M1 Garand
| M1 Garand | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Tüfek |
| Uyruğu |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Hizmet geçmişi | |
| Kullanıldığı savaşlar | II. Dünya Savaşı Kore Savaşı Arap-İsrail savaşları Birinci Çinhindi Savaşı Süveyş Krizi Vietnam Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Tasarımcı | John C. Garand |
| Tasarlandığı tarih | 1932 |
| Üretildiği tarih | 1936-günümüze |
| Üretim adedi | 5,400,000 |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 4.31–6.0kg |
| Uzunluk | 1.107 mm |
| Namlu uzunluğu | 609.6 mm |
| | |
| Mühimmat | 30-06 Springfield 7.62x51mm NATO |
| Kalibre | 7.62 mm |
| Etkili menzil | 500 m |
M1 Garand, bir II. Dünya Savaşı Amerikan piyade tüfeği ve aynı zamanda dünyanın ilk yarı-otomatik tüfeğidir. 30 kalibrelik mermi kullanan bu tüfekler 1936'da resmi olarak Birleşik Devletler ordusunun standart servis tüfeği olan sürgülü Springfield M1903 tüfeklerinin yerini almıştır. (M1903'ler keskin nişancı tüfekleri olarak çok değerli bir rol üstlenmişlerdir.) M1 de 1957'de M14'lerle değiştirilmiştir. M1'lerin geliştirilmiş versiyonu olan M14'ler hala Amerikan ordusu tarafından kullanılmaktadır. Ancak M1 1963'e kadar büyük sayılarla kullanılmaya devam etti ve 1966'da kullanımı git gide azaldı.
M1 asıl olarak II. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı dönemlerinde kullanıldı, biraz da Vietnam Savaşı'nda rol aldı. Çoğu M1 tüfeği Amerikan askerlerine hizmet etmiştir, tabii ki bir kısmı da diğer ülkelere verilmiştir.
Tasarım özellikleri
M1 dünyadaki ilk yarı otomatik tüfektir. Amerikan yapımı olup barut gazının geri tepmesi icra yayını ileri itmesi ile yarı otomatik olarak çalışan şarjör ile dolan hava ile soğuyan piyadenin atışta ve dürtüşte kullandığı yakın savaş silahıdır. Üst tarafından takılan 8 mermilik bir şarjorü vardır. Şarjör bittiği zaman boş kutu kendini otomatik olarak atar. Tüfeğin hızlı doldurulması için düşünülmüş bir tasarım olsa da boş şarjörün dışarı fırlarken çıkarttığı "tink" sesi yüzünden II. Dünya Savaşı sırasında Alman askerleri düşmanın mermisinin bittiğini anlayarak hücuma geçiyorlardı. Bu birçok Amerikan askerinin ölümüne neden olmuştur. Ayrıca tüfek, tek tek mermi sürülmesine de olanak tanımaktadır.
Sökülüp takılması ve bakımı çok kolaydır. 3 parçadan oluşur; "Dipçik ve Kundak Grubu", "Namlu ve Mekanizma Grubu" ve de "Tetik Grubu" dur. Tüfeğin dipçiğinin arkasında metal bir kapakla kapatılmış bir bölmesi vardır. Bu bölmede tüfeğin bakımı için gerekli olan yağı ve fırçası bulunmaktadır. Suya girip çıksa dahi çalışabilir. Tüfeğin ağırlık merkezi iyi ayarlanmıştır. Bu nedenle hedef almada güçlük çekilmez. Atışlarda geriye tepme uygun düzeydedir. Özellikle gelişmiş bir arpacık mekanizması vardır. Bu mekanizma x-y düzleminde ayarlanmaktadır (hem dikey hem yatay bir yatak bulunur). Bu mekanizma keskin nişancılığa izin verebilmektedir. Yükseklik ve rüzgar tamburesi nişan almada etkin denetimi sağlamaktadır. 25, 50, 100, 200 metre gibi ayarları bulunmakta olup orijinalleri .30'luk mermi kullanmasına rağmen Amerikan Donanması ve bazı ülkelerdeki varyantları 7.62x51mm çapında NATO mermisi kullanmaktadır. Bu tüfek tam anlamıyla bir efsane olmuştur ve bunu kesinlikle hak etmiştir.
Kullanım alanları
M1'ler II. Dünya Savaşı'nda Amerikalılara savaşı kazandıran en önemli silah olarak görülmüştür. Almanların elindeki sürgülü Kar 98k tüfeklerinin her atışından sonra boş kovanın sürgüsünü çekerek çıkartılması gerekiyordu; ama Amerikan askerleri ardı ardına sekiz tane mermi gönderebiliyordu. Almanlar bu durum yüzünden yarı-otomatik tüfek çalışmalarına girişmişlerdir; ama hiçbiri M1 Garand kadar etkili olamamıştır.
M1'ler, Kore Savaşı ile birlikte Vietnam Savaşı'na kadar Amerikan ordusu tarafından kullanılmıştır. Günümüzde ise genelde siviller ve keskin nişancılar tarafından kullanılmaktadır.
Türk Silahlı Kuvvetleri'de M1 tüfeklerini 1980'lere kadar kullanmıştır. 1970 yılına kadar 300 binden fazla M1 satın alınmış, bir kısmı ise hibe edilmiştir. Birleşik Devletler'den sonraki en büyük kullanıcısı Türk Silahlı Kuvvetleri'ydi. M1 halen askeri okullarda ve de tören birliklerinde merasim tüfeği olarak kullanılmaktadır. Örneğin günümüzde TSK'da da genelde hava kuvvetlerinin acemi asker eğitiminde olmak üzere eğitim amaçlı tüfek olarak kullanılmaktadır.