzemin çün kıldı icrâsın ona işrâb
- Turâb-ı kabrine merhumenin ikrâm için yapdı
- Reh-i Hak’da diyâr-ı Üsküdar’a çeşme-i pür-âb
- O hâkân-ı cihânı dâima Hakk eyleyub te’yid
- Ne kâre azm ederse hükm-i takdir etsin istisvâb
- Bu mısrayla Nedimâ söyledi tarih-i itmamın
- Bu şehri ma’ ile Sultan Ahmed eyledi sîr-âb
- Hicri 1141
|
Günümüz Türkçesi:
- Kainatın övüneniyle adaş Gazi Sultan Ahmed
- Güzel eserleri yaptıran şah, mübarek Allah'ın gölgesi
- Mekke ve Medine'nin emini, temiz milletin yardıımcısı
- Babasından kuvvetli, alimlerin şahı, nesebi temiz vezir
- Kerem sahibi o hakanın bu cennet gibi yerde
- "Temizlerin Annesi"ne rahmet için, uykudaki huyuyla
- Onun şerefli ruhunu hayır ile hatırlamaktır sebebi
- Mübarek kalbine esinlenince Allah'ın sebepleri
- Vezir-i Azam Damat İbrahim Paşa'nın
- Gülün arzusunun güzel hitabıyla suya kandırıp (doydurup)
- Şerefabad'ı inşa ettikten sonra emriyle
- Bu zemzem çeşmesini o içsin diye inşa etti.
- Toprak mezarına merhumenin ikramı için yapıldı
- Allah'ın yolunda, Üsküdar diyarında pek sulu çeşme
- O dünya hakanını daima Allah kuvvetlendirsin
- Ne işe toplanırsa kader hükmünü doğru kılsın
- Bu mısra ile Nedim tarihin tamamını söyledi
- Bu şehri Sultan Ahmed bu şehri su ile suya doyurdu.
- Hicri 1728
|
Mihrimah Sultan Camii yönündeki kitabe, Nedim tarafından 9 beyit olarak yazılmıştır. Kitabe aşağıda yazmaktadır:
|
Osmanlıca:
- Âb-rû-yi saltanat Hân Ahmed-i Gâzi ki ânın
- Dâima icrâ-yı şer-i Ahmedî’dir hem-demi
- Mazhar-ı te’yid edip Hakk âna âsân eyledi
- Gayre müşkilter olan her emr-i sa’b u muazzamı
- Bu kerâmet kutb-ı âfâk olduğun isbât eder
- Buldu İbrahim Paşa gibi sadr-ı efhamı
- Rahatıyla kesb-i şevk u ihtiyât etmek için
- İhtira’ etti şeref-âbâd-ı şâh-ı âlemi
- Nâmın almış bir güherdir suyunu bulsun diye
- Su yerine bezl ü îsâr etti bî-had dirhemi
- Çeşme bünyâd etmeyi imâ ve işrâb eyleyip
- Kıldı me’mur âsaf-ı derya-nevâl ekremi
- Öyle dil-cû çeşme-sâr-ı bî-bedel yapdırdı ki
- Oldu her bir lülesi âb-ı hayâtın maksemi
- Sa’yini hüsn-i kabûl eyleyip Mevlâ karîn
- Hıfz ede dâim hatalardan o şâh-ı efhamı
- Şâkirâ! Rahmi içip âbın dedi târihini
- Hükm-i Sultan Ahmed icrâ etti el-Hakk zemzemi
- Hicri 1141
|
Günümüz Türkçesi:
- Saltanatın yüzü suyu Gazi Ahmed Han ki onun
- Daima işi canciğer arkadaşı Ahmed'in (Muhammed) vaazını yürütmektir
- Allah kuvvetlilikle şereflendirip ona kolay eyledi
- Çok zor yapılan işaret edilen bütün muhteşem emirleri
- Bu keramet ufukların kutbu olduğunu kanıtlar
- Buldu İbrahim Paşa gibi pek büyük veziri
- Rahatıyla şevkle çalışmak ve tedbirlenmek için
- İcat etti dünyanın şahının sonsuz şerefini
- Bir cevherdir suyunu bulsun diye namını almış
- Su için bol bol verip ikram etti hadsiz dirhemi
- Çeşme inşa etmeyi yapmaya çalışıp ve içirip
- Büyük denizlerin kısmeti, vezir kıldı
- Öyle gönül cezbeden, bedelsiz bir çeşme yaptırdı ki
- Her musluğu hayat suyunun çeşmesi oldu
- Çalışmasını güzellikle kabul edip işini Mevla
- Daima hatalardan korusun o büyük şahı
- Şükürler olsun! Rahmi suyu içip dedi tarihini
- Sultan Ahmed'in hükmü akıttı Allah'ın zemzemini
- Miladi 1728
|
Kaynakça
Şablon:Fountain of Ahmed III (Üsküdar)