Mississippi Şirketi

Biloxi'deki John Law kampından bir görünüm, Aralık 1720.

"Mississippi Company" (kuruluşu 1684) 1717'de "Company of the West" adını aldı, 1719'da ise genişleyerek "Company of the Indies" haline geldi.[1]

Tarih

The Banque Royale

Kâğıt para kullanımını geliştirmiş olan Banque Générale Privée Mayıs 1716'da John Law tarafından kuruldu. Özel bir bankaydı, ancak sermayesinin dörtte üçü devlet parasından oluşmaktaydı ve devlete bunun karşılığında senet verilmişti. Law Ağustos 1717'de Mississippi Şirketi'ni Louisiana'daki Fransız kolonisine yardım etmek amacıyla sattı. Aynı yıl, Compagnie d'Occident (ya da The Mississippi Company) adlı bir anonim şirket kurdu. Law, Fransız hükümeti tarafından Karayipler ile Kuzey Amerika'da ticari monopol olarak tanınmış bu yeni şirketin genel müdürü oldu.[2]

Banka 1718'de Banque Royale (Royal Bank) adını aldı. Bunun anlamı senetlerin kral tarafından teminat altına alınmış olduğuydu. Şirket Compagnie des Indes Orientales, Compagnie de Chine ve diğer rakip ticaret şirketlerini de bünyesine alarak 23 Mayıs 1719'da tüm denizlerde bir ticari monopol olan Compagnie Perpetuelle des Indes haline geldi. Aynı anda, banka para değeri karşılığından daha fazla senet piyasaya sürmeye başladı, bu da enflasyona yol açtı. Bu da sonunda paranın değeri yarıya indiğinde, kapanacak korkusuyla bankadaki hesaplardan çok büyük paralar çekilmesini beraberinde getirdi.[2]

Mississippi Balonu

Law Louisiana'nın zenginliğini etkili bir pazarlama planıyla abartılı ölçüde artırdı, bu da 1719'da şirket hisselerine ilişkin müthiş spekülayona yol açtı. Plan, Mississippi Şirketinin başarısıyla yatırımcıların arzularını ve Louisiana'ya ilişkin beklentilerini birleştirerek sürdürülebilir bir birleşik ticaret şirketi oluşturmaktı. Şirket hisseleri o kadar popülerdi ki, daha fazla kâğıt paraya ihtiyaç başgösterdi ve hisseler kazanç sağlamaya başladığında, bu kazançları yatırımcılara kâğıt parayla ödendi.[3] 1720'de bankayla şirket birleşti ve Law sermayeyi çekmek amacıyla Finans Bakanı (Contrôleur général des finances) olarak atandı. Law'un para basma faaliyetinde bulunan banka konusundaki öncülüğü, Fransa hükümeti Banque Royale'in çıkardığı kâğıt para miktarının elinde bulundurduğu metal para darbı miktarına eşit olmadığını kabul etmek zorunda kalana dek başarıyla devam etti.[2]

"Balon" 1720'nin sonunda, finansçıların rakipleri toplu halde senetlerini paraya çevirmek istediklerinde bankanın parasal karşılıkları ödeyemez hale gelmesiyle patladı.[4] 1720'nin sonunda Law, XV. Louis'nin vekili olan Orléans Dükü II. Philippe tarafından görevlerinden alındı. Ardından Law önce Fransa'ya, daha sonra da Belçika'ya gitti.[2]

Kaynaklar

  1. ↑ "The French Period" (of New Orleans area), 2009, webpage: iadb-fr-period.
  2. 1 2 3 4 http://www.investopedia.com/terms/m/mississippicompany.asp
  3. ↑ http://www.investopedia.com/ask/answers/09/mississippi-bubble.asp
  4. ↑ http://projects.exeter.ac.uk/RDavies/arian/amser/chrono8.html

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/6/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.