Kulbastı

Kulbastı – Türk, Altay ve Kafkas mitolojilerinde kötü bir varlık ve onun neden olduğu ızdırap verici, korkunç görüntü, halüsinasyon.

Özellikleri

Gulyabani ile bağlantılı bir kavramdır. Aleybanı (Alyabani) ve Kuleybanı (Kulyabani) bir ikili oluştururlar. Aleybanı, Albastı'nın Fars kültürüyle etkileşiminin bir ürünüdür. Aynı şekilde Gulyabani de Kulbastı/Gulbastı'nın ("Ghoul"un) bir yansımasıdır. Ortadoğu kültürlerinde Gul insanları aldatan ve sonra da öldüren kötü ruh veya canavar olarak yer alır. Issız yerlerde ve çöllerde insanların üzerine binerek öldürdüğü düşünülür.[1] Bazı toplumlar kadın kılığında olduğuna, bazıları ise gündüzleri mezarda uyuyup geceleri dolaştığına inanırlar.[2] Tüylü, çok büyük ve pis kokulu olduğu söylenir. Sümer, Türk, Fars, Arap ve Mezopotamya kültürlerinin tamamında ortak bir motif haline gelmiştir. Kökeninin tam olarak nerde olduğunu tespit etmek çok zordur. Ayrıca birebir “Kulbastı” biçimiyle Adıge diline de geçmiştir. Sümercede yer alan tabirler ile bağlantısı olduğu açıktır.

  1. Ala Hul: Şeytani Tanrı.
  2. Dingir Hul: Şeytani Tanrı.
  3. Mulla Hul: Şeytani İblis.
  4. Utuk Hul: Şeytani Ruh.
  5. Gigim Hul: Şeytani Ruh.
  6. Gidim Hul: Şeytani Hayalet.
  7. Maskım Hul: Şeytani Cin.[3]

Etimoloji

(Kul/Gul) kökünden türemiştir. Kullanmak fiili ile aynı kökten gelir. "Gul" sözcüğü vahşi hayvan anlamına da gelir. Moğolca "Gal" (ateş) ve Türkçe Al/Hal/Hul köküyle de ilgilidir.

Dipnotlar

  1. ↑ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)
  2. ↑ Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Gulyabani)
  3. ↑ Sümerian Dictionary

Ayrıca bakınız

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/17/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.