Kurumsal Devrimci Parti
| Kurumsal Devrimci Parti | |
|---|---|
.svg.png) | |
| Kısaltma | PRI |
| Kuruluş tarihi |
4 Mart 1929 (PNR) 30 Mart 1938 (PRM) 18 Ocak 1946 (PRI) |
| Merkez | 59 Avenida Insurgentes N, Mexico City, 06359 |
| İdeoloji |
Korporatizm Sekülerizm Başkanlık sistemi Teknokrasi Neoliberalizm Sosyal korporatizm Liberal milliyetçilik Sosyal demokrasi Üçüncü yol |
| Siyasi pozisyon | Merkez ve Merkez sol |
| Uluslararası üyelik | Sosyalist Enternasyonal |
| Meclis |
213 / 500 |
| Senato |
52 / 128 |
| Valilikler |
19 / 32 |
| İnternet sitesi | |
|
www.pri.org.mx www.priedomex.info | |
|
| |
Kurumsal Devrimci Parti (İspanyolca: Partido Revolucionario Institucional - PRI), 1929'daki kuruluşundan 2000 yılına kadar Meksika'nın siyasi yaşamına egemen olmuş ve iktidarı elinde tutmuş parti. Başlangıçta Ulusal Devrimci Parti (Partido Nacional Revolucionario PNR) adını taşırken 1938'de Meksika Devrimci Partisi olmuş, 1946'da bugünkü adını almıştır.
20. yüzyıl boyunca Meksika devletiyle olan ayrılmaz bağlantısı ve ülkenin rekabete kapalı olan siyasi yapısı nedeniyle devlet partisi olarak adlandırıldı. Partiden aday gösterilmek seçilmekle eşanlamlı olduğundan, ulusal ve yerel siyaset alanındaki bütün önemli kişileri çatısı altında toplardı.
Kuruluşu
Ülkede kilise ve çatışmaların, ordu içindeki ayaklanmaların ve ABD ile anlaşmazlıkların baş gösterdiği bir dönemde, eski devlet başkanı Plutarco Elías Calles ve yandaşlarınca kuruldu. Çok yönlü ve karışık bir reform döneminden sonra parti, çoğunlukla devrimci kisve altında olsa da daha tutucu bir gelişme ve istikrar çizgisi izledi. Yeni parti-devlet sisteminde, partinin denetimi, Ulusal Yürütme Komitesi'be verildi. Başkanı Meksika devlet başkanınca seçilen komite, başkanlık dışında seçimle gelinen bütün önemli görevler için gösterilecek adayları belirleme görevini üstlenmiştir.Görevdeki devlet başkanı, bu göreve kendinden sonra gelecek kişiyi seçer. Ulusal Yürütme Komitesi, eyalet ve federal düzeydeki görevlilerle parti içindeki değişik gruplar arasında görüş birliğini sağlamakla yükümlü kılınmıştır.
Partinin Calles önderliğindeki bir kadro tarafından kurulmuş olması, iktidarın üst düzeydeki siyasi ve askeri yöneticilerden, devlet partisi birimleriyle, asker, köylü ve işçi sektörlerine kaymasına yol açtı. Başkan Lázaro Cárdenas (1934-40), köylü sektörünün gücünü artırdı. Var olan gruplar da bir halk sektörü ile dengelendi. Halk sektörü, küçük tüccarlar, küçük çiftçiler, zanaatçılar, gençler ve kadınlar gibi farklı grupların temsil gücünü artırma işlevini yüklendiyse de, bundan en karlı çıkanlar devlet memurları oldu.
Sonraki yıllar
1940'ların başında, askeri sektör dağıtıldı ve üyeleri halk sektörüne katılmaya özendirildi. 1943'ten bu yana halk sektörü, Temsilciler Meclisi'ndeki üyeliklerin çoğunluğunu kazanmaktaydı. İşçi ve köylü sektörlerinin her biri de 1952'den sonra alt mecliste yaklaşık yüzde 20'lik bir temsil gücü elde etmişti. Federal düzeyde her sektörün kendi örgütü vardı. Örgütler partiye mali destek sağlar, parti örgütü için temsilcilerini seçerler. Parti örgütü, bir iletişim kanalı, siyasi karar merkezleriyle kamuoyu arasında bir aracılık kurumu olarak işlev görürdü.
1970'lerde muhalefet partilerinin Temsilciler Meclisi'nde birkaç sandalye kazanmasıyla, PRI'nın siyasi tekeli ciddi bir rekabetle karşılaştı.PRI çoğunluğu elinde tutmakla birlikte sonraki seçimlerde de sürekli sandalye yitirdi; 500 üyeli Temsilciler Meclisi'ndeki üye sayısı 1988'de 261'e kadar indi.Ama 1991 seçimlerinde bu sayıyı 320'ye çıkardı.1994 ve 1997'deki seçimlerde de inişli çıkışlı oy grafiğine rağmen Temsilciler Meclisi'ndeki üstünlüğünü devam ettirdi.
İktidardan düşüşü & muhalefet yılları
Temmuz 2000'de yapılan başkanlık seçimlerinde PRI'nin adayı Francisco Labastida, Ulusal Eylem Partisi'nin (PAN) adayı Vicente Fox karşısında yenildi, böylece PRI yaklaşık 70 yıl aradan sonra ve tarihinde ilk kez başkanlık seçimlerini ve iktidarı kaybetti.
2006 yılındaki başkanlık ve parlamento seçimlerinde de kan kaybetmeye devam eden PRI, Yeşillerle kurduğu seçim ittifakına rağmen üçüncü olduğu seçimlerde 106 sandalye kazanabildi.
Kurumsal Devrimci Parti aynı zamanda Sosyalist Enternasyonal üyesidir.