Frekans
Frekans veya titreşim sayısı bir olayın birim zaman (genel olarak 1 saniye) içinde hangi sıklıkla, kaç defa tekrarlandığının ölçümüdür, matematiksel ifadeyle periyodun çarpmaya göre tersidir.
Ölçümü
Bir olayın frekansını ölçmek için o olayın belirli bir zaman aralığında kendini kaç kere tekrar ettiği sayılır, sonra bu sayı zaman aralığına bölünerek frekans elde edilir.
SI birim sisteminde frekans, Hertz (Hz) ile gösterilir. Bir Hertz, bir olayın saniyede bir tekrarlandığı anlamına gelir. Olayın iki Hertzlik bir frekansa sahip olması ise, olayın saniyede kendini iki kere yinelediğini ifade eder. Frekansı ölçmenin başka bir yolu ise olayın kendini tekrar etmesi arasında geçen süreyi tayin etmektir zira frekans bu sürenin çarpmaya göre tersi olduğundan dolaylı olarak elde edilebilir. İki yineleme arasında geçen süreye periyot denir ve fizikte genellikle T ile gösterilir.
Dalganın frekansı
Bir dalganın frekansı, dalgaboyuyla ilişkilidir. Dalganın dalga boyuyla frekansının çarpımı, o dalganın hızını belirler. Dolayısıyla dalga boyu bilinen bir dalganın frekansı bu ilişki kullanılarak belirlenebilir.
Bu ifadede v hızı λ (lamda) ise dalga boyunu temsil eder. Özel bir durum olarak elektromanyetik bir dalga olan ışık boşlukta ışık hızıyla hareket ettiği için bu denklem
ifadesine dönüşür. Dalgalar bir ortamdan başka fiziksel yoğunluğa sahip bir ortama geçtiklerinde frekansları değişmez ancak hızları ve dolayısıyla dalga boyları değişir. Doppler Etkisi dışında frekans hiçbir fiziksel olay dolayısıyla değişmez, diğer bir deyişle evrensel bir fiziksel değişmezdir.
Frekanslar
Sembol | Aralık - Titreşim Sayısı | Dalgaboyu | |
Extremely low frequency | ELF | 3 Hz ile 30 Hz | 10,000 km ile 100,000 km |
Super low frequency | SLF | 30 Hz ile 300 Hz | 1,000 km ile 10,000 km |
Ultra low frequency | ULF | 300 hz ile 3 Khz | 100 km ile 1000 km |
Very low frequency | VLF | 3 Khz ile 30 Khz | 10 km ile 100 km |
Low frequency | LF | 30 Khz ile 300 Khz | 1 km ile 10 km |
Medium frequency | MF | 300 Khz ile 3 Mhz | 100 m ile 1 km |
High frequency | HF | 3 Mhz ile 30 Mhz | 10 m ile 100 m |
Very high frequency | VHF | 30 Mhz ile 300 Mhz | 1 m ile 10 m |
Ultra high frequency | UHF | 300 Mhz ile 3 Ghz | 10 cm ile 100 cm |
Super high frequency | SHF | 3 Ghz ile 30 Ghz | 1 cm ile 10 cm |
Extremely high frequency | EHF | 30 Ghz ile 300 Ghz | 1 mm ile 10 mm |
Örnekler
- Orkestrada bütünlüğü sağlamak için akort sesi olarak verilen la notası 440 Hz frekansına sahip bir titreşimdir.
- İnsan kulağı 20-20.000 Hz aralığındaki titreşimlere tepki gösterir.
- Şebekeden dağıtılan elektrik, saniyede 50 kere salınan alternatif akımdır. Elektrikli eşyaların üzerinde AC 220V 50 Hz uyarısı cihazın, 50 Hz' lik 220 volt genlikli alternatif akımla çalıştığı anlamına gelir.