Lenin (nükleer buzkıran)
Lenin nükleer buzkıranı, dünyanın nükleer enerjiyle çalışan ilk gemisidir. SSCB'de üretilen geminin yapımına 1957'de başlanmış, 1959'da denize indirilmiştir. 30 yıl görev yapan Lenin, 1989'da kullanımdan resmi olarak kaldırılmıştır.
Sovyetler Birliği'nin kuzey kıyıları boyunca seyreden kargo gemilerinin rotalarını temizleme görevini üstlenen Lenin, 1960'dan 1965'e kadarki kutupsal seyir sezonları boyunca toplam 85.000 deniz milinden (157.420 km'den) fazla yol katetmiştir ki, bunun neredeyse 65.000 deniz mili (120.380 km) kadarını buz kırarak geçmiştir.
Görevine son verildikten sonra müze gemi haline getirilmiştir ve günümüzde, Murmansk'da yerleşik durumdadır.
Lenin, 1959'dan günümüze önce Sovyetler Birliği, sonra da Rusya'da inşa edilmiş toplam 9 nükleer buzkıranın ilkidir. Lenin'in bir müzeye dönüştürülerek Murmansk'da kalıcı olarak demirlenmesi için, yaklaşık 10 yıl süren yoğun bir çalışma gerekmiştir. Gemi tam bir restorasyondan geçtiği gibi, sergileneceği kıyı şeridi ile demirleneceği limanda büyük çaplı düzenlemeler yapılmıştır. Tüm bu çalışmanın maliyeti, çeşitli sponsorlar aracılığı ile karşılanmak üzere, 140 milyon rubleyi bulmuştur.[1]
Özellikleri
Lenin'in uzunluğu 134 m, genişliği 27,6 m ve yüksekliği de 16,1 m'dir.
Binden fazla bölüm içeren geminin mürettebat kapasitesi 243 kişidir.
Lenin, mürettebatın rahatı ve sağlığı düşünülerek; tek ve iki kişilik kamaralar, bir sinema, bir kütüphane, bir sigara odası, birkaç yemekhane, televizyon setleri içeren bir gündelik salon ve kulüp ile iklimlendirme sistemi içerecek şekilde inşa edilmiştir. Ayrıca, birer genel tedavi, psikoterapi, x ışını grafisi odası, ağız hastalıklarının tedavi edildiği bir stomatoloji odası, bir ameliyathane, bir laboratuvar ve bir eczaneden oluşan ve o dönemin güncel modern donanımlarına sahip tıbbi birim ile birlikte birer ayakkabıcı, terzi ve berber dükkanı, bir çamaşırhane, bir fırın ve bir de sauna gemide yer almıştır.[2]
Tarihçe
Dünyanın ilk nükleer buzkıranını inşa etme kararı, SSCB'nin Bakanlar Kabinesi tarafından 20 Kasım 1953'de verilmiştir. İnşa süreci 5 Aralık 1957'de, Leningrad'daki (günümüzde St. Petersburg) Amirallik Tersaneleri'nde başlamış, aynı tersanelerde tamamlanmış ve gemi ilk yolculuğuna 15 Eylül 1959'da çıkmıştır.
Geminin tasarımını Anatoly Alexandrov yapmış, görev alan ilk kaptanı da Pavel Ponomaryov olmuştur.[3] Ponomaryov'dan sonra görev alan Boris Sokolov, Lenin'in ikinci ve son kaptanı olarak, gemiyi yaklaşık 40 yıl boyunca yönetmiştir.[2]
Nükleer kazalar
Lenin'deki ilk ciddi kaza, Şubat 1965'de gelişmiştir. Geminin reaktöründeki kullanılmış nükleer yakıtın çıkarılması sırasında, yakıt montaj hatlarında ciddi biçim bozulması ve mekanik hasarın geliştiği gözlenmiştir. Yapılan araştırmada, görevlilerin bir hatası nedeniyle reaktör çekirdeğinin susuz kalmasının bu soruna yol açtığı anlaşılmıştır.[1]
Lenin'deki ikinci kaza, 1967'de reaktör donanımının soğutulmasını sağlayan sistemin borularında sızıntı gelişmesiyle yaşanmıştır. Onarılması mümkün olmayan bu hasar nedeniyle, geminin OK-150 tipi basınçlı su reaktörünün bir üst model olan OK-900 ile değiştirilmesi gerekmiştir. Gemi mürettebatının da katıldığı değiştirme çalışmaları sırasında, çalışanlar yüksek dozda radyasyona maruz kalmış ve gizlilik anlaşması imzalamak zorunda kalmışlardır.[1]
Popüler kültürde
Üzerinde Lenin nükleer buzkıranının resmi bulunan pullar, on yıllar içinde Sovyetler Birliği'nde en yaygın pullarından biri olmuştur. Rusya Federasyonu'nda 2007 yılında, üzerindeki buzkıranın resmiyle bin rublelik altın para çıkarılmıştır.[4]
Kaynakça
- 1 2 3 http://bellona.org/news/arctic/russian-nuclear-icebreakers-fleet/2009-08-nuclear-icebreaker-lenin-says-all-board-but-keeps-the-overly-curious-at-bay
- 1 2 http://www.rt.com/news/world-s-first-nuclear-ice-breaker-to-become-a-museum-and-hotel
- ↑ http://www.globalsecurity.org/military/world/russia/92m.htm
- ↑ 55 yıl önce Fin körfezinde nükleer enerjiyle işleyen dünyanın ilk suüstü gemisi olan Lenin atom buzkıranının denemeleri başladı