Kasık mantarı
| Kasık mantarı | |
|---|---|
| Sınıflandırma ve dış kaynaklar | |
| Uzmanlık | bulaşıcı hastalık[*] |
| ICD-10 | B35.6 |
| ICD-9 | 110.3 |
Kasık mantarı veya tıbbî ismiyle Tinea cruris, kasık bölgesinde oluşan bir mantar enfeksiyonudur. Genellikle sporcularda ve şişman, çok terleyen kişilerde görülür. "Kasık kaşıntısı" diye de bilinir.
Belirtileri
İsminden anlaşılabileceği gibi hastalık kasıkta, deri katları arasında veya anusta yanma ve kaşıntı şeklinde başlar. İç kasıklar ve genital bölgede de görülebilir. Etkilenmiş bölge kızarık veya kahverengi olabilir, deride dökülme soyulma ve çatlama görülebilir.[1][2] Enfeksiyon kasığın kat yerinde, genelde her iki tarafta, yaklaşık 1 cm büyüklüğünde bir alan halinde başlar. Ardından benzer başka alanlar da belirir. Kızarıklık deriden yüksek, kabuk gibi bir tabaka şeklindedir, kenar sınırları belirgin olur, içi su toplayıp sızabilir.[3]
Enfeksiyonun yayılması halinde kasık içinden aşağıya doğru ilerler. İlerleyen kenar daha evvel enfekte olmuş kısma kıyasla daha kızarık ve yüksektir, kabuklu yüzeyinin altından sıvı sızabilir.
Genişleyen enfeksiyon alanının orta kısımları kırmızı-kahverengi olur ve kabuğunu kaybeder. Kenarlarda sivilce veya apse gibi küçük kabarıklıklar görülebilir. Bunlarin da ortasi kirmizi olup üstelerinde küçük kabuklar olabilir.[4][5]
Nedenleri
Hastalığa neden olabilen mikroorganizma başlıca Trichophyton rubrumdur. Hastalığa neden olabilen bazı başka mantar türleri ise Trichophyton mentagrophytes ve Epidermophyton floccosum dur.
Vücudun başka bölgelerinden mantar (çoğu zaman ayak mantarı) bulaşması yoluyla da meydana gelebilir (kasık mantarı olanların yarısında ayak mantarı da bululunmuştur). Mantar nemli, sıcak ortamda büyür, dolayısıyla deriye sürtünen sıkı, terli giysilerde hastalığın oluşmasına çok katkıda bulunurlar. Kasık mantarı, bağışıklık sisteminin zayıflaması durumlarında sıkça görülür ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Candida albicans da kasık bölgesi dahil olmak üzere katlanmış deriler arasında deri enfeksiyonuna neden olur, bu intertrigo olarak adlandırılır. İntertrigoda enfeksiyonu kasık mantarından daha kırmızı ve nemli görünür ve penise de yayılabilir.
Tedavi
Hastalığın tedavisi çabuk sonuç verir ve basittir. Tedavide klotrimazol veya mikonazol içeren anti-mantar merhemler kullanılır. Butenafin içeren yeni ilaçlar da mevcuttur. Bu ilaçlar mantar hücre zarında bulunan ergosterol sentezini engelleyerek mantar hücrelerinin ölümüne neden olur. Eğer deri iritasyonu ve kaşınması rahatsızlık veriyorsa glükokortikoid steroid içeren merhemler de kullanılabilir. Bu merhemler kaşınmadan meydana gelecek ikincil bakteriyel enfeksiyon riskini de azaltır. Eğer ilerleyen safhalarda ise ve kabuk bağlayıp yara oluşuyorsa bu durumda doktorunuza başvurmanız önerilir.Tinactiin sprey veya Travazol merhemde tedavide etkilidir.
Tekrarın engeli
İyileşme evresinden sonra enfeksiyonun tekrarlanması sık görülen bir durumdur. Mantar dayanıklı olabilir ve geri gelmesini engellemek için uzun süreli dikkat gerekebilir. Kuruluk en önem verilmesi gereken şarttır. Terleyince hemen duş almak, kasıkların kuru kalması için ilaçlı pudra (talk pudrası değil) kullanılması, bunu sağlar. Sık sık iç çamaşırının değiştirilmesi, banyodan sonra kaşınan bölgelerin iyice kurulanması önerilir. Ayrıca giyilen iç çamaşırlarının, naylon türünde ve hava almayan iç çamaşırları olmamasına önem gösterilmelidir, tavsiye edilen pamuklu ve geniş çamaşırlardır. Tere neden olabilecek sentetik kumaşlı iç çamaşırları, deriyi tahriş edecek faaliyetlerden (bisiklet sürmek, sık sık jiletle traş olmak) kaçınılmalıdır. Mantar nemli kumaşta da büyüyebileceği için terden nemlenmiş giysiler yıkanmalıdır. Temiz giysiler kuru bir yerde saklanmalıdır.
Ayak mantarı kasığa da bulaşabilir ve tersi de olabilir. Bu yüzden iç çamaşırı giyerken kasıktan ayağa veya ters yönde bulaştırmamaya dikkat edilmelidir.
Kaynakça
- ↑ http://www.cnn.com/HEALTH/library/DS/00490.html (İngilizce)
- ↑ http://www.med.nyu.edu/patientcare/library/article.html?ChunkIID=11736 (İngilizce)
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000876.htm#Symptoms (İngilizce)
- ↑ http://www.emedicinehealth.com/jock_itch/page3_em.htm (İngilizce)
- ↑ http://dermatology.about.com/cs/fungalinfections/a/jockitch.htm (İngilizce)