Sünme
| Malzeme hasar modları |
|---|
| Burkulma |
| Korozyon |
| Sünme |
| Yorulma |
| Kirlenme |
| Çatlak |
| Darbe (malzeme) |
| Mekanik aşırı yükleme |
| Isıl şok |
| Aşınma |
| Akma |
Sünme, sabit sıcaklıkta, uzun süreli sabit çekme veya basma yükleri altında meydana gelen plastik deformasyondur. Bu kavrama İngilizce karşılığı olan creep kelimesinin birebir çevirisinden kaynaklanan bir tutumla sürünme de denmektedir. Sünme, bir malzemenin akma gerilmesinin altında, gerilme etkisiyle sürekli ve yavasça akması olayını tanımlayan bir mühendislik terimidir.
Genellikle yüksek sıcaklıklarda, bazen de oda sıcaklığında meydana gelir. Düşük sıcaklıklardaki sünme, aylar-yıllar süren farklı yüklemeler ve sürekli gerilme altında bırakılan makine parçalarında oluşur. Örneğin, bir freze tablasının mengenesinin bir uçta bırakılması gibi freze tablası üzerinde, farklı sıcaklığa maruz kalan parçalarda sünme meydana gelebilir. Karbür kesiciler kullanılarak yapılan frezeleme sırasında oluşan ısı, soğutma yapılmadığında böyle bir probleme sebebiyet verir. Sıcaklık arttıkça sürünme daha önemli bir problem olur.
Sünme deneyi
Ölçümlerin uzatılmış bir zaman aralığında ve yüksek sıcaklıklarda sabit gerilme ile yapılması sonucunda teknik bir sünme eğrisi gözlenir. Bu sünme eğrisi zamanla oluşan deformasyonı betimler.
Aşamaları
- Birinci sünme veya geçici sünme
Başlangıçtaki elastik uzamadan sonra deformasyon hızının azaldığı zaman aralığıdır.
- Kararlı hal veya ikinci sünme
Birinci sünmeyi kısa veya uzun bir zaman aralığındaki sabit hızlı sünme takip eder.
- Hızlanmış veya üçüncü sünme
Genellikle son bir zaman aralığı daha vardır ki yaklaşan kırılmaya bağlı olarak deformasyon hızında bir artış görülür.
Dış bağlantılar
- Aşağıdaki akademik bağlantıların hepsinde kavram sünme olarak geçmektedir: