Süzer Plaza

Süzer Plaza
Genel Bilgiler
Yer	İstanbul, Türkiye
Statü	Tamamlandı
İnşaat Tarihi	1987-1998
Açılış Tarihi	2000
Kullanım Amacı	Karma
Teknik Bilgiler
Yükseklik (Anten/Direk)	153,6 m
Kat Sayısı	34
Toplam Alan	98.100 m²[1]
İlgili Şirket(ler)
Mimar(lar)	Doruk Pamir

Süzer Plaza, halk arasında bilinen adıyla Gökkafes,^[2] İstanbul'un Şişli ilçesinde bulunan bir gökdelen. Gökdelende konutlar, ofisler ve bir otel bulunmaktadır. 153,6 metre yüksekliğindeki bina 98.100 m² oturum alanına sahiptir.^[1][3][4] Bina, şehircilik ilkelerine aykırılığı, tartışmalı inşaatı ve yeşil alan olarak ayrılmış bir vadide inşa edilmesi nedenleriyle yapımından itibaren çeşitli eleştirilere ve itirazlara konu olmuştur.^[1][5][6][7]

Tarihçe

Süzer Plaza, bizzat II. Abdülhamid tarafından tapu kaydına "inşaat yapılamaz" şerhi düşülen bir araziye yapıldı.^[8] Pera Bahçeleri adı verilen parkta yer alan farklı kişilere ait arsalar Mustafa Süzer'e ait Süzer Holding tarafından satın alındı. Süzer, 1983'te İstanbul 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'ndan araziye 24,5 metre - sekiz kat yüksekliğinde bir otel inşaatı yapmak için izin aldı. Bunun ardından Tapu Müdürlüğünden "inşaat yapılamaz" şerhini sildirdi. 1987'de ruhsatsız olarak inşaata başlayan Süzer, bir yıl sonra dönemin ANAP'lı İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden (İBB) inşaat ruhsatı aldı. Ruhsatın verildiği dönem Bedrettin Dalan'ın Belediye Başkanlığı dönemine denk gelir. Yine İBB, inşaatın yüksekliğini 134 metreye çıkardı, yoğunluğunu %20'den %80'e artırdı.^[9]

Süzer Plaza inşaatı, 1989 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Nurettin Sözen tarafından aynı yıl mühürlendi. Sözen, "İstanbul'un bağrına saplanmış hançer" diye adlandırdığı ve kentin silüetini bozduğunu düşündüğü inşaata karşı hukuk savaşı başlattı. Açılan davayı mühürleme işleminin İBB tarafından değil, Beyoğlu Belediyesi tarafından yapılmış olmasının gerekmesi nedeniyle Süzer kazandı. Ancak Bayındırlık Bakanlığı, tarafından alınan ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan kararla aynı yıl imar iznini yeniden 24,5 metreye indirdi.^[10] İnşaat 1992'de yeniden başladı.^[9]

1994 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan da selefi Sözen gibi inşaatı durdurmak için çaba gösterdi.^[11] Göreve başlamasının ardından inşaatın yapıldığı bölgenin SİT alanı ilan edilmesi yönünde harekete geçti.^[12] 26 Haziran 1997'de inşaat bir kez daha mühürlendi. İBB avukatları, II. Abdülhamid'in "inşaat yapılamaz" şerhinin tapuya tekrar konulması için mahkemeye başvurdular.^[9]

Bu dava Yargıtay aşamasında iken zamanın Anavatan Partisi liderliğindeki koalisyon hükümeti, aldığı bir kararla başında arsayı Refah Partisi'nin yönetmekte olduğu Beyoğlu Belediyesi'nden çıkararak Anavatan Partisi'ne bağlı Şişli Belediyesi'nin sınırlarına geçirdi. Şişli Belediyesi'nin mührü kaldırması üzerine inşaat yeniden başladı. Recep Tayyip Erdoğan, Şişli Belediyesi hakkında suç duyurusunda bulundu, ancak bu durum binanın yapılmasını engelleyemedi.^[9] Bina 2000 yılında tamamlandı ve kullanıma açıldı.^[1]

