Süpersarmal
Süpersarmal, bir sarmalın kendisinin sarmal olarak sarılmış halidir. Süper sarımlı (İng. supercoiled) bir sarmalın süpersarmal bölgelere sahip olur.
Hem protein, hem nükleik asitlerin yapısında, örneğin aşırı burulmuş halkasal DNA'da, süpersarmal yapı görülür.
Moleküler biyolojide süpersarmal teriminin ilk ayrıntılı kullanımı 1971'de F.B. Fuller tarafından olmuştur:
- Bir uzaysal eğrinin geometrik sabiti, onun burkulma numarasıdır (İng. writhing number). Burulmuş bir ipin orta eğrisinin burkulma numarası, orta eğrrideki sarılmanın ipin local burulmasına telafi etme derecesinin ölçüsüdür. Bu çalışma, süpersarımlı ve çift sarmallı DNA halkalarının araştırılmasında ortaya çıkan soruları cevaplandırmak amacıyla başlatılmıştır.[1]
Bağlantı sayısı adı verilen topolojik özellik, burulma ve burkulma adlı geometrik özelliklerinden ortaya çıkar.
Lk= T+ W burda Lk bağlantı sayısı, W burkulma (ing. writhe) ve T sargıdaki burulmadır (ing. twist).
Bağlantı sayısı, bir ipliğin öbürü etrafında sarılma sayısı ile ilgilidir. Halkasal DNA'da bu özellik sabittir ve ancak topoizomeraz gibi özelleşmiş enzimler tarafından değiştirilebilir.
Kaynakça
- ↑
- Fuller, F. Brock (1971). "The writhing number of a space curve". Proceedings of the National Academy of Sciences 68: 815–819. DOI:10.1073/pnas.68.4.815. PMID 5279522.
Dış bağlantılar
- Calugareanu Theorem (Wolfram Research'den MathWorld sitesi).
- Writhe (MathWorld).
- Twist (MathWorld).