Maliyet muhasebesi
Maliyet muhasebesinin amaçları
- Üretilen mal ve hizmetlerin birim maliyetlerini ölçmek
- Stokların değerlerini hesaplamak
- Geleceğe yönelik planların (bütçelerin) yapılmasına yardım etmek
- Giderlerin kontrolünü ve kalite standartlarını korumak koşulu ile, olanaklar ölçüsünde maliyetlerin düşürülmesini sağlayacak yöntemleri geliştirmek
- Seçenekler arasında karar vermek durumunda olan yöneticilere maliyetlerle ilgili düzenli, etkili ve güvenilir bilgiler vermek
Maliyet Muhasebesine Olan İhtiyaç
- Ürettiğiniz hangi mamulleri daha fazla üretip satmalı, hangi mamullerin üretimini sona erdirmelisiniz ?
- Çok sayıda mamul üretip satıyor ama hangisinden %kaç kar ettiğinizden emin değil misiniz ?
- Maliyet sisteminiz gereksiz yere çok karmaşık veya ihtiyacınızı görmeyecek düzeyde çok mu ilkel ?
- Maliyet dağıtımlarınız götürü usulde yapılıyor bu yüzden bir mamulünüz haketmediği halde daha yüksek kar ediyor görülürken diğer mamulünüz zarar mı ediyor görülüyor ?
- Maliyet dağıtımlarınız götürü usulde yapıldığından, bazı mamullerde transfer fiyatlaması riski ile mi karşılaşıyorsunuz ?
- Maliyet merkezi sayınız çok mu fazla yoksa çok mu az ? Hangi maliyet merkezinde rekabet avantajınız var ? Zarar eden maliyet merkeziniz var mı ? Faaliyet tabanlı maliyetleme sizin için bir lüks mü yoksa bir ihtiyaç mı ?
- Genel Üretim Giderleri'nin toplam maliyet içindeki payı çok yüksek olduğundan, bu giderlerin mamul bazında dağıtımını doğru bir şekilde yaptığınızdan emin değil misiniz ?
- Muhasebe kayıt sisteminizden sağlanan veriler, maliyet muhasebesinin ihtiyaçları için yeterli ve doğru mu ?
- 700'lü hesaplarla birlikte 800'lü hesapların kullanılması durumda, maliyetlerinizin hem fonksiyon hem de çeşit esasına göre izlenmesinin avantajları ne ?
- Bütçeleme çalışmalarında elde ettiğiniz veriler ne kadar ayrıntılı ?
- Yeni makine almak mı, kullanılmış makine almak mı yoksa makine kiralamak mı daha karlı ?
- Amortisman dağıtımlarında, gerçek ömür süresi daha uzun olmak kaydıyla, standart yayınlanmış faydalı ömür sürelerine göre mi, yoksa gerçek ömür sürelerine göre mi dağıtım yapıyorsunuz ?
- Hızlandırılmış amortisman yöntemlerini kullanıp ilk yıllarda daha fazla kar etmek ile normal amortisman yöntemlerini kullanıp her yıl eşit oranda kâr etmek yönündeki tercihiniz ne ?
- Sabit kıymetlerinizi ne zaman aktifleştiriyorsunuz ? Aktifleştirme sonrası oluşan giderleri doğrudan gider mi yazıyorsunuz ?
- Peşin ödediğiniz giderler ile peşin tahsil edilen gelirlerinizi gelecek aylara yayarak mı muhasebeleştiriyorsunuz, yoksa cari ayda tek seferde mi muhasebeleştiriyorsunuz ?
- Sınai kar marjınız ve ticari kar marjınızı mamul bazında tespit edebiliyor musunuz ?
- Maliyetlerinizi sabit ve değişken olarak ayırıp, mamul bazında başabaş noktalarınızı ve katkı paylarınızı biliyor musunuz ? Kara geçmek için en az kaç adet üretip satmanız gerekli ?
- Yeni kurulmuş bir işletmesiniz, boş kapasiteniz mevcut, "çalışmayan kısım gider ve zararları" hesabını kullanıyor musunuz ?
- Kapasite kullanım oranınızı biliyor musunuz ? Boş kapasiteniz var mı ?
- Sermaye maliyeti, kıdem tazminatı karşılıkları veya kanunen kabul edilmeyen giderleri, yönetimsel maliyet muhasebesi kapsamında ayrı olarak birim maliyet hesaplamasında görmek ister misiniz ?
- Yarımamuller'inizin üretimin hangi aşamasında olduğunu bilmenin, doğru maliyetlemedeki önemini biliyor musunuz ? Sisteminiz buna müsait mi ?
- Stok denge tablonuz denk mi ? Yoksa fire ve kayıpları farkedemeyerek bunları mamul maliyetine mi ilave ediyorsunuz ?
Maliyet Sistemleri
1- Üretim Sistemlerine Dönük Olarak Belirlenen Sistemler
- Kapasite Kullanım Oranına Göre,
- Gerçek Parti Maliyetine Göre,
- Ortalama Yönteme Göre,
2- Maliyetlemede Esas Alınan Kapsama Göre Belirlenen Sistemler
- Tam Maliyetleme
- Değişken Maliyetleme
- Normal Maliyetleme
- Direkt (Asal) Maliyetleme
3- Maliyetlemede Esas Alınan Rakamlara Göre Belirlenen Sistemler
- Fiili Maliyetleme
- Tahmini Maliyetleme
- Standart Maliyetleme
4- Maliyet Dağıtımında Esas Alınan Baza Göre Belirlenen Sistemler
- Hacim Tabanlı Maliyetleme
- Faaliyet Tabanlı Maliyetleme
5- Küresel Rekabet Amacına Yönelik Sistemler
- Mamul Yaşam Dönemince Maliyetleme
- Hedef Maliyetleme
- Kaizen Maliyetleme
Maliyet Dağıtım Yöntemleri
1. Dağıtım: Maliyetlerin esas ve yardımcı maliyet merkezlerine dağıtımıdır.
2. Dağıtım: Yardımcı maliyet merkezlerinde biriken maliyetlerin esas maliyet merkezlerine dağıtımıdır.
- Doğrudan Dağıtım
- Kademeli Dağıtım
- Planlı Dağıtım
- Matematiksel Dağıtım
- Çapraz Dağıtım
3. Dağıtım: Esas maliyet merkezlerinde biriken maliyetlerin mamullere dağıtımıdır.
Stok Kayıt Yöntemleri
- Aralıklı envanter Yöntemi
- Sürekli envanter Yöntemi
Stok Değerleme Yöntemleri
1. Ortalama Fiyatla Değerleme
- Yıllık Ortalama Fiyat Yöntemi
- Basit Aritmetik Ortalama Fiyat Yöntemi
- Tartılı Ortalama Fiyat Yöntemi
- Yürüyen Ortalama Fiyat Yöntemi
2. Standart Fiyatla Değerleme
3. Saymaca Parti Fiyatı İle Değerleme
- İlk Giren İlk Çıkar (FIFO)
- Son Giren İlk Çıkar (LIFO)
- İlk Gelecek Olan İlk Çıkarmm (NIFO)
4. Gerçek Parti Fiyatı İle Değerleme
5. Maliyet Muhasebesini Maliye Bakanlığı Kontrol Eder
Kaynakça
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.