James Dean
Koordinatlar: 35°44′5″K 120°17′4″B / 35.73472°K 120.28444°B
| James Dean | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
James Byron Dean 8 Şubat 1931 Marion, Indiana |
| Ölüm |
30 Eylül 1955 (24 yaşında) Cholame, Kaliforniya |
| Resmî site | http://www.jamesdean.com |
James Byron Dean (d. 8 Şubat 1931-ö. 30 Eylül 1955), ABD'li sinema oyuncusudur ve kültürel ikondur. Kısa yaşamına rağmen Asi Gençlik ve Cennetin Doğusu gibi sinema klasiklerinde rol almış ve henüz 24 yaşındayken gelen ölümünün ardından efsaneleşmiştir . Empire Dergisi tarafından 1955 yılında sinema tarihinin en çekici 100 film yıldızı arasına 6. sıradadır. İlk başrolüyle Oscar'a aday gösterilmiş az sayıda oyuncudan birisi oldu.
Hayatı
James Dean, Indiana'da doğduktan kısa bir süre sonra ailesi Santa Monica'ya taşındı. Bundan 6 yıl sonra, James 5 yaşındayken babası diş teknisyeni olmak için çiftlikten ayrıldı. 1940 yılında annesini kanserden kaybedene kadar Brenywood Parasız Okulu'nda okudu. Dokuz yaşındayken babası tarafından amcası Marcus ile teyzesi Ortense'nin yanına Indiana'daki çiftliğe gönderildi. Lisede iken basketbol takımında yer aldı. Lisede münazara ve drama dersleri alan Dean, küçük bir yerden gelmesine karşın kendini geliştirme çabasında idi.
1949 yılında Fairmount Lisesi'nden mezun oldu. Kaliforniya'ya giderek babası ve üvey annesiyle birlikte yaşamaya başladı. Santa Monica College'a kabul edildikten sonra Kaliforniya Üniversitesi'ne geçiş yaparak burada drama okudu. James Whitmore'un drama atölyelerine katıldıktan sonra bazı dizilerde ve tiyatro oyunlarında küçük rollerde yer almaya başladı.
1951 yılına gelindiğinde Whitmore'un tavsiyesine uyarak daha ciddi roller için New York'a gitti. Broadway'de See The Jaguar adlı oyunda yer almadan önce birçok küçük rollerde görev aldı. 1952 yılında Actors Studio'ya katıldı. Burada dünyaca ünlü Marlon Brando, Julie Harris, Mildred Dunnock gibi oyuncular bir arada olma fırsatı yakaladı. Aralarında The Philco Television Playhouse, Robert Montgomery Presents ve Armstrong Circle Theatre da bulunan birçok televizyon programında yer aldı.
Actors Studio'daki çalışmaları sürerken kariyerinde büyük bir sıçramaya neden olan The Immoralist (1954) adlı Broadway oyununda rol aldı. Bu oyun ile "En İyi Yeni Oyuncu" Bloom Ödülü'nü aldı. Warner Bros tarafından yeteneği keşfedildi ve John Steinbeck'in romanından uyarlanan Cennetin Doğusu (1955) adlı filmde yer aldı. Filmin çekimlerinde tanıştığı Anna Maria Pierangeli ile birlikte olmaya başladı. Evlilik hayalleri kuran çiftin ayrılmasına Angeli'nin annesi neden oldu. Dean'nin Katolik olmaması nedeniyle annesi birlikteliğe izin vermedi. Daha sonra Liz Sheridan ile nişanlanan Dean, mutlu bir birliktelik yaşayamadı. Ardından New York'a dönerek Lux Video Theatre ve Schlitz Playhouse of Stars adlı televizyon serilerinde yer aldı.
1955 yapımı Asi Gençlik adlı film kariyerinin en önemli filmlerinden biri oldu. Nicholas Ray'in yönetmenliğini yaptığı filmde, başrolü Natalie Wood ile paylaştı. Canlandırdığı Jim Stark karakteri ile gençlerin idolü oldu. Dönemin asi genç imajının oluşmasında büyük rol oynadı.
Ardından 1956 yılında gösterime giren Devlerin Aşkı adlı filmde rol aldı. Elizabeth Taylor ve Rock Hudson ile birlikte oynadığı filmle "En İyi Erkek Oyuncu" dalında, ölümünden sonra Oscar'a aday gösterilen ilk oyuncu oldu.
30 Eylül 1955'de Porsche 550 Spyder ile yaptığı kaza sonucunda hayata veda etti. Daha kariyerinin başlangıcında olmasına rağmen bir efsaneye dönüşmüş ve birçok sanatçıya ilham kaynağı olmuştur. Lou Reed, Hilary Duff , Lady Gaga ve Phil Ochs, Taylor Swift, Lana Del Rey, Adam Lambert, Halsey , Eagles gibi isimler ondan şarkı sözü olarak bahsetmiş, onun anısına şarkılar yazmışlardır.
Filmleri
- East of Eden (1955)
- Rebel Without a Cause (1955)
- Giant (1956)
|