Reşat Fuat Baraner
Reşat Fuat Baraner (d. 1900, Selanik - ö. 12 Ağustos 1968, İstanbul), Türk siyaset adamı. Türkiye Komünist Partisi'nin (TKP) genel sekreterliğini yapmıştır. Mustafa Kemal Atatürk'ün teyzesinin oğlu, romancı Suat Derviş'in bir dönem eşiydi.
Hayatı
Babası Ağır Ceza Hakimi Ahmet Fuat Bey, annesi de Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım'ın kardeşiydi.[1] İlk ve ortaöğrenimini İstanbul'da yaptı, ortaöğrenimini Konya Lisesi'nde tamamladı. Liseyi bitirince Ankara'ya giderek bir süre TBMM Başkanı ve yakın akrabası Mustafa Kemal Paşa'nın yanında kaldı. İstanbul'a dönüp Darülfünun Fen Fakültesi'ndeki öğrenimi sırasında Türk Talebe Cemiyeti başkanlığı yaptı. Dr. Şefik Hüsnü (Deymer) ile tanıştı. Aydınlık gazetesinde yazılar yazdı. Daha sonra öğrenim için Almanya'ya gitti. Berlin Üniversitesi'nde kimya mühandisliği okurken Berlin Türkiye Türk Talebesi Cemiyeti (Berlin Türk Talebe Birliği) saymanı (1925) ve başkanı (1927) oldu, Spartakist harekete katıldı. Oradan Sovyetler Birliği'ne geçti ve öğrenimini Moskova'daki Lenin Akademisi'nde tamamladı.
Türkiye'ye dönünce (1924) illegal TKP içinde yer aldı, yöneticilik yaptı. 1930'da, komünist etkinliklerde bulunduğu gerekçesiyle dört yıla hüküm giydi. Hapisteyken TKP IV. Kongresi'nde parti merkez komitesine seçildi (1932). 1933'te, Cumhuriyet'in 10. Yılı nedeniyle çıkarılan afla serbest bırakıldı. 1936'da yeniden altı aya mahkûm oldu. 1944'te gizlendiği evde tutuklandı ve TKP davasında arkadaşları ile birlikte Türkiye Komünist Fırkası'nı yönettiği savıyla tekrar tutuklandı, yedi yıl dokuz aya mahkûm oldu. 1950 affında tahliye edildikten sonra, 3 Kasım 1951'de yeniden tutuklandı. TKP Merkez Komitesi üyesi olarak yargılanıp yedi yıla mahkûm oldu. Serbest bırakıldıktan sonra Doğu Batı Tercüme Bürosu'nu kurdu, çeviriler yaptı.
Dava dosyalarına göre Kızıl İstanbul dergisini yöneten Baraner, eşi Suat Derviş ile çıkardığı Yeni Edebiyat dergisinde Ali Rıza Çelik imzalı yazılar yazdı (1943-44); dergi kapatıldı ise de dava zamanaşımına uğradı. Ali Rıza Çelik imzasıyla Çin'in Kurtuluş Kavgası (1939), İspanya'da İstiklal Savaşı (1929), Büyük Fransız İnkılabı (1939) kitaplarını yayımladı. Türk Solu dergisinde yazdı. Friedrich Engels'den Herrn Eugen Dührings Umwälzung der Wissenschaft, Anti-Dühring'i (1878) ve Anti-Dühring adlı iki cilt olarak 1966-67'de; Henri Lefebvre'den de Karl Marx, savie et ses oeuvres yapıtını Karl Marx'ın Hayatı ve Eserleri adıyla iki cilt olarak 1968'de Türkçeye çevirdi.
Geçirdiği enfarktüs sonucunda öldü.