5 Ocak 2005'te, binanın giriş kısmındaki dört restoranın bahçe üzerinde yaptığı kış bahçeleri, ruhsata aykırı şekilde ve binaya kaçak eklenmeleri nedeniyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait buldozerlerle yıkıldı. Yıkım sırasında personel ile yıkım ekipleri arasında çıkan kavgayı polis ayırdı.^[11]

Eleştiriler

Dolmabahçe'den bakış

Süzer Plaza, şehircilik ilkelerine aykırılığı, tartışmalı inşaatı ve yeşil alan olarak ayrılmış bir vadide inşa edilmesi nedenleriyle eleştirilmektedir.^[1][5] Dolmabahçe Sarayı'nın ve Vodafone Arena'nın (inşaatın yapıldığı dönemde 'İnönü Stadyumu') arkasında bulunan binaya "İstanbul'daki en büyük gecekondu" yakıştırması yapılmıştır.^[13]

Yine aynı nedenlerle bazı kişiler inşaatı protesto ederek bu binaya gitmemektedir.^[6][7]

Kaynakça

1. Taşan-Kok, Tuna, Budapest, Istanbul, and Warsaw: Institutional and Spatial Change sf. 178 v.d.
2. "Ya Gökkafes, Ya İstanbul!". http://bianet.org. http://bianet.org/bianet/cevre/35147-ya-gokkafes-ya-istanbul. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
3. "Süzer Plaza Ritz-Carlton". Emporis.com. 20 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150120220118/http://www.emporis.com/building/suezerplazaritzcarlton-istanbul-turkey. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015. 
4. "Süzer Plaza Ritz-Carlton". SkyscraperPage.com. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306025844/http://skyscraperpage.com/cities/?buildingID=5086. Erişim tarihi: 20 Ocak 2015. 
5. "Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı Prof. Dr. İlber Ortaylı, Dolmabahçe Sarayı'nın hemen yakınında bulunan Swissotel ve Gökkafes"i kastederek, "Günün birinde bütçe ayırdığımızda, aklımız başımıza gelip tazminatı ödediğimizde bu iki bina yıkılır ümit ederim" dedi." Sabah, 24 Kasım 2006 Erişim tarihi: 14 Aralık 2014
6. Başbakan'a borcumu ödüyorum Ertuğrul Özkök, Hürriyet, 11 Nisan 2006 Erişim tarihi: 14 Aralık 2014
7. Bunda Erdoğan'la beraberim Hakkı Devrim, Radikal, 10 Kasım 2004 Erişim tarihi: 14 Aralık 2014
8. II. Abdülhamid'in şerhi Gökkafes'in dosyasına girdi Zaman, 7 Eylül 2007 "
9. "Bir Çirkinlik Abidesi: Gökkafes". 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150928222539/http://istanbulsahipsizdegil.org/dosyalar/150-bir-cirkinlik-abidesi-goekkafes.html. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 
10. "Taksim’deki teneke minareli cami müsveddesi utanç verici". http://www.timeturk.com. http://www.timeturk.com/tr/2012/12/17/taksim-deki-teneke-minareli-cami-musveddesi-utanc-verici.html. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
11. Gökkafes'e dozer girdi Radikal 8 Ocak 2005 Erişim tarihi: 14 Aralık 2014
12. Gökkafes'e kilit Milliyet, 9 Nisan 1999 Erişim tarihi: 14 Aralık 2014
13. "Asıl bunlar ucube!". http://v3.arkitera.com. http://v3.arkitera.com/h59953-asil-bunlar-ucube.html. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 

Dış bağlantılar

• Resmî site

Koordinatlar: 41°02′24.9″K 28°59′32.0″D / 41.04025°K 28.99222°D