Refik Halit Karay
Bu maddenin
sonunda bir kaynak listesi olmasına rağmen, metin içi dipnotlar yeterince veya hiç kullanılmadığı için, bazı bilgilerin kaynağı belirsizdir. Maddeye uygun biçimde kaynaklar ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Refik Halit Karay | |
---|---|
Doğum |
15 Mart 1888 (Refik Halid Karakayış) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm |
18 Temmuz 1965 (77 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | Roman yazarı |
Dönem | Cumhuriyet dönemi |
Refik Halit Karay (15 Mart 1888, İstanbul – 18 Temmuz 1965, İstanbul), Türk yazar.
Hayatı
Bolu Mudurnu'dan İstanbul'a göçen Karakayış ailesinden Maliye Başveznedarı Mehmed Halit Bey'in oğlu olarak 15 Mart 1888’de İstanbul’da doğdu. Galatasaray Sultanisi'nde ve Hukuk Mektebi 'nde okudu. Maliye Nezaretinde memur olarak çalıştı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra gazetecilik ile uğraşmaya başladı; Tercüman-ı Hakikat gazetesinde mütercimlik ve muhabirlik yaptı. Yazıları yüzünden ilk önce Sinop'a daha sonra Çorum, Ankara ve Bilecik'e sürgün olarak gönderildi. İstanbul'a dönünce bir süre Türkçe öğretmenliği yaptı. PTT (Posta ve Telgraf Teşkilatı) Genel Müdürlüğüne getirildi. Bu sırada Hürriyet ve İtilaf Fırkası'na üye oldu ve İstiklal Savaşı aleyhine yazdığı yazılarından ötürü vatan hainliği suçuyla yüzellilikler listesine girerek Beyrut ve Halep'te sürgün hayatı yaşadı.
Mustafa Kemal Atatürk'e yazdığı şiir ve mektuplarla 150'likler listesindekilerin affedilmesinde çok büyük rol oynadı. Af kanunu ile yurda döndü, daha önceden çıkardığı Aydede adlı mizah dergisini tekrar yayınladı. Türk Edebiyatı'nda ilk defa Anadolu'yu tanıtan eserleri ile ismini duyurmuş, yergi ve mizah türündeki yazıları ile de ün yapmıştır. Gözleme dayanan eserlerinde, tasvirler, portreler, benzetmeler kullanarak, sade, akıcı dili, güçlü tekniği ile 20. yüzyıl romancıları arasında seçkin bir yere sahip olmuştur. İstanbul'u bütün renk ve çizgileriyle yansıtarak Türkçeyi ustalıkla kullanan Refik Halit, Türk edebiyatına birçok eser kazandırmıştır.
18 Temmuz 1965’te İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.
Eserleri
Romanlar
- İstanbul'un İç Yüzü (1920)
- Ay Peşinde (1922)
- Yezidin Kızı (1939)
- Çete (1940)
- Sürgün (1941)
- Anahtar (1949)
- Bu Bizim Hayatımız (1950)
- Nilgün (1950 -1952)
- Yeraltında Dünya Var (1953)
- Dişi Örümcek (1953)
- Bugünün Saraylısı (1954)
- İki Bin Yılın Sevgilisi (1954)
- İki Cisimli Kadın (1955)
- Kadınlar Tekkesi (1956)
- Karlı Dağdaki Ateş (1956)
- Dört Yapraklı Yonca (1957)
- Sonuncu Kadeh(1965)
- Yerini Seven Fidan(1977)
- Ekmek Elden Su Gölden (1980)
- Ayın On Dördü (1980)
- Yüzen Bahçe (1981)
Hikâyeler
- Memleket Hikâyeleri (1919)
- Gurbet Hikâyeleri (1940)
- Eskici
- Garaz
Mizah
- Sakın Aldanma, İnanma, Kanma
- Kirpinin Dedikleri
- Ago Paşa'nın Hatırı
- Ay Peşinde
- Tanıdıklarım
- Guguklu Saat
- Deli (1939)
Günce
- Bir İçim Su
- Bir Avuç Saçma
- İlk Adım
- Üç Nesil Üç Hayat
- Makyajlı Kadın
- Tanrı'ya Şikayet
Anı
- Minelbab İlelmihrab
- Bir Ömür Boyunca (1990, 1996, 2011)
Oyunlar
- Kanije Müdafaası (1909)
Kaynakça
- Nurdan TÜZÜNER Türk ve Dünya Edebiyatında Şairler - Yazarlar Hayatı-Eserleri Nurdan Yayınları 1991 İstanbul ISBN 975-527-025-6
- Ali BİRİNCİ "Refik Halid'in Hayat Hikâyesi ve Hâtıraları", Tarihin Alacakaranlığında, Dergâh Yayınları, 2010 İstanbul s. 413-443 ISBN 978/975-995-208-2