Kuros
Kuros, (Yunanca "genç adam"), Eski Yunan Sanatında Arkaik döneme özgü, ayakta duran genç erkek heykeli. Birçok uygarlığın etkilerini yansıtmakla birlikte, bu anıtsal taş figürlerin ilk ortaya çıkışı Yunanistan'la Mısır arasındaki ticaretin yeniden başladığı döneme rastlar (İÖ y. 672).
Mısır örneklerinin etkisini taşıyan dev boyutlu (Sunion Kurosu, Taşoz Kurosu) figürler, Yunanistan'da ilk kez İÖ y. 615-590 arasında görüldü. Ama kısa süre sonra Yunan sanatının özellikleri öne geçti. Kurosların Mısır heykellerinden farklı yanı dinsel bir işlevleri olmamasıydı. Arkaik kuroslar çoğunlukla tapınaklarda bir tanrıya sunulan ya da ölünün anısına mezarların başına dikilen mezartaşı ya da anıtsal bir işaret kullanılırlardı. Bazen de, uzun süre adını taşıdıkları Tanrı Apollon'u ya da yerel kahramanları simgelerlerdi.[1]
Yunan ve Mısır heykelleri arasındaki bir başka fark da ikincilerde insan figürünün biçiminin binlerce yıl boyunca değişmemesi, kişisel özelliklerin yalnızca yüz hatlarıyla belirtilmesidir. Oysa Yunan kurosları başlangıçta son derece stilize yapılırken, sonraları sanatçıların anatomi bilgilerinin gelişmesiyle daha doğalcı bir görünüm kazanmıştır. Arkaik dönemin başlarından kalma ilk örnekler cepheden betimlenmiş, geniş omuzlu, ince belli, geometrik çizgilerin egemen olduğu heykellerdir. Kollar yanlara yapışık, yumruklar sıkılı, bacaklar düz ve iki ayak da yere basar durumdadır. Sol ayağın hafifçe öne çıktığı görülür. Saçlar korelerde de olduğu gibi bukleler halinde arkadan sarkar, yüzde arkaik gülümseme görülür.
Arkaik dönemin sonlarında cepheden betimleme geleneği gittikçe yok olmaya, figür hareket kazanmaya, kas yapısı da belirginleşmeye başlamıştır. V. yy'ın başlarında, duruşlar daha yumuşak ve gerçekçi bir duruma geldi (Aristodikos Heykeli). Genellikle çıplak betimleme egemen olsa da nadiren giyinik kuroslara da rastlanmaktadır.[2]
Çoğu kez mermer, ara sıra da bronzdan (Pire Apollonu, Piombino Apollonu) yapılmış olan kuroslara, İyonya'dan (Sisam) Attike'ye tüm Yunan yerleşimlerinde, Kyklades Adaları'nda, Delphoi'de (Argos "ikizler"), Ptoion'da (Boiotia), Peloponisos'ta ve Büyük Yunanistan'da rastlanır.