Kıyafetname
Kıyafetname, İnsanların fiziksel görünümlerni esas olarak açıklamaya çalışan eserlerdir.
Bu türün kıyafet bilimiyle uğraşanlarına "kayif" ya da "kıyafet şinas" adı verilir. Divan edebiyatında kıyafetnamenin ilk örneği "Hamdullah Hamdi"nin ünlü "kıyafetname" adlı eseridir. Bu eserde renk, boy, yanak, saç, çene, sakal, parmak gibi 26 başık altında karakter tahlilleri yer alır. Nesimi'nin "Kıyafetü'l Firase"'si de önemli bir örnektir.
Dış görünüşün iç dünyayı yansıtması tezi, divan edebiyatında kıyafetname denilen metinlerin hazırlanmasına yol açmıştır. Bu tür kitapların en yaygını XV. yüzyılda yaşayan Hamdullah Hamdi’nin Kıyafetnamesi'dir. Akşemseddin'in küçük oğlu olan Hamdullah Hamdi, ad benzerliği olan öteki Hamdilerden ayrılması için Hamdi Çelebi adıyla da anılır ve önemli bir ozandır.
Hamdi Çelebi'nin Kıyafetname adlı eserinde her bölüm bir başka konuya ayrılmıştır. Ten rengi, boy, davranış, göz, burun, ses tonu, karın, göğüs vb. Bir başka ünlü kıyafetname de, XVIII. yüzyıl ozanı İbrahim Hakkı'nın Marifetname'sidir.
İleri okumalar
- Müjgân Çakır: “Kıyâfet-Nâme”ler Hakkında Bir Bibliyografya Denemesi. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, cilt 5, sayı 9, 2007, s. 333-350.