Marcus Antonius Pallas

Marcus Antonius Pallas (1 civarı–63) Roma İmparatorları Claudius ve Neron'un saltanatları sırasında sekreter olarak görev yapmış olan Yunan azatlı köle. Küçük kardeşi Marcus Antonius Felix, Yahudiye eyaleti procurator'u olarak görev yapmıştır. Tacitus'a göre, Pallas ve Felix Arkadya'nın Yunan krallarının soyundan geliyordu.

Pallas aslında Marcus Antonius'un kızı ve İmparatoru Augustus'un yeğeni Küçük Antonia'nın kölesidir. Pallas, özgür kaldıktan sonra Marcus Antonius Pallas adını almıştır. Josephus, ondan Antonia'nın, Julius Caesar Drusus'un Sejanus tarafından öldürülmesiyle ilgili delilleri Tiberius'a gönderdiği köle olarak bahseder. Antonia onu büyük ihtimalle 31 ve 37 yılları arasında özgürlük için gerekli en düşük yaşı geçtiği için azat etmiştir. Mısır'da muhtemelen hizmetlerinin karşılığı olabilecek bir araziyle ödüllendirilmiştir. Antonia 37 yılında ölünce, hami ya da sahibin ölümü durumunda aidiyetin kime geçeceği geleneğine uygun olarak onun oğlu Claudius'un himayesine girdi.

Azatlı bir köle için, Pallas imparatorluk yönetiminde oldukça önemli yerlere geldi. Claudius'un saltanatının başlarında Senato, onu gücü merkezde toplamaya zorlayarak ona karşı açıkça düşmanca davrandı. İmparatorluğun yönetimiyle ilgili günlük işler bir adamın altından kalkamayacağı kadar ağırdı ve bu sebeple bu işleri güvendiği azatlı köleleri atasında bölüştürdü. Pallas, hazine sekreteri olarak görevlendirilmişti. Bu görevde, Cornelius Scipio tarafınan Senato'ya ödüllendirilmesi önerilecek kadar etkili ve başarılı oldu. Her ne kadar sahip olduğu konum itibariyle kendi kendini ödüllendiremese de Pallas, Yaşlı Pliny tarafından döneminin en zenginleri arasında zikredilir. Tarihçiler tarafından hiçbir zaman İmparatorluk hesaplarından zimmetine para geçirmekle suçlanmamıştır ve zenginliğinin kaynağı olarak finansal zekası gösterilebilir. Bazı tarihçiler bulunduğu konum itibariyle imparatoru kontrol edebildiğini iddia ederler ancak büyük ihtimalle sebep bu değildir. Kardeşi Felix kötü yönetim suçlamasıyla mahkemeye çıkartılmak için Roma'ya çağırıldığında, kariyerinin zirvesinde olan Pallas onun cezalandırılmasını engelleyememiştir. Ayrıca arkadaşı azatlı köle-yönetici Polybius'un da vatana ihanet suçundan idam edilmesini engelleyememiştir.

Claudius'un saltanatının ikinci yarısında Pallas, İmparatoriçe Messalina'nın düşüşünün ardından yeni imparatoriçe olarak Genç Agrippina'yı destekledi. Tacitus, Pallasın niyetinin bu evlilikle Julian ve Claudian ailelerini yeniden birleştirmek ve bunun yanında Agrippina ya da Agrippina'nın gelecekteki kocasının taht üzerindeki olası iddialarını engellemek olduğu söyler. Ancak antik yazarlar bu seçimin asıl nedeninin Pallas ve Agrippina'nın sevgili olması olduğunu iddia ederler. Modern tarihihçiler ilişkilerinin bir iş ilişkisi olduğunu ve birbirilerine karşılıkları hedefleri için yardım ettiklerini kabul ederler. Her ne kadar Pallas'ın Agrippina üzerindeki etkisi gerçek ve iyi biliniyor olsa da, devlet işlerinde Claudius'a tavsiyelerde bulunmaya devam etti. Pallas, özgür bir kadının bir köleyle evlenmesi durumunda efendisinin izin vermesi durumunda özgür kalmaya devam edeceği hakkındaki kanunun kaynağıdır.

Agrippina'nın oğlu Neron, Claudius'un ardından tahta çıkınca Pallas bir süre daha hazinedeki pozisyonunu muhafaza etti. Gelecekteki konumundan emin olduğunda, Agrippina'ya Claudius'u öldürmesi konusunda yardım ettiği iddia edilir. Bu güvenlik kısa bir süre sonra son buldu. 55 yılında Neron, Agrippina yandaşlarıyla çatışmaktan yorulduğundan dolayı Pallas'ı görevinden uzaklaştırdı. Ardından Pallas'ı kendisini devirerek yerine Claudius'ın kızı Claudia Antonia'nın kocası Faustus Sulla'yı geçirmeye teşebbüs etmekle suçladı. Neron'un maiyetindeki etkili isimlerden Genç Seneca, Pallas'ı savunmayı üstlenerek onun beraat etmesini sağladı. Pallas Neron'un gazabını sonsuza kadar ensesinde hissetti ve sonunda 63 yılında onun emriyle öldürüldü.

Kaynakça

• S.V. Oost, "The Career of M. Antonius Pallas." (M. Antonius Pallas'ın kariyeri), American Journal of Philology 79 (1958). 113-139.