Mirza Kadim İrevani
| Mirza Kadim İrevani | |
|---|---|
| Doğum adı | Azerice: Mirzə Qədim İrəvani |
| Doğum |
1825 Erivan, Revan Hanlığı |
| Ölüm |
1875 Erivan, Rusya Çarlığı |
| Uyruk | Azeri |
| Ebeveyni | Hacı Memmed Hüseyn bey (baba) |
Mirza Kadim İrevani (Azerice: Mirzə Qədim İrəvani) - Azeri şövale resminin kurucusu, minyatür ve duvar resimleri ustası. 1825 yılında Erivan’da ünlü ahşap oymacısı olan Hacı Memmed Hüseyn beyin fakir düşmüş soyundan olan bir ailede dünyaya gelmiştir. İrevani o dönem için eğitimli biriydi, Rusça, Fransızca ve Farsça biliyor, Rus ve Batı Avrupa yazarlarının eserlerinden oluşan kütüphaneye sahipti.
Postanede telgrafçı olarak çalıştığı zaman babasının öğrettiği dekoratif sanatla meşgul oldu. İrevani sipariş üzerine suluboya ve tempera boya ile portreler çiziyordu.
XIX yüzyılın 50’li yıllarında, artık el sanatları ustası gibi ünlü olan İrevani Erivan’da Serdar Sarayının resimlerle süsleme çalışmalarına davet ediliyordu. Duvar resimleri restorasyonunun yanı sıra İrevani, serdarların ve saray asilzadelerinin Kaçar tarzı tuval (2х1м) portrelerini çizdi. Bunlar duvarlara freskler yerine asılmıştı. “Abbas Mirza”, “Feteli Şah” portreleri, “Atlı”, “Derviş”, “Rakkas” tabloları Azerbaycan ressamlığının ilk şövale eserleri oldu. Daha sonra Mirza Kadım tempera ve suluboya ile bu portrelerin daha küçük boyutlarını çizdi. Serdar Sarayının 1914 yılında yıkımı sırasında duvar resimleri kaldırılmış, şimdi ise Gürcistan Devlet Müzesi’nde bulunmaktadır.