Lefkoşa Mevlevihanesi

Lefkoşa Mevlevihanesi
Açılış 17 Aralık 2002
Konum Girne Kapısı, Lefkoşa, Kıbrıs
Tür Mevlevi Kültürü müzesi
Koleksiyon boyutu Mevlevi giysileri, Mevlevi müzik aletleri, halılar, şerri mahkeme sicilleri, fermanlar, beratlar

Lefkoşa Mevlevihanesi, Lefkoşa’da 1593 yılında Kıbrıs fatihlerinden Arap Ahmet Paşa tarafından kurulan Mevlevihane.

Semahane ve türbe kısmı günümüze kadar gelebilmiştir ve Mevlevi-Tekke Kültürü müzesi olarak kullanılmaktadır.

Girne Kapısı yakınlarındaki Mevlevihane, Kıbrıs’ın Osmanlı döneminde en önemli yapılarından birisidir.[1] Tarihi boyunca gemi ile hacca gidenlerin uğrak yeri olan Mevlevihane, yetiştirdiği insanlar ve verdiği hizmetlerle Kıbrıs Türk tarihinin önemli kurumlardan birisi olmuştur.[2] Dânişî ve İlmî mahlaslarıyla şiirleri olan Dânişî Ali Dede, Siyahi Mustafa Dede, Hızır Handi Dede, Siyahi Mustafa Dede’nin oğlu Arif Dede, Sadri Dede, Danişi Ali Dede’nin oğlu Muhammed Mukim Dede, Talib Dede, Nesib Dede, Müneccimbaşı Ahmed Dede, Derviş Lebib Lefkoşa Mevlevihanesi’nde yetişmiş şairler arasındadır.[3] 17. yüzyılda bina bakımsızlıktan harap olunca Rumeli Beylerbeyi Ferhad Paşa Mevlevihane’yi yeniden inşa ettirmiş ve tekke kendi adıyla anılmıştır.

1925’te Türkiye’deki tekkelerin kapatılmasından sonra Halep Mevlevihanesi’nden Şeyh Şamlı Dede Lefkoşa Mevlevihanesi’ne şeyh olarak atandı. Şeyh Şamlı Dede, 1953 yılındaki ölümüne kadar bu görevi sürdürmüş; onun ölümünden sonra tekke yaşamı tarihe karışmıştır.[4]

Evkaf’ın Türk toplumuna devredildiği 1956’dan itibaren tekkenin bazı odaları “Türk Çocuk Yuvası” olarak kullanıldı[5]. Kalan bazı odalar 1963’te Kıbrıs Türk Etnoğrafya Müzesi olarak hizmete açıldı. 2001-2002 yılında yeniden düzenlendikten sonra 17 Aralık 2002 tarihinde Şeb-i Arus töreni ile Mevlevi Müzesi olarak yeniden ziyarete açıldı.[5]

Tekke türbeleri

Mevlevihanenin giriş cephesi boyunca sıralanmış kubbeli altı türbede Mevlevi ileri gelenlerine ait yazıtsız onaltı mezar bulunur. Beş mezarın kimliği belirlenebilmiştir: İlk mezar son Şeyh Selim Dede, ikincisi tekkenin kurucusu Ahmet Paşa, üçüncü şeyh Celaleddin Efendi’ye, onuncusu Arap Abdullah Efendiye, onaltıncısı ise Şeyh Feyzullah Dedeye aittir.[2]

Lefkoşa Mevlevihanesine gömülen Mevlevi şairleri arasında Siyahî Mustafa Dede, Hızır Handî Dede, Danişî Ali Dede (İlmi Dede), Mehmet Arif Dede, Sadri Dede ve Mustafa Dede’nin adlarından söz edilmesine karşın bunların türbelerdeki hangi mezarlara gömülü oldukları bilinmemektedir.[5]

Kaynaklar

  1. ↑ Mevlevi Tekke Müzesi, Lefkoşa Belediyesi web sitesi, Erişim tarihi:14.05.2015
  2. 1 2 Lefkoşa Mevlevihanesi, Semazen.net, Erişim tarihi:14.05.2015
  3. ↑ İlhan Genç, Kıbrıs Lefkoşe Mevlevîhânesi’nde Yetişmiş Mevlevî Divan Şâirleri, II. Uluslararası Kıbrıs Araştırmaları Kongresi, 24-27 Kasım l998 Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
  4. ↑ Lefkoşa Mevlevihanesi, Kıbrıs Vakıflar İdaresi web sitesi, Erişim tarihi:14.05.2015
  5. 1 2 3 Tuncer Bağışkan, Lefkoşe Mevlevi Tekkesi, Yeni Düzen gazetesi, 12.04.2014
This article is issued from Vikipedi - version of the 5/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.