Kim Dae-jung

Kim Dae-jung 김대중
Güney Kore Cumhurbaşkanı
Görev süresi 25 Şubat 1998 - 24 Şubat 2003
Yerine geldiği	Kim Young-sam
Yerine gelen	Roh Moo-hyun
Kişisel bilgiler
Doğum	6 Ocak 1924 Hayi, Kore
Ölüm	18 Ağustos 2009 (85 yaşında) Seul, Güney Kore
Dini	Katolik

Kim Dae-jung (Hangıl: 김대중, Hanja: 金大中, d. 3 Aralık 1925 - ö. 18 Ağustos 2009), Güney Kore eski cumhurbaşkanı (1998-2003). 2000 yılında, Kuzey Kore ile ilişkilerin yeniden başlatılması için gösterdiği çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştür. Nobel'e aday olan ve sahip olan ilk Koreli olmuştur.^[1] 1957'den bu yana Katolik olan Kim Dae-jung uzun yıllardır baskıcı yönetime muhalefetinden ötürü "Asya'nın Nelson Mandela"sı olarak adlandırıldı.^[2]

Bir çiftçi ailesinden geliyordu. 1943'te liseyi bitirdikten sonra bir Japon şirketinde çalışmaya başladı. 1945'te şirketi ele geçirdi ve zamanla varlıklı bir işadamı oldu. Kore Savaşı (1950-53) sırasında komünistlerce yakalanıp ölüme mahkûm edildiyse de kaçmayı başardı.

1954'te Başkan Syngman Rhee'nin uygulamalarına karşı çıkarak siyasete atıldı. Dört başarısız girişimden sonra 1961'de Ulusal Meclis'e seçildi. Ama meclis 1961'de bir darbeyle yönetimi ele geçiren Park Chung-hee tarafından dağıtıldığından üyeliği kısa sürdü. 1970'te Yeni Demokratik Parti'nin (1981'den sonra Kore Demokratik Partisi) başkanı oldu. Ertesi yıl Park'a rakip olarak başkanlık seçimlerine katıldı. Oyların yüzde 40'tan fazlasını almakla birlikte seçimi kaybetti. Ardından Park yönetiminin baskıcı uygulamalarına karşı sert bir muhalefet yürüttü ve başkana geniş yetkiler tanıyan 1972 Yuşin Anayasası'nı açık biçimde eleştirdi.

1973'te Kore Merkezi Haberalma Örgütü'nün (KCIA) ajanları tarafından Tokyo'daki otelinden kaçırılarak Güney Kore'ye getirildi. Japonya ile Güney Kore arasındaki ilişkilerin gerginleşmesine yol açan bu olayın ardından önce hapsedildi, daha sonra da evinde gözaltına alındı. 1976'da demokrasinin kurulması yolunda propaganda yaptığı gerekçesiyle yeniden tutuklanarak 8 yıl hapse mahkûm edildi. Cezasının 33 ayını çektikten sonra Park'ın öldürülmesinin (26 Ekim 1979) hemen öncesinde serbest bırakıldı.

Mayıs 1980'de halkı ayaklanmaya kışkırttığı ve bir komplo hazırlığı içinde suçlamalarıyla tutuklandı. Askeri bir mahkemede yargılanarak ölüme mahkûm edildi. Gerek davanın yürütülüşü, gerekse verilen cezanın ağırlığı uluslararası alanda protestolara yol açtı; bunun sonucunda Başkan Çun Du Huan, Kim'in cezasını ömür boyu hapse, sonra da 20 yıla indirmek zorunda kaldı. Aralık 1982'de tedavi amacıyla ABD'ye gitmesine izin verildi. Şubat 1985'te Güney Kore'ye dönmesine izin verildi. 1987'de ve 1992'de yapılan başkanlık seçimlerine katıldıysa da seçilmeyi başaramadı.

1992'de seçim yenilgisinden sonra siyaseti bıraktığını açıklasa da 1995'te tekrar siyasete döndü. Aralık 1997'deki devlet başkanlığı seçimlerinde, Asya Mali Krizi'nin nedeniyle yıpranan hükümete karşı zafer kazandı. 25 Şubat 1998'de Güney Kore'nin 8. devlet başkanı olarak görevine başladı.

Kim Dae-jung'un görevi boyunca en önemli mesaisi "Günışığı Politikası" olarak adlandırılan Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki yumuşama politikasını başlatmasıydı. Bu politika çerçevesinde 2000 yılının haziran ayında Kuzey Kore lideri Kim Jong-il ile Pyongyang'da tarihi bir zirvede bir araya gelmiş ve yarım yüzyıldan fazla zamandır savaş halinde olan iki devlet arasındaki ilişkilerde tarihi bir dönüşüm yaratmıştı.^[3] Bu çabaları nedeniyle aynı yıl Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Mayıs 2002'de, oğullarının ve çevresindekilerin adlarının yolsuzluğa karıştığı şüphelerinin ardından halktan bir kez daha özür dileyerek kurucusu olduğu Demokratik Binyıl Partisi'nin üyeliğinden istifa etti. Şubat 2003'te beş yıllık görev süresi dolan Kim Dae-jung görevini Roh Moo-hyun'a devretti.

Kim Dae-jung ile ABD başkanı Bill Clinton APEC toplantısında tanışıyorlar, 1999

Kaynakça

1. Kim Dae-Jung (İngilizce) Kısa biyografi
2. Kim Dae-Jung (İngilizce) CNN'deki kısa biyografisi
3. Darağacından Nobel Barış Ödülü'ne

Siyasi görevi
Önce gelen: Kim Young-sam	Güney Kore Cumhurbaşkanı 1998 - 2003	Sonra gelen: Roh Moo-hyun