Marcus Annaeus Lucanus
Marcus Annaeus Lucanus (3 Kasım 39 – 30 Nisan 65), Daha çok Lucan olarak tanınan, Hispania Baetica eyaletinin Corduba şehrinde (şimdi Cordoba) doğmuş Romalı şair. Kısa yaşamına rağmem Roma'nın gümüş çağının en göze batan figürlerinden birisidir. Gençliği ve kompozisyon hızıyla diğer şairlerden ayrılır.
Nero'nun saltanıtı sırasında, 60 yılında düzenlenen quinquennial Neronia şenliklerinde söylediği doğaçlama Orpheus ve Laudes Neronis adlı şiirleri için ödüller kazandı. Julius Caesar ve Pompey arasındaki iç savaşı anlattığı epik şiiri Pharsalia (el yazmalarında Bellum civile olarak bilinir) çok alkış almıştır.
Bazı kaynaklara göre Nero ve Lucan arasında düşmanlık vardı ve bunun nedeni Tacitus'a göre Nero'nun Lucan'ı kıskanarak şiirlerinin yayınlamasını yasaklamasıydı.[1] Suetonius'a göre ise Nero Lucan'a olan ilgisini kaybetmiş ve Lucan'da bu duruma Nero'yu küçük düşüren ve Nero tarafından yasaklanan şiirler yazarak karşılık vermişti.[2]
Diğer çalışmalara göre düşmanlığın daha ciddi sebepleri vardır. Dilbilimci Vacca ve şair Statius, Lucan'ın Nero'yu küçük düşüren şiirler yazdığı iddialarını destekler. Vacca, Lucan'nın çalışmalarından birisinin adının De Incendio Urbis (Şehir yangını üzerine) olduğunu söyler.[3] Statius, Lucan'ın "Suçlu tiran'ın tarif edilemez alevlerinin Remus'un zirvelerinde dolaştığı." şeklinde ifadeleri olduğundan bahseder.[4] Buna ilaveten sonraki kitapları Pharsalia, yani kitap IX, imparatorluk karşıtı, cumhuriyet yanlısı bir kitaptır. Nero ve imparatorluk makamının bu eleştirisi, belki de yasaklanmasının nedenidir.
65 yılında Lucan, Gaius Calpurnius Piso'nun Nero'ya karşı kurduğu tertibin içinde yer aldı. Bu durum anlaşılınca vatana ihanet'le suçlandı ve henüz 25 yaşında atar damarını keserek intihar etmek zorunda bırakıldı.
Pharsalia, Orta Çağ'da anılmıştır; Dante iki defa anmıştır:
- De vulgari eloquentia , regulati poetae nin Ovid, Virgil ve Statius ile birlikte dört şairinden birisi olarak,
- İlahi komedya'da Homer, Horace, Ovid ve Virgil'le aynı dereceye koyarak (Inferno, IV,88).
Çalışmalarının 17. yüzyıl şiir ve draması üzerinde olağan üstü etkileri olmuştur. Shelley, Southey ve Macaulay çalışmalarından övgüyle söz etmişlerdir.
Çalışmaları
Vacca ve Statius'a göre Lucan'ın çalışmaları:
Günümüze ulaşan çalışması:
- Pharsalia (iç savaş), Julius Caesar ve Pompey arasındaki savaş üzerine
Sık sık ona atfedilen (başka yazarlara atfedilen):
- Laus Pisonis (Piso'non övgüsü), Piso ailesine mensup birisi için methiye
Kayıp çalışmaları:
- Catachthonion
- Iliacon from the Trojan cycle
- Epigrammata
- Adlocutio ad Pollam
- Silvae
- Saturnalia
- Medea
- Salticae Fabulae
- Laudes Neronis, a praise of Nero
- Orpheus
- Prosa oratio in Octavium Sagittam
- Epistulae ex Campania
- De Incendio Urbis, (64 yılındaki Roma yangınında, belki de Nero'yu kundakçılıkla suçladığından)
Dış bağlantılar
- Marcus Annaeus Lucanus: Metin, ahenk ve frekans listesi