Markopaşa (dergi)
| Markopaşa | |
|---|---|
 Markopaşa'nın bir sayısının kapağı | |
| Kategori | Kara mizah |
| Editör | Sabahattin Ali |
| Yayımcı şirket | Tan Matbaası |
| Tür | Haftalık dergi |
| İlk sayı | 25 Kasım 1946 |
| Son sayı | 19 Mayıs 1947 |
| Yayım sıklığı | 22 sayı |
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Markopaşa, Sabahattin Ali, Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz ve Mustafa Mim Uykusuz’un yazarlığını yaptığı 1946 yılında yayın hayatına başlayan Türk basın tarihinin en yüksek tirajlı yayınlarından biri olan cuma günleri çıkan haftalık mizah dergisidir. Sabahattin Ali başyazarlığını, Mustafa Mim Uykusuz da çizerliğini üstlenmiştir.
Toplumcu ve gerçekçi halk mizahıyla, dudaklara tebessüm ettirirken düşündüren Marko Paşa, aynı zamanda da akıldan çıkmayan bir mizah anlayışıyla kuruldu. O dönemlerde adeta ana muhalefet gibi etki gösteren derginin yazarlarına karşı birçok dava açılmış, kimi sayılar toplatılmış ve hatta dergi ismindeki Paşa kelimesinden dolayı zamanın "Milli Şef"i İsmet Paşa ile alay ediyor diye kapatılmıştır. Bu tür olaylar yüzünden Markopaşa "Toplatılmadığı zamanlar çıkar" veya "Yazarları hapishanede olmadığı zamanlar çıkar." gibi ibarelerle çıkardı. Kimi zaman yazarlar dergiyi elden dağıtmaya çalışmışlar, buna karşın çok sayıda satmayı başarabilmişlerdir ki derginin tirajı 60-70 binlere dek ulaşmıştır. O dönemlerde en çok satan gazetelerin tirajları bile 50 bini geçmemekteydi.
Markopaşa kapatılınca sırasıyla; Merhumpaşa, Malumpaşa, Yedi-Sekiz Hasan Paşa, Hür Marko Paşa, Bizim Paşa, Ali Baba ve Kırk Haramiler adları altında yeniden çıkarıldı.
Bu konuda bilinen en kapsamlı çalışmalar:
- Levent Cantek; Markopaşa/Bir Mizah ve Muhalefet Efsanesi, İletişim Yayınları
- Mehmet Saydur; Markopaşa Gerçeği, Çınar Yayınları
- Mehmet Ergün ; Sahte Marko Paşa (Alt başlık ; Bir Provokasyonun Öyküsü)Papirüs Yayınları
Sabahattin Ali'nin Markopaşa yazıları için:
- Sabahattin Ali; Markopaşa Yazıları ve Ötekiler, YKY
Rıfat Ilgaz'ın Markopaşa yazıları için:
- Rıfat Ilgaz;Yokuş Yukarı Çınar Yayınları
Aziz Nesin'in Markopaşa yazıları için:
- Aziz Nesin; Geriye Kalan, Adam Yayınları
Ayrıca bakınız
- Ali Nesin'in Aziz Nesin'in yazılarından derlediği Markopaşa olayları ile ilgili yazı için:
http://www.nesinvakfi.org/aziz%20nesin%20-%20marko_pasa_meselesi.html
- Markopaşa ve devam yayınları ile ilgili bir çizelge:
http://www.nesinvakfi.org/aziz%20nesin%20-%20marko_pasa.html