Mele (dinî unvan)

Mele, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusunda gayriresmî olarak imam görevi yapan çoğunlukla Kürt din âlimi. Kökeni Molla sözcüğü olan mele isminin, melle veya mala şeklinde telaffuzlarına da rastlanır. Günümüzde yaklaşık 1000 civarı olduğu düşünülmektedir.[1][2]

Mele olarak yetiştirilecek kimseler küçük yaşta (genellikle 13 civarı) yerel imkanlarla kurulmuş ve medrese olarak adlandırılan okullarda, çoğunlukla yatılı olarak, eğitime alınırlar.[1] Geniş bir yelpazeyi kapsayan derslerin çoğunluğu Arapça olarak verilir.[1] Nahiv(Arapça gramer), silsile-i kutup, Farısi (Farsça) ilmi, mantık, mecaz ve belagat gibi dersler verilir. Okuldaki öğrenciler arasında sıkı bir kıdem hiyerarşisi mevcuttur. 20 yaşına gelen öğrenciler mele olarak mezun olurlar.[1]

Günümüzde çoğunluğu Diyarbakır, Van, Muş, Bitlis, Siirt ve Bingöl'de olmak üzere az sayıda okul kalmıştır. Bu okullarda yaklaşık 15-20 öğrenci aynı anda eğitim görebilmektedir.[2]

Mele açılımı

Günümüzde melelerin birçoğu gayriresmi olarak imamlık yapmaktadır. Doğu ve güneydoğudaki bazı camilerde köyün melesinin adı "fahrî imam" şeklinde cami tabelasında bulunur. 2011 Aralık ayında AKP hükümeti, Doğu’da mele denilen, (resmi) din eğitimi almadığı halde din bilgisi olan, toplum tarafından saygı gören isimlerden[3] terörün azaltılması konusunda faydalanmak istedi. Bundan dolayı yaklaşık 1000 mele, 6 aylık bir kurs ile imam olarak atandı.[4] Bu girişim bazı çevrelerce hükümetin dini kullanarak Kürtleri asimilasyon girişimi olarak değerlendirildi.[2] Fakat melelerden bir kısmı batı illerine de atandı.[4] Böylece medrese mezunu olup da resmi eğitimi olmayan birçok mele Diyanet'te görev aldı.

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 Doğunun "mele" gerçeği Mehmet Ulaş. Radikal.com.tr. Erişim: 18 Aralık 2011. Arşiv: <http://www.webcitation.org/641JgjjFH>
  2. 1 2 3 1000 meleyle asimilasyon yapılmaz Ezgi Başaran. Radikal.com.tr. Erişim: 18 Aralık 2011. Arşiv: <http://www.webcitation.org/641K3ltdA>
  3. ↑ http://www.haber7.com/ic-politika/haber/816700-diyanetten-gupneydogu-hamlesi
  4. 1 2 http://www.radikal.com.tr/turkiye/diyanetten_mele_atamasi-191805
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.