Kıbrıs Demiryolu İşletmesi

Kıbrıs Demiryolu İşletmesi
Genel
İstasyon sayısı 39
Teknik
Sistem uzunluğu 122 km
Hat açıklığı 762 mm
İstasyonları gösteren harita

Kıbrıs'ta 1905-1951 yılları arasında, Kıbrıs Hükümeti Demiryolu Şirketi (Cyprus Government Railway) adı altında faaliyet göstermiş demiryolu şirketidir. Lefke'nin Evrihu köyü ile Mağusa şehri arasındaki hat boyunca çalışmıştır. Faal olduğu yıllar boyunca toplam 3,199,934 ton yük ve 7,348,643 yolcu taşımıştır.

Demiryolu hattı

Yapımına 1904 yılında başlandı ve hattın ilk ayağı olan Lefkoşa-Mağusa bölümünün açılışı İngiliz Yüksek Komiseri Sir Charles Anthony King-Harman tarafından yapıldıktan sonra ilk seferinini 21 Ekim 1905 günü Mağusa'dan Lefkoşa'ya yaptı. Aynı yıl içerisinde Lefkoşa-Omorfo hattının çalışmaları başladı ve iki yıl içerisinde bu bölüm de tamamlandı. Son olarak 1913 yılında Omorfo-Evrihu hattının çalışmaları başladı ve 1915 yılında da bu bölümün faaliyete geçmesiyle hat tamamlanmış oldu.

Yapım amacı Omorfo (Güzelyurt) kasabası çevresinde üretilen sebze, meyvenin ve Lefke kasabasından çıkarılan bakır cevherinin Larnaka limanına taşınmasıdır. Bu amaçla önce Omorfo-Larnaka hattı düşünülmüştür. Fakat daha sonra, Larnakalı bazı ileri gelenlerin, demiryolunun deve ile yapılan ticareti zayıflatacağını ve devecilerin bundan zarar göreceğini iddia etmeleri ve bu hatta karşı çıkması üzerine hattın son durağı Larnaka’dan Mağusa'ya kaydırılmıştır.

127,468£ (Pound) tutarındaki demiryolu finansmanı 1899 Sömürge Kredileri yasasına (Colonial Loans Act) göre verilen bir krediyle sağlanmış, hat temelde bir taşeron sözleşmeyle inşa edilmiştir.

Hat bilgileri

Şirkete ait 1. mevki bir bilet.

Hattın toplam uzunluğu 76mil (122 km), ray açıklığı 2 ayak 6inç (76,2 cm) dir. Dört ana istasyonda yanyollar mevcuttu. Hattın eğimi Mağusa Lefkoşa arasında 100de 1, Lefkoşa Omorfo arasında 60ta 1 di.

Başta Evrihu, Omorfo (Güzelyurt), Lefkoşa ve Mağusa durakları olmak üzere, hat boyunca 30 kadar istasyon bulunmaktaydı. İstasyon isimleri Türkçe(Osmanlı Türkçesi), Rumca ve İngilizce olarak yazmaktaydı. Bu istasyonların bazıları aynı zamanda posta ve telgraf acenteliği görevinde kullanılıyordu. Tren, ortalama 30 mil/sa (Yaklaşık 48 km/sa) hızla Lefkoşa-Mağusa arası mesafeyi yaklaşık 2 saatte alıyordu. Tüm hattın seyahat süresi ise 4 saati buluyordu.

Şirkete ait 3. mevki bir bilet.

İstasyonlar ve Mesafeler

Mağusa Liman - 0 mil (0 km)

MAĞUSA - 56 mil (90 km)

Enkomi(Tuzla) - 5 mil (8.0 km)

Stylos(Mutluyaka) - 85 mil (137 km)

Gaidhoura (Korkuteli) - 100 mil (160 km)

Prastion (Dörtyol) - 127 mil (204 km)

Pyrga (Pirhan)- 147 mil (237 km)

Yenagra (Nergizli)- 166 mil (267 km)

Vitsada (Pınarlı)- 195 mil (314 km)

Mousoulita (Ulukışla)- 210 mil (340 km)

Angastina (Aslanköy)- 230 mil (370 km)

Eksometohi (Düzova)- 266 mil (428 km)

Epikho (Cihangir)- 280 mil (450 km)

Trakhoni (Demirhan)- 295 mil (475 km)

Mia Milia (Haspolat)- 330 mil (530 km)

Kaimakli - (Kaymaklı)355 mil (571 km)

LEFKOŞA - 366 mil (589 km)

Yerolakko (Alayköy)- 440 mil (710 km)

Trimithia - 479 mil (771 km)

Dhenia - 516 mil (830 km),

Avlona (Gayretköy)- 537 mil (864 km)

Peristerona - 550 mil (890 km)

Katokopia (Zümrütköy)- 570 mil (920 km)

Argakhi (Akçay)- 580 mil (930 km)

OMORFO (Güzelyurt)- 605 mil (974 km)

Nikita (Güneşköy)-

Kazivera (Gaziveren)-

Pentagia (Yeşilyurt)-

Çamlıköy LEFKE

Agios Nikolaos -

Flasu -

EVRİHOU - 760 mil (1,220 km)

Kapanış ve Son Sefer

İngiliz sömürge idaresince, kara ulaşımının gelişmesi, demiryoluna talebin azalması ve ekonomik sebeplerden dolayı Demiryolu seferlerinin sona erdirilmesi kararı alındı. 1951 yılında alınan bu kararla, Kıbrıs’ın 48 yıllık demiryolu macerası sona ermiş oldu. Son seferi 31 Aralık 1951 günü saat 14:57’de Lefkoşa’dan Mağusa’ya gerçekleşen yolculukla saat 16:38’de Mağusa İstasyonu’unda son buldu.

Şirketin istihdam ettiği 200 kadar işçi ve memur ise, yarı resmi kurumlara nakledildi.

Hattın Günümüzdeki Durumu

Mağusa'da bulunan 1 numaralı Lokomotif

Demiryolu seferleri durdurulduktan sonra İngiliz sömürge yönetimi hat üzerindeki tüm rayları ve lokomotifleri satışa çıkardı ve Meyer Newman & Co adlı bir şirkete 65.626 Pounda satıldı. Bu nedenle de hattın raylarından günümüze hiçbir parça kalmamıştır.

Kuzey Kıbrıs sınırları içinde olan Güzelyurt, Lefkoşa ve Mağusa istasyon binaları hâlen ayakta ve farklı alanlarda hizmete açıktır. Evrihu istasyonu ise, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kontrolündeki topraklarında olup o da yine başka amaçlarla hizmet vermektedir. Şirketin kullandığı 12 lokomotiften ikisi olarak; 1 no'lu lokomotif Mağusa Tapu Kadastro Dairesi bahçesinde, 2 no'lu lokomotif de Güzelyurt Festival Park'ında bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.