Plutus - Zenginlik (komedya)
IL PLVTO D'ARISTOfane comedia prima
translated by Bartolomio & Pietro Rositini, 1545
Plutus (Yunanca: Πλοῦτος , "Ploutos"; English: "Wealth"; Türkçe: "Zenginlik"), Antik Yunan dönemine ait bir komedya olup, Komedyanın Babası olarak da bilinen meşhur oyun yazarı Aristofanes'in eseridir. İlk olarak, M.Ö. 408 yılında sahnelenmiş olup, M.Ö. 388 senesinde revize edilerek tekrar oynanmıştır. Dönemin Atina'sına dair politik mizah niteliğinde hazırlanan bu eserde, zenginlik tanrısı Plutus da başrolde oynamaktadır. Eski Komedya'dan Yeni Komedya'ya geçiş dönemine ait olan bu eserde, yine bildik tarzda karakterler vardır. Mesela, aptal bir sahip ve onun patavatsız kölesi, dönemin ahlâki değerlerine dair amansızca hiciv yaparlar.
Plot (Oyun Teması)
Bu oyunda, Atinalı ihtiyar bir çiftçi olan Chremylus ile onun kölesi Cario başrolde oynamaktadırlar. Chremylus kendini ve ailesini, mütevazi ve dürüst olmalarına rağmen fakir bir hayat süren insanlar olarak tanıtır, ve işte böylesi bir hayattan kurtulmaya dair tavsiye almak için de kahini ziyaret etmiştir. Oyun, Delfi'deki kahinden henüz dönerken ki haliyle başlar. Apollo'nun kehanetine göre; tapınaktan çıkar çıkmaz gördüğü ilk şahsı takip etmesi ve hatta kendi evine gelmeye ikna etmesi söylenmiştir. Karşısına çıkan ilk kişi kör bir adamdır, ve kehanete uyarak öyle yapmıştır, yani oyun başladığında art arda yürümekte olduklarını görürüz. Oyun ilerledikçe, bu kör adamın aslında Zenginlik Tanrısı Plutus olduğu çıkar ortaya! Uzun tartışmalardan sonra, kör olan bu tanrıyı eve girmeye ikna ederler, ve sonra da görme kabiliyetini tekrar kazandırmaya kalkışırlar. Bu tanrının tekrar görmeye başlaması demek, "zenginlik"in sadece hakkedenlere dağıtılması anlamına gelecektir.
Oyunun ilerleyen sahneleri, böylesi köklü değişimin nelere sebep olabileceğini ve hatta olduğunu da, çok keyifli bir mizahi tarzda sergilemektedir.
Çeviriler
- Zenginlik (Plutus), Türkçeye eviren & çeviren: Yılmaz Güleryüz (2016)
- George Theodoridis, 2008 - english prose: complete text