Kelt Uyanışı
Kelt Uyanışı ya da İrlanda Edebi Uyanışı, Lady Gregory, Percy French, George William Russell, Oliver St John Gogarty, Padraic Colum, Edward Martyn, Edward Plunkett (Lord Dunsany) ve William Butler Yeats gibi yazarların 19. yüzyıl sonları ile 20. yüzyıl başlarında, geleneksel İrlanda edebiyatının ve şiirinin değerini yeniden ele almalarıyla başlayan edebi akımdır.
Kelt Uyanışı, İrlanda kültürünün İngiliz kültüründen bağımsız olarak ele alınmasıyla ortaya çıkacak eserlerin verilmesini sağladı. Bu durum biraz da, bağımsız İrlanda kimliğini gerektiren politik ihtiyaçların sonucuydu. İrlanda tarihinin, mitlerinin, efsanelerinin ve folklorünün yeniden canlandırılması, başkaldırı ruhunun da ayakta tutulmasını sağladı. Bu dönemde Yeats, J.M. Synge and Sean O'Casey gibi isimler İrlanda'nın politik durumuna dair pek çok oyun ve makale yazdılar. Bu yazılar, edebi uyanışın bir başka büyük sembolü olan Abbey Tiyatrosu ile bağlantılıydı. Bu tiyatro o dönemin birçok yeni oyun yazarının eserlerinin sahnelendiği yerdi.
Hareket zamanla uluslararası nitelik kazandı. İrlandalı-Amerikan tasarımcı Thomas Augustus "Gus" O’Shaughnessy sanatında İrlanda kökenli tasarımları özellikle kullandı. O’Shaughnessy Şikago'daki Old Saint Patrick’s Church için 1912'de başlayan bir proje kapsamında Art Nouveau tarzında vitraylar ve iç süslemeler hazırladı. Ayrıca Şikago'lu mimar Louis Sullivan, binalarının süslemelerinde Keltik unsurları yoğun biçimde kullandı.
Kelt Uyanışı terimi bazen, 20. yüzyıl başlarında Cornwall'da ortaya çıkan Keltik kültür uyanışı için de kullanılır. Bu hareket Henry Jenner ve Robert Morton Nance'ın 1904'te Kernevekçe'yle ilgilenmeleriyle başladı. 1924'te "Cornwall'daki Kelt ruhunu ayakta tutmak için" The Federation of Old Cornwall Societies kuruldu. Bunu 1928'de kültürel bir organizasyon olan Gorseth Kernow'un, 1951'de ise Mebyon Kernow isimli siyasi partinin kuruluşu izledi.
Literatür
- Terence Brown (editör), Celticism (1996), ISBN 90-5183-998-7.