Olmekler
Olmekler Orta Amerika’nın Kolomb öncesi ve Aztek-öncesi bir halkıdır. MÖ 1200 yıllarından başlayarak MÖ 500 yıllarına kadar Orta Amerika’nın büyük bir kesiminde hüküm sürdükleri sanılmaktadır. Yaşadıkları bölge Meksika Körfezi kıyılarından Büyük Okyanus’a ve Kosta Rika’nın güneyine uzanır. Olmeka terimi Nahuatl dilinde « kauçuk ülkesinin insanları » anlamına gelir.
Arkeoloji Olmek kültürünün varlığından 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar habersizdi. Olmekologlar bu kültürün tanınmasındaki ilk önemli bulgunun 1862 yılında taştan yapılma devasa bir kafanın bulunması olduğu konusunda görüş birliğindedir.
Bugün bilinen tarihin büyük ölçüde yanlış olduğunu ileri sürenler Olmekler’in kökeni hakkında çeşitli varsayımlar ileri sürmüşlerdir.
Olmekler hakkkındaki varsayımların çeşitliliği, Olmek toplumunun gizemini halen korumasında, yani haklarında fazla bilgi edinilememesinde göz ardı edilemez bir etkendir.
Günümüzden yaklaşık 3200 yıl öncesinde pişmiş topraktan yapılma tabletler üzerinde örnekleri görülen Olmek yazısı piktogram ve ideogramlardan oluşur. 2002 yılında keşfedilen bir silindir biçimli mühür, bu yazının silindirik mühürler üzerine de uygulandığını göstermiştir.
Olmek sanatında ana tema insan figürüdür ve bunların hatırı sayılır bir kısmı antropomorftur, yani hayvan ile insan karışımıdır. Örneğin Beatriz de La Fuente (1973) yaptığı sayımda, 206 Olmek sanat eserinden 110’unun antropomorf olduğunu saptamıştır. Bunların bir kısmı jaguar-insanı betimler.