Sony

Sony Corporation ソニー株式会社
Tip	Halka açık şirket (TYO: 6758)
Kuruluş	1946
Şehir	Tokyo Minato
Ülke	Japonya
Önemli kişiler	Kazuo Hirai (CEO)[1], Ryoji Chubachi (Başkan Yardımcısı), Nobuyuki Oneda (CFO)
Alan	Tüketici elektroniği Tanıtım
Ürün	Tüketici elektroniği & Uzmanlaşmış elektronik gereçler İletişim gereçleri Yarı iletken Elektronik gereç ve parçaları Batarya Kimya sektörü Sinema & televizyon programları Müzik Video oyunları
Gelir	137 Milyar US$ (2011)[2]
Net gelir	34 Milyar US$ (2011)[3]
Çalışan sayısı	167.900
Ana sayfa

Sony (Japonca: ソニー株式会社, Sonī Kabushiki-Kaisha), Japonya kökenli çokuluslu şirketler topluluğu. Topluluğun ana şirketi, Tokyo'nun Minato semtinde yerleşik olan Sony Corporation'dur. Yıllık cirosu yaklaşık olarak 8.871.400 trilyon ¥'dir. Sony üreticilere ve profesyonel marketlere iletişim,video oyun konsolları ve bilgi teknolojisi üretiminde önemli rol oynamaktadır. Adı Latince "ses" demek olan "sonus" kelimesinden gelmektedir^[4]. Sony 5 bölümden oluşmaktadır. Bunlar; elektronik, oyun, eğlence, finansal servisler ve diğerleridir. Bu durum Sony'yi Nintendo'dan sonra dünyanın en kapsamlı eğlence ürünleri üreten şirket yapmaktadır. Sony'ye bağlı şirketler:

• Sony Corporation
• Sony Pictures Entertainment
• Sony Music Entertainment
• Sony Computer Entertainment
• Sony Mobile
• Sony Financial Holdings

Sony yarı iletken üretiminde dünyada önde gelen 20 şirket arasındadır. Şirketin sloganı "BE MOVED"^[5] dır.

Tarihçe

1945 yılında II. Dünya Savaşı'ndan sonra Masaru Ibuka, bombardıman sonrasında harabeye dönüşen Tokyo'da tamir dükkânı açmıştı. Ertesi yıl iş ortağı Akio Morita ile birlikte Tokyo Tsushin Kogyo Kabushiki Gaisya (東京通信工業株式会社; kısaca: Tōtsūkō 東通工),^[6] adlı şirketi kurdular. Bu şirket Type-G adlı Japonya'nın ilk kaset çalarını yaptı.

1950'li yılların başında Ibuka Amerika'ya gitti ve orada Bell Labs'in icadı olan transistörü duydu^[6]. Bell Labs'i transistörün lisansını alıp kendi şirketinde kullanma konusunda ikna etti. Birçok Amerikan şirketi transistörü askeri amaçlı kullanmayı düşünürken Ibuka bu icadı iletişim için kullanmayı düşündü. Transistörü ilk defa Regency and Texas Instruments adlı şirket kullansa da Ibuka bu icadı ilk defa ticari açıdan başarılı kıldı.

1955 yılı Ağustos ayında Tokyo Tsushin Kogyo, Sony TR-55'i piyasaya sürdü.Bu ürün Japonya'nın ilk transistörlü radyosuydu^[7]. Aynı yılın Aralık ayında ise Sony TR-72 piyasaya sürüldü ve bu ürün hem yurtiçinde hem de yurtdışında büyük ilgi gördü. Bu ürün birçok özelliği sayesinde 60'lı yılların en popüler radyosu oldu.

