Rüzgâr sapması
Rüzgâr sapması ya da drift, herhangi bir hava ya da deniz taşıtına etki eden rüzgâr sonucu taşıtın seyir istikâmetinde meydana gelen değişik. Rüzgârın yönü ve şiddetinin oluşturduğu vektör (W/V) nedeniyle taşıtın başı (HDG) ile rotası (TR) arasında meydana gelen açıdır.[1]
Rüzgâr düzeltmesi
Bir hava ya da deniz taşıtı, rotası üzerinde düz bir hatta seyredebilmek için "rüzgar içine doğru", "yaklaşık olarak" sapma açısı kadar rüzgâr düzeltmesi yapmak zorundadır. Düzeltme açısı WCA (wind correction angle) olarak kısaltılır.
Yan rüzgâr
Yan rüzgâr veya crosswind, seyahat hâlindeki bir taşıta sancak (sağ) veya iskele (sol) tarafından "dik" olarak etki eden rüzgârdır.
Havacılıkta yüzeye yakın seviyelerdeki yan rüzgâr özellikle inişte önem kazanır. Her uçağın bir yan rüzgâr limiti vardır ve yüzey rüzgârının yan bileşeni bu değerden yüksekse iniş yapılması tavsiye edilmez.
Eğer rüzgâr hava taşıtına tam dik olarak etki etmiyorsa yan rüzgâr bileşeni hesaplanır. ATIS gibi meteoroloji mesajlarında ve ATC tarafından verilen yüzey rüzgârının yan bileşeninin uçucular tarafından çabucak hesaplanması gerekir. Bu nedenle çeşitli pratik hesap yöntemleri geliştirilmiştir. Kaba bir hesapla, yüzey rüzgârının yönü pist istikâmeti ile:
- 30° açı yapıyorsa rüzgâr şiddetinin 1/2'si
- 45° açı yapıyorsa rüzgâr şiddetinin 2/3'ü
- 60° açı yapıyorsa rüzgâr şiddetinin tamamı yan rüzgâr bileşeni olarak kullanılır.
Örneğin 04 istikâmetindeki bir pist yaklaşık olarak 040° yönündedir. Eğer yüzey rüzgârı 070/24K (070°den 24 knot) ise uçağın başı ile rüzgâr yönü arasında 30 derece (70-40) vardır. Dolayısıyla, yan rüzgâr bileşeni 130°den (040+090) yaklaşık olarak 12 knot'tur (24/2).
Hem pist istikâmeti hem de ATIS ve ATC tarafından verilen rüzgâr yönü manyetik kuzeye göre (M) tespit edilir ve uçuş ekibi tarafından gerçek kuzey (T) dönüşümü yapılması gerekmez.
Kaynakça
- Pooley, Dorothy, ve David Robson. The Air Pilot's Manual 3: Air Navigation. 6. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2010.
- ↑ Pooley 11