Osteoporoz
| Osteoporoz | |
|---|---|
| Sınıflandırma ve dış kaynaklar | |
| Uzmanlık | Romatoloji |
| ICD-10 | M-M |
| ICD-9 | 733.0 |
| OMIM | 166710 |
| Hastalık Veri Tabanı | 9385 |
| MedlinePlus | 000360 |
| eMedicine | med/1693 ped/1683 pmr/94 pmr/95 |
| Patient UK | Osteoporoz |
| MeSH | D010024 |
Osteoporoz veya kemik erimesi, kemik metabolizmasındaki bir bozukluk sonucunda kemikteki protein örgüsünün seyrelmesiyle iskelette ortaya çıkan ve kemiklerin çok kolay kırılabilmesine sebep olan bir hastalıktır.
Kemiğin birim hacimdeki mineral yoğunluğu azalmıştır. Bu nedenle kemikler daha kolay kırılır hale gelir. En çok omurlarda, kalça ve bilek kemiklerinde görülse de vücuttaki bütün kemikler bu durumdan etkilenir. Her iki cinste de görülebilmekle beraber hastaların %80'i kadındır.
Osteoporozun başlıca etkileri
Bazı kalıtsal özellikler taşımak (kemikleri kırılgan olan ve ailede eski benzerleri bulunan beyaz ırktan veya Asya kökenli, sarışın ve mavi gözlü, narin yapılı küçük kadın) veya erken menopozdan yahut yumurtalıkların alınmasından sonra hormon değişikliklerine (östrojenlerin ani azalması) uğramak osteoporozun en önemli nedenleridir. Ama, sürekli oturma, uzun süre haraketsiz kalma gibi yaşama tarzı; uzun süre tütün, alkol, kortizon, heparin, antiepileptikler gibi toksik (zehirleyici) maddelerin kullanılmasına veya zayıflama rejimleri ve kötü beslenme yüzünden kalsiyumun eksikliğine yol açan beslenme alışkanlıklarına dayanan bazı dış etkenler de, osteoporozun tehlikesini önemli ölçüde artırır. Bunların yanı sıra, omurların veya kol-bacak kemiklerinin kırılma tehlikesi artar.
Menapozla beraber görünen osteoporozda daha çok omurga kemikleri kırılırken, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan senil osteoporozda femur denilen bacak kemiği kırılmaktadır.
Ortaya çıkışı
Gözenekli bir kemik dokusuna dönüşen kemiğin erimesi şeklinde ortaya çıkar; yani kemik daha az yoğun, daha az dirençli hale gelmiş, protein ağı kötülemiştir. Kemik lamellerinin azalmasıyla ortaya çıkan bu hastalık menapozla beraber artma eğilimindedir.
Osteoporoz riskini artıran faktörler
- Küçük kemikli kadınlar,
- Açık ten,
- Ailede osteoporoz problemi,
- Diyabet,
- Karaciğer, böbrek hastalığı ve tiroid bezi bozuklukları,
- Kortizon, epilepsi ilaçları, antiasitler, diüretikler,
- Sigara içmek ve alkol almak
- Güneş ışığından mahrum kalmak.
Bulguları
- Kronik sırt ağrısı,
- Boy kısalması,
- Akşamları bacak krampları,
- Eklem ağrıları,
- Diş kaybı,
- Diş eti problemleri,
Menopoz sonrası tedavisi
- Hormon replasman tedavisi (son yıllarda osteoporoz tedavisi için kullanılmamaktadır ama menopoz semptomları için kullanımı sırasında osteoporoz yönünden de koruyucu etkisi vardır)
- Kalsitonin hormonu ve kalsiyum alınması,
- Bifosfonat türevi ilaçlar,
- Günlük 1500 mg Ca ve 400 IU D vitamini alımı,
- Uzun yürüyüşler,
- Sağlıklı bir diyet,
- Sigaranın bırakılması,
- Düzenli aralıkla egzersiz yapmak,