R (programlama dili)

R
İlk çıkışı 1993
Tasarımcı Ross Ihaka ve Robert Gentleman
Geliştirici R Development Core Team
Kararlı sürüm 3.1.0
Etkilendikleri S, Scheme
Platformu çapraz platform
Lisans GNU Genel Kamu Lisansı
Web sitesi www.r-project.org

R istatistiksel hesaplama ve grafikleri için bilgisayar programı olup aynı zamanda programlama dilidir. Yeni Zelanda Auckland Üniversitesinden Ross Ihaka ve Robert Gentleman tarafından ortaya çıkarılan[1] R hali hazırda R Geliştirme Çekirdek Ekibi tarafından geliştirilmekte. S programlama dilinin açık kaynak kodlu versiyonu olan R bundan dolayı bazen GNU S olarak da anılmaktadır.

İstatistiki yazılım geliştirme için istatistikçiler arasında de fakto standart haline gelen R istatistiki yazılım geliştirme ve veri analizi alanında kullanılmaktadır.[2]

GNU projesinin bir parçası olan R nin kaynak kodları GNU Genel Kamu Lisansı altında olup değişik işletim sistemleri için sürümleri mevcuttur.R komut satırı arayüzü kullanıyor olsa da değişik grafik kullanıcı arayüzleride bulunmaktadır.

Özellikleri

R çok geniş istatistiki (doğrusal ve doğrusal olmayan modelleme,klasik istatistik testleri, zaman serileri analizi, sınıflandırma, kümeleme ve diğer) ve grafik çizim teknikleri sunmaktadır. R de S gibi tam anlamıyla programlama dili olarak tasarlanmış olup kullanıcıya yeni fonksiyonlar tanımlayarak ilave özellikler geliştirme imkânı sunmaktadır. Bazı önemli farklılıklar olmasına rağmen S için yazılan kodlar aynen R de de çalışır. R sisteminin büyük çoğunluğu aynı dille yazıldığından kullanıcının yapılan algoritmik seçimleri takip etmesi kolaylaşmaktadır. Yoğun hesaplamalar gerektiren görevler için C,C++ ve Fortran kodu çalışma zamanında bğlanıp çalıştırılabilmektedir. İleri seviye kullanıcılar R nesnelerinin manupilasyonu için C kodu yazabilirler.

R, kullanıcıların eklediği özel fonksiyonlar veya çok özel araştırma alanlarına ait paketlerle oldukça geliştirilebilirdir. S dilinin mirasından dolayı R diğer birçok istatistiki hesaplama dilinden daha kuvvetli bir nesneye yönelik programlama kabiliyetine sahiptir.

R'nin bir diğer güçlü yönü matematiksel sembolleri de içeren yayın kalitesinde grafikler çizebilen grafik imkânlarıdır. R'nin ister online ister baskı amaçlı kullanılabilen çok geniş içerikli LaTeX benzeri dökümantasyon imkânı vardır.

Popüler veri madenciliği yazılım Weka nın, veri madenciliği yeteneklerinin Weka, istatistiksel analizlerin R ile yapılmasını sağlayan arayüzü bulunmaktadır.

Örnekler

Bu örnekler dilin temel kurallarını ve komut satırının kullanımını göstermektedir.

byplot.lm() fonksiyonu ile oluşturulmuş grafik. Özellikler arasında sol altta göründüğü gibi eksen etiketlerinde matematiksel notasyon kullanımıda var.
> x <- c(1,2,3,4,5,6) # x sıralı 6 lısı oluştur

> y <- x^2 # y x in elemanlarının karelerinden oluşsun

> mean(y) # y nin aritmerik ortalaması

[1] 15.16667

> var(y) # Örnek varyansını hesapla

[1] 178.9667

> summary(lm(y ~ x)) # y nin x'e bağımlı doğrusal regresyon modeli

Call:

lm(formula = y ~ x)

Residuals:

1 2 3 4 5 6

3.3333 -0.6667 -2.6667 -2.6667 -0.6667 3.3333

Coefficients:

Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)

(Intercept) -9.3333 2.8441 -3.282 0.030453 *

x 7.0000 0.7303 9.585 0.000662 ***

---

Signif. codes: 0 ‘***’ 0.001 ‘**’ 0.01 ‘*’ 0.05 ‘.’ 0.1 ‘ ’ 1

Residual standard error: 3.055 on 4 degrees of freedom

Multiple R-squared: 0.9583, Adjusted R-squared: 0.9478

F-statistic: 91.88 on 1 and 4 DF, p-value: 0.000662

> par(mfrow=c(2, 2)) # 2x2 lik çizim alanı oluştur

> plot(lm(y ~ x)) # Regresyon modelinin tanısal grafikleri

Paketler

R nin yetenekleri kullanıcılarca eklenen paketler le geliştirilmektedir.Bu paketler belli uzmanlık alanlarıyla ilgili teknikler, gelişmiş grafik özellikleri, birçok harici dosya biçimini okuma/yazma yeteneği(SPSS, Matlab,Excel,MySQL bağlantıları vb.) gibi birçok özelliği R ye kazandırmaktadır. R nin standart kurulumunda temel paketler bulunuyor olsa da 2000[3] den fazla paket CRAN (Geniş Kapsamlı R Yazılım Ağı) dan erişilebilirdir.

Grafik kullanıcı arayüzleri

R nin Ticari Versionları

R nin destek ve servis imkânları içeren değişik ticari ve kurumsal versiyonları bulunmaktadır.

Referanslar


Dış bağlantılar

Vikikitapta bu konu hakkında daha fazla bilgi var:
R Programming
This article is issued from Vikipedi - version of the 10/28/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.