Menteşe
Menteşe, kapı ve pencere kanatlarını, mobilya kapaklarını açıp kapamaya yarayan, biri sabit öbürü hareketli iki lamadan oluşan metal ya da plastik gereç.
Menteşe kapı, pencere ve panjur kanatlarında, mobilya, sandık ve bavul kapaklarında kullanılan bir birleştirme aracıdır. Genellikle yumuşak demir, çelik, pirinç bronz, plastik, krom nikel levhalardan yapılır. Bir menteşe, üzerinde vida delikleri bulunan ve yaprak adı verilen iki lamadan oluşur. Bu yapraklarda aralıklı olarak yerleştirilmiş belli sayıda mil yatağı vardır. Bu yapraktaki mil yatakları diğer yapraktaki mil yataklarının arasına girer ve mil (menteşe kapaklarını biribirine tutturan ve açılıp kapanmayı sağlayan silindirsel pim) adı verilen bir pim tüm bu yataklardan geçerek iki yaprağı birleştirir. Milin altında ve üstünde bulunan çıkıntılara tepe denir.
Çeşitleri
- Boy menteşe; özellikle elbise ve büro dolapları gibi uzun kapaklı mobilyalara, ağır kapaklara ve düşme kapaklara takılan bir tür yaprak menteşe (Piyano menteşesi de denir).
- Kuyruklu menteşe: çakma kapılara takılan, boyu mil yönünde dar, genişliği fazla yaprak menteşe türü.
- Lambalı menteşe: özellikle lambalı kapaklarda kullanılan menteşe türü. (Lambalı menteşede yapraklar mile koşut olarak 90° kıvrılmıştır.)
- Milli menteşe: biri erkek diğeri dişi iki lamadan oluşan ve genellikle dolap kapakları ile kapı kanatlarında kullanılan menteşe (stoplu ya da stopsuz türleri vardır. Stoplular genellikle düşme kapaklara, stopsuzlar hem düşme kapaklara, hem de sağa ve sola açılabilen kapaklara takılır).
- Piştivan menteşe: ağır kapı ve panjurlarda kullanılan, yapraklarından biri kancalı, öbürü ise halkalı olan bir tür kuyruklu menteşe.
- Pomel menteşe: yaprakları kalın ve kollu, mil yatağıysa yapraklarından kısa olan menteşe.
- Tas menteşe: bindirme kapaklarda kullanılan ve metal ya da plastikten yuvarlak bir gövde ile ona bağlı bir ayaktan oluşan menteşe.
- Yaprak menteşe: bir mile bağlı iki yapraktan oluşan menteşe. (Milleri sabit, sökülebilir, ya da dekoratif olan türleri vardır.)
- Yönsüz Menteşe: bir mile bağlı ortasında pul bulunan sağ-sol ayrımı olmayıp iki yönlü kullanılabilir menteşe.