Sapık (film, 1960)

Sapık
Psycho
Fragman
Yönetmen	Alfred Hitchcock
Yapımcı	Alfred Hitchcock Alma Reville
Senarist	Samuel A. Taylor
Oyuncular	Anthony Perkins Janet Leigh Vera Miles John Gavin Martin Balsam John McIntire
Müzik	Bernard Herrmann
Görüntü yönetmeni	John L. Russell
Kurgu	George Tomasini
Stüdyo	1960–1968: Paramount Pictures 1968-sonra: Universal Pictures
Dağıtıcı	Paramount Pictures
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Korku/Gerilim
Renk	Siyah Beyaz
Yapım yılı	1960, ABD
Çıkış tarih(ler)i	16 Haziran 1960, ABD 24 Ocak 1965 Türkiye
Süre	109 dakika
Dil	İngilizce
Bütçe	806,950 dolar
Devam filmi	Sapık 2

Sapık^[1], Alfred Hitchcock tarafından çekilen, senaryosu Joseph Stefano tarafından psikozlu bir katili hakkında yazılan 1960 tarihli korku ve gerilim filmidir. Film, Robert Bloch'un Wisconsinli katil Ed Gein'nin suçlarından esinlenerek yazdığı aynı adlı romanından uyarlanmıştır.^[2] Film, bir sekreter olan Marion Crane (Janet Leigh) ve yalnız başına yaşayan bir motel sahibi Norman Bates (Anthony Perkins) arasındaki karşılaşmayı anlatır. Film Türkiye'de 24 Ocak 1965'te gösterime girmiştir.^[3]

"Sapık", ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.^[4]

Konu

Marion Crane (Janet Leigh), Arizona'da bir emlak ofisinde çalışmaktadır. Sevgilisi Sam (John Gavin) ile evlenmek istemektedir ancak çiftin çok az parası vardır. Bir cuma günü, patronu Marion'a bankaya para yatırması için 40 bin dolar verir. Marion, bu parayla Sam'le hayal ettikleri hayatı kurabileceklerine karar verir ve parayı çalarak Sam'le buluşmaya gider. Yolda Bates Motel'de konaklamak zorunda kalır. Moteli işleten Norman Bates (Anthony Perkins), annesiyle saplantısı olan genç bir adamdır. Beraber akşam yemeği yerler ve Marion odasına çekilir ve yatmadan önce duş almaya karar verir. Sinema tarihinde adından ünlü "duş sahnesiyle" söz ettiren, türünün en önemli örneklerinden Sapık, Alfred Hitchcock'un başyapıtlarından biri olarak kabul edilir.

Oyuncu Kadrosu

• Anthony Perkins ... Norman Bates
• Janet Leigh ... Marion Crane
• Vera Miles ... Lila Crane
• John Gavin ... Sam Loomis
• Martin Balsam ... Milton Arbogast
• John McIntire ... Şerif Al Chambers
• Simon Oakland ... Dr. Fred Richmond
• Vaughn Taylor ... George Lowery
• Frank Albertson ... Tom Cassidy
• Lurene Tuttle ... Eliza Chambers
• Patricia Hitchcock ... Caroline
• John Anderson ... California Charlie
• Mort Mills ... Karayolu devriye polisi

Hitchcock'un cameo rolü

• Alfred Hitchcock'un cameo rolleri, onun filmlerinin bir imzası haline gelmiştir. Sapık filminde Hitchcock, 7. dakikada Marion Crane'nin ofise girdiği sahnede ofisinin dışında, pencere kenarındaki kovboy şapkalı adam olarak görünmüştür.

Film Hakkında Notlar

• Alfred Hitchcock filmi uyarladığı romanın telif haklarını yazar Robert Bloch'tan gizlice ve adını vermeden sadece 9.000 dolara satın almıştı. Arkasından da mümkün olduğu kadar fazla sayıda kitap kopyasını piyasadan satın alarak sürprizli sonunun öğrenilmemesini sağlamıştı.^[5]
• "Sapık" Hitchcock'un siyah beyaz çektiği son konulu sinema filmidir.
• Hitchcock filmi siyah beyaz çekmesinin nedenlerinden birinin, renkli çekildiği takdirde bir gerilim filminden çok kanlı bir korku filmi görünümünde olacağı endişesini taşıması olduğunu belirtmişti. Asıl neden ise filmi mümkün olduğunca ucuza mal etmek istemesiydi. Ona göre siyah beyaz çekilmiş ucuz B-film'ler gişede çok iş yapıyorsa, yine siyah beyaz çekilmiş, ucuza mal olmuş ama kaliteli bir film kimbilir nasıl bir gişe yapardı. Nitekim tahmininde yanılmadı ve 1 milyon doların altında bir maliyetle tamamlanan film tam 40 milyon dolar hasılat yaptı.
• Norman Bates'in (Anthony Perkins) filmdeki özel hobisi taksidermi olarak adlandırılmaktadır. Taksidermi, süs amaçlı olarak ölü hayvanların tahnit edilerek içlerinin özel metodlarla doldurulmaları işlemine verilen addır.
• Filmde Marion Crane rolünde oynayan Janet Leigh, Aktris Jamie Lee Curtis'in annesidir. Aktör (Tony Curtis)in de eşidir

Serinin Diğer Filmleri

1. Sapık (1960)
2. Sapık 2 (1983)
3. Sapık 3 (1986)
4. Sapık 4: Başlangıç (1990)
5. Sapık (1998)

Kaynakça

1. Release dates for Psycho (İngilizce). IMDB
2. Entertainment Weekly. The 100 Greatest Movies of All Time. New York: Entertainment Weekly Books, 1999.
3. "Milliyet Gazetesi Arşivi" (Türkçe). milliyet.com.tr. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150714195823/http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Ara.aspx?araKelime=Hitchcock&isAdv=false. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
4. http://en.wikipedia.org/wiki/National_Film_Registry
5. http://www.imdb.com/title/tt0054215/trivia

Dış bağlantılar

• IMDb'de Sapık
• SinemaTürk'te Sapık
• Beyazperde.com'da Sapık
• Sinemalar.com'da Sapık
• Alfred Hitchcock’un Psycho’su – 1. Analiz (İbrahim Karabiber)
• Alfred Hitchcock’un Psycho’su – 2. Analiz (Hakan Bilge)
• Alfred Hitchcock’un Psycho’su – 3. Analiz (Orhan Miçooğulları)
• Alfred Hitchcock’un Psycho’su – 4. Analiz (Seçim Bayazit)