Mayıs 1956 yılında şirket TR-6'yı piyasaya sürdü. Taşınabilir tüplü bu yeni radyo, yenilikçi bir tasarım ve daha iyi bir ses kalitesi ile piyasaya sürüldü. TR-6 reklamında Sony, çizgi film karakteri "Atchan" (アッちゃん)'ı kullandı. Atchan karakteri Fuyuhiko Okabe çizmiştir. Bu karakter şu anda Sony Boy olarak bilinmektedir. Bu karakter reklamda TR-6'yı kulağına tutuyordu.60'lı yılların ortasına kadar sony reklamlarında bu karakteri kullandı^[6]. 1957 yılında TR-65 modelini piyasaya sürdü.Bu radyo o zamanların en küçük transistörlü radyosuydu. Bu olay dünya çapında ticari bir başarıydı^[6]. Arizona Üniversitesi profesörü Michael Brian Schiffer bir sözünde şöyle demişti: "Sony ilk radyo değildir ama transistörlü radyoların en başarılısıdır. TR-63 1957 yılında Amerika'da marketlere girdi ve burada yeni bir endüstri başlattı.Bu endüstrinin ismi tüketici mikroelektroniğidir. "1950'li yılların ortasında Amerikalı genöler transistörlü radyoya büyük bir ilgi gösterdi.Satışlar 1955'de 100.000 iken 1968 sonunda 5.000.000'a ulaştı.

2006 yılında Sony'nin ana merkez binası Shinagawa'dan Minato'ya taşındı^[8][9].

Ginzada Sony Binası

İsmin kökeni

Tokyo Tsushin marketlerde kendini temsil edecek akılda kalıcı bir isim ararken TKK kısaltmasını kullanmayı düşündü fakat Tokyo Kyuko adlı demiryolu şirketi TKK olarak bilindiği için bu ismi kullanamadı^[6]. Sony ara sıra "Totsuko" ismini Japonya'da kullandı ama Morita bu ismin Amerikalı müşteriler için telaffuzunun zor olduğunu keşfetti. Daha sonra "Tokyo Teletech" ismini kullanmaya başladı ama Morita bu "Teletech" ismini bir Amerikan şirketinin kullandığını gördü^[10]. Daha sonra iki kelimenin karışımı olan "Sony" kelimesi marka olarak seçildi. Bu kelime Latince "ses" anlamına gelen "sonus" kelimesi ve 1950'li yıllarda Amerikalıların birbirlerine seslenmek için kullandığı popüler bir kelime olan "Sonny"'nin bir karışımıdır. Şirketin ilk ürünü 1955'te çıkmıştı fakat şirket Sony ismini Ocak 1958'de kullanmaya başladı.^[11] Morita hiçbir dilde bulunmayan bir kelime aradığı için şirketin ismini Sony olarak değiştirdi. (Başka dillerde de Sony kelimesi var diyen bir şeker üreticisine bu ismi kullandığı için ceza verildi^[6].)

Değişim döneminde Japon bir şirketin Kanji alfabesi yerine Romen alfabesini kullanması alışılmamış bir durumdu. Bu adın telaffuzu da çok zordu ama bu isim değişimi şirketin lehine oldu. TKK ana bankası zamanında, Mitsui Bankası, bu isim konusunda güçlü duygulara sahipti. Onlar isim konusunda Sony Elektronik Endüstrisi ya da Sony Teleteknoloji için ısrar etti ama Akio Morita bu isimleri istemedi. En sonunda Ibuka ve Mitsui Bankası'nın başkanı onay verdi ve isim Sony olarak değiştirildi^[6].

Sony VCR

Sony ürünleri, teknolojileri ve özel biçimleri

Sony tarihi boyunca kaydetme,saklama ve ev ürünleri konusunda yeni teknolojiler çıkartmada önde gelen bir şirket olmuştur. Varolan teknolojiyi kullanma yerine kendi teknolojisini oluşturmaya çalışmıştır. Bunların en ünlülerinden biri videotape formatıdır. JVC'nin VHS formatına karşı Betamax formatını üretmiştir.

