Nunatsiavut İnuitçesi
Nunatsiavut İnuitçesi | |
---|---|
Nunatsiavummiutut | |
Ana dili olanlar | Kanada (Newfoundland ve Labrador (Nunatsiavut)) |
Dil aileleri |
Varsayılan
|
Yazı sistemi | Latin |
Dil kodları | |
ISO 639-3 | – |
Nunatsiavut İnuitçesi ya da Labrador İnuitçesi (kendilerince Inuttut[1], Inuttitut[2], Nunatsiavummiutut, Labradorimiutut; İngilizce Labrador Inuttut, Labrador Inuttitut), Kanada'da yaşayan Nunatsiavut İnuitleri (Nunatsiavummiut [3]) tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan Doğu Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir. Nunavik-Nunatsiavut lehçe grubunda sınıflandırılır[4].
Newfoundland ve Labrador'un Nunatsiavut denilen özerk Eskimo bölümünde Naini (Nain), Hopedale, Maqûvik (Makkovik), Ukkusitsalik (Davis Inlet), Vaali (Goose Bay–Happy Valley), Nutâk (Nutak), Hebron†, Tikirarsuarusik (Rigolet) şehirlerinde konuşulur.
Diyalekt ve kabileleri
- Kuzey Nunatsiavut İnuitçesi (İngilizce Northern Labrador subdialect, Labrador Inuttut (sensu stricto)). Konuşan kabileler: Kongithlushuamiut, Chuckbuckmiut, Nunenumiut, Avitumniut
- Rigolet İnuitçesi (İngilizce Rigolet subdialect, Rigolet Inuttut). konuşan kabileler: Aivitumiut, (?) Netcetumiut, (?) Puthlavamiut
Alfabe
Büyük harfler | ||||||||||||||||||||
 | A | E | F | G | H | I | J | K | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W |
Küçük harfler | ||||||||||||||||||||
â | a | e | f | g | h | i | j | k | ĸ | l | m | n | o | p | r | s | t | u | v | w |
- â = aa
- e = ii
- o = uu
- ĸ = q
Karşılaştırma
Doğu Kanada İnuitçesi ile Nunatsiavut İnuitçesinin karşılaştırması:
Inuktitut[5] | Nunatsiavummiutut[6] | anlamı |
siksik ᓯᒃᓯᒃ | sitsik | gelengi |
qugjuk ᖃᒡᔪᒃ | ĸutjuk | kuğu |
aarluk ᐋᕐᓗᒃ | âlluk | katil balina |
amaruq ᐊᒪᕈᖅ | amaguk | boz kurt |
isunngaq ᐃᓱᙵᖅ | isungak | küt kuyruklu korsan martı |
kanguq ᑲᖑᖅ | kangak | kar kazı |
tuktu ᑐᒃᑐ | tuttuk | rengeyiği |
tiriganniaq ᑎᕆᒐᓐᓂᐊᖅ | tigiganniak | Kutup tilkisi |
umingmak ᐅᒥᖕᒪᒃ | umimmak | misk sığırı |
Almanca alıntılar
Moravya Kilisesine(en) bağlı Alman misyonerlerinin kullandığı Almancadan geçme alıntılar[6]:
- ailvat (< Almanca elf) 'on bir'
- ainsik (< Almanca eins) 'saat bir'
- fiarâ (< Almanca vier) 'saat dört'
- Fraitâg ( < Almanca Freitag) 'Cuma'
- kâttopalak (< Almanca Kartoffel) 'patates'
- Metvog (< Almanca Mittwoch) 'Çarşamba'
- Montâg (< Almanca Montag) 'Pazartesi'
- naina (< Almanca neun) 'dokuz'
- sâksit (< Almanca sechs) 'altı'
- senat (< Almanca zehn) 'on'
- sepat (< Almanca sieben) 'yedi'
- silipa (< Almanca Silber) 'madeni para'
- situnati (< Almanca Stunde) 'saat'
- Sontâg (< Almanca Sonntag) 'Pazar'
- Sunâpint (< Almanca Sonnabend) 'Cumartesi'
- suvai (< Almanca zwei) 'iki'
- suvailva (< Almanca zwölf) 'on iki'
- tarai (< Almanca drei) 'üç'
- taraitijik (< Almanca dreißig) '30 tüfek ve mühimmat'
- Tenistâg (< Almanca Dienstag) 'Salı'
- Tonistâg (< Almanca Donnerstag) 'Perşembe'
- viaga (< Almanca vier) 'dört'
- vogik (< Almanca Woche) 'hafta'