Kanart
Kanart, konvansiyonel uçaklardakinin aksine, ana taşıyıcı kanatların arkada olduğu, yatay stabilizenin önde olduğu sabit kanatlı uçak tipidir. Ön tarafta bulunan taşıma ya da kontrole yarayan yüzeyler de kanart olarak adlandırılır.
Özellikleri
Faydaları
 Resimde Farnborough Hava Fuarında gösteri yapan bir Kanart Uçak olan JAS-39 Gripen görülüyor. |
 Bombardıman Kanardı XB-70 Valkyrie |
 Rutan Long-EZ |
Kanart tasarımları kanartın tipine göre çeşitli avantajlara sahiptir. İki tip kanart vardır; Kontrol kanartı, taşıyıcı kanart. Kontrol kanartı uçaklarda önde bulunan kanartlar taşımayı paylaşmaz, sadece kontrol yüzeylerini bulundurur. Kimi uçaklarda ise taşımanın bir kısmını da taşıyıcı kanart üzerine alır. Bu durumda kaldırmanın karesine bağlı olan indüklenmiş sürükleme azalmış olur. Sürüklemenin azalması ağırlıktan dolayısıyla motordan, yakıttan tasarruf sağlar.
Kanart uçakların tutunma kaybı (Stall) karakteristikleri de olumludur çünkü kanartlar ana taşıyıcı kanatlardan önce tutunma kaybına uğrar. Böylelikle tutunma kaybından sonra burun aşağı moment elde edilir. Bu da kritik durumu kurtarır.
Zararları
Kanart uçaklarda ana kanatların mekanik verimliliği düşüktür çünkü kanat kökünde bulunan yatay stabilizör konvansiyonel uçaklarda olduğu gibi azami taşıma kuvvetine sebep olmaz. Yani; konvansiyonel uçaklarda taşıma işinin tamamını ana kanatlar üstlendiği için stabilizörler daha verimlidir. Oysa kanartta ana kanat bu işi paylaşmak zorundadır ama kanartlarda yatay stabilizör kullanmak ek iş yükünün yanı sıra, daha akıllı bir kontrol sistemi gerektirir. Çoğu zaman bu tercih edilmediği için ana kanat alanında artırıma gidilir. Bu da ek maliyet getirir.
Ayrıca kanartlarda flapların açılması burun aşağı moment yaratır. Konvansiyonel uçaklarda arkada bulunan kuyruk yüzeyi bu etkiyi yumuşatır.
Boylamasına stabiliteyi sağlamak adına, birçok kanart tasarımında taşıma katsayısı (CL) ana kanadınkinden daha yüksek olan kanat profili tercih edilir. Dolayısıyla kanart uçaklarda, kalkış mesafesi, iniş mesafesi, kalkış ve iniş hızı konvansiyonel uçaklara göre daha yüksek olma durumu ortaya çıkar.
Örnekler
|
|