Sony MSX ev bilgisayar sistemi

Daha sonra VHS sistemi eleştiriler alınca VCRs kullanılmaya başlandı ve Sony bu formata kendini adapte etti.Betamax formatını geliştirerek Betacam'ı üretti.Betacam hala film ve televizyon endüstrisinde kullanılmaktadır.
1968 yılında Sony Trinitron markasıyla tüplü televizyon ve daha sonra bilgisayar mönitörü üretti. Trinitron'un üretimi hala Pakistan, Bangladeş, Hindistan ve Çin'de devam etmektedir. Sony 2007 ilkbaharında ABD'de Trinitron markalı televizyonların üretimini durdurdu. Trinitron markalı bilgisayar mönitörlerinin üretimine ise 2005 yılında son verdi.
1975 yılında Betamax videokaset kayıt formatını piyasaya sürdü.1979 yılında dünyanın ilk taşınabilir müzik çaları olan Walkman'i üretmeye başladı.
1982 yılında Betacam videotape ile CD formatını piyasaya sürdü ve 90 mm micro disketlerin üretimine başladı. 1983 ylında MSX adında ev bilgisayar sistemini piyasaya sürdü ve bütün dünyaya CD ile birlikte tanıtıldı. 1984 yılında ise Discman'i piyasaya sürdü. Bu ürün Walkman ve CD'nin birleşiminden oluşmuştu. 1985 yılında ise Handycam ve Video8 formatını üretti. Video8 ve daha sonra çıkan Hi8 formatı tüm dünyada ünlü oldu. 1987 yılında 4 mm DAT formatını piyasaya sürerek dijital ses kasedine yeni bir standart getirdi.

Sony Discman

Tüketiciye yönelik kayıt ürünlerinden sonra Sony ticari amaçları kayıt ürünleri üretimine başladı. 1986 yılında Write-Onca Optical Disc (WD)'i piyasaya sürdü. Bu ürün tek yazılımlık optik diskti.1988 yılında 125 MB'lık Magneto-optical disc'i piyasaya sürdü^[12].1990'lı yılların başlarında yüksek kaliteli optik ürünlerin üretimine başladı. Bunlar MMCD ve SD'dir. MMCD Philips'in ortaklığıyla, SD ise Toshiba'nın ortaklığıyla geliştirilmiştir. Daha sonra MMCD formatı ortadan kalktı ve şirketler SD formatını kabul etti.MMCD formatı geliştirilerek EFMPlus ortaya çıktı ve bu formatın adı DVD olarak 1997 yılında piyasaya çıktı.
1993 yılında Sony Minidisc'i tanıttı. Bu tanıtımdan sonra MP3'e rakip olan ATRAC tanıtıldı. 2004'e kadar Sony Walkman MP3'ü desteklemiyordu.Müzik çalabilmesi için bazı özel programlarla MP3'ün ATRAC veya Atrac3 formatlarına çevrilmesi gerekiyordu. Ayrıca Sony Dolby Digital'e rakip olarak Sony Dynamic Digital Sound'u çıkarttı. Bu sistem 8 kanallıydı,Dolby Digital'in sistemi ise 6 kanallıydı. DTS ve Dolby Digital SDDS'yi gölgede bırakınca SDDS tiyatrolarda, Dolby Digital ise sinemalarda standart hale geldi. Sony hiçbirzaman SDDS'yi ev sinema sistemi olarak geliştirmedi.
1998 yılında Memory Stick hafıza kartını piyasaya sürdü ve Sony kendi MP3 çalar ve kameralarında bu ürünü kullanmaya başladı. Daha sonra bu formatı Memory Stick Duo ve Memory Stick Micro olarak geliştirdi.
1998 yılında Philips ortaklığıyla S/PDIF (Sony/Philips Digital Interface) adında yüksek kaliteli dijital ses iletimi oluşturdu. 1999 yılında Örnekleme frekansı 2,8224 MHz olan S/PDIF ve Optical dijital aktarım ile sinyal aktarımı olmayan ancak Firewire 1394 ile dijital sinyal aktarımı olan yeni ses bir ses kodalaması (SACD) piyasaya sürdü. DSD kodlamayı kullanan SACD direkt olarak Master kayıtlardan oluşmakta idi. Bu sistem daha sonra DVD-Audio ile mücadele etti. Bu ürün çok talep almadı. genellikle kullanıcılar CD'yi tercih etti.

