Koan

Koan Zen (Chan) Budizmi'nde mantıklı düşünceyle cevaplanması mümkün olmayan, yalnız sezgilerle anlaşılabilen hikâye, diyalog ya da sorulara verilen addır.

Koan, Çince "gōng'àn" (公案) kelimesinin Japonca okunuşudur. Kelime anlamı olarak kamu davası ya da halka açık olay diye çevrilebilir. Koanların ortaya çıkışı, Zen ustaları ve öğrencileri arasında geçen diyalogların kaydedilmesine dayanır. Bu diyalogları kayda değer yapan ise o anda ya da konu üzerinde çok uzun süre düşünme sonucunda öğrenciye bir uyanış ya da bir aydınlanma deneyimi yaşatmış olmasıdır. Daha sonra Song Hanedanlığı döneminden itibaren bu kayıtlar Zen ustaları tarafından öğrencilerine meditasyon konusu olarak verilmeye başlanmıştır.

Örnek iki koan:

"Henüz daha sana hayat verilmeden önce ilk biçimin nasıldı acaba?"

"İki elini birbirine çarparak bir ses çıkartabilirsin. Peki bir elin sesi nedir?"