Sony PS2

1994 ylında Sony Playstation'u piyasaya sürdü. 2000 yılında PS2 ve 2006 yılında PS3 ile büyük başarı yakaladı. PS2 en başarılı oyun konsolu oldu ve 140 milyon adet sattı. Daha sonra 2005 yılında Sony Playstation Portable ile taşınabilir oyun konsolu dünyasına da el attı. Universal Media Disc optik medya formatini PSP ile kullanılmasi icin geliştirdi.Sony bu formatı film dünyasındada kullanmayı düşünürken bazı stüdyolar bu formatı desteklemeyi bıraktı ve bu proje gerçekleşemedi.
2004 yılında Sony MiniDvd formatına karşı Hi-MD formatını piyasaya sürdü. Bu diskler 1 GB'a kadar kayıt imkânı sağlıyordu ve biligisayardan kayıt imkânı sağlıyordu. (Eski sürümü olan NetMD'de bu özellik yoktu.) HiMD CD kalitesinde ses kaydı ve PCM görüntü kayıt özellikleriyle birlikte tanıtıldı.
Sony Blu-ray disklerin tanıtımında çok önemli rol oynamıştır. İlk Blu-ray player Sony BDP-S1, $999.95 fiyat etiketiyle Aralık 2006'da piyasaya çıktı.2007 sonunda Motion Picture bu formata destek verdi,Universal,Paramount ve Dreamworks ise bu formatı desteklemedi^[13][14][15]. Blu-ray'in popularitesi artmaya devam etti. 19 Şubat 2008'de Toshiba HD DVD formatını desteklemeyi bıraktığını açıkladı.
10 Eylül 2007'de Rolly'yi çıkarttı ve müzik çalar sistemlerine yeni bir anlayış getirdi.Bu MP3 çalar robot şeklinde,üzerinde kulakçıklarla müziğe göre dans edip şekil değiştiren yumurta şekilli bir robottu. Robota müzikler Bluetooth ile yüklenebiliyordu. 29 Eylül 2007'de Japonya'da piyasaya çıktı.Daha sonra ise 1 GB hafızalı köpek robot Aibo ve insan şekilli robot Qrio geliştirildi^[16].

Sony Blu-ray disk

Sony'nin getirdiği yenilikleri kısaca özetlemek gerekirse:

• Umatic (~1968)
• Betamax (1975)
• Betacam (1981)
• Compact Disc (1982)
• 3.5 inch Floppy Disk (1982)
• Video8 (1985)
• DAT (1987)
• Hi8 (1988)
• Minidisc (~1990)
• Digital Betacam (~1990)
• miniDV (1992)
• FULL HD 1920X1080 Sony HDW-F900 (1997)
• Memory Stick (1998)
• Digital8 (1999)
• PSP Universal Media Disc (~2003)
• HDV (~2004)
• Blu-ray Disc (2006)

Yönetim

22 Haziran 2005'te Nobuyuki Idei Sony'den istifa etti.Nobuyuki'nin yerine CEO olarak Howard Stringer getirildi.Bu olayla birlikte ilk defa elektronik üreten Japon bir şirketin başına Japon olmayan bir kişi getirilmiş oldu.

Birleşmeler, devralmalar ve ortak girişimler

• 1987 yılında CBS'i devraldı.1991 yılında adı Sony Music Entertainment olarak değiştirildi.
• 1989 yılında Coca-Cola Company'den Colombia Pictures Entertainment'ı devraldı.Daha sonra adı Sony Pictures Entertainment olarak değiştirildi.
• 1993 yılında Psygnosis Limited'ı devraldı.Bu şirket bilgisayar oyunu üretiyordu.Daha sonra bu şirketin müdürü Sony Computer Entertainment Europe'a müdür olarak atandı^[17].
• 1995 yılında Sony/ATV Music Publishing LLC şirketi için Michael Jackson ile yarı yarıya ortak oldu.
• 1997 yılında Toyota ile yarı yarıya ortak olarak ST Liquid Crystal Display Corporation'ı satın aldı.
• 1997 yılında Sony ve Panavision ilk HDV 1920X1080 kameralarını tanıttı. (Sony HDW-F900) Ayrıca firmanın %40 hissesine sahip.
• 2001 yılında Ericsson ile ortak olarak Sony Ericsson'u kurdu.
• 2002 yılında Aiwa Corporation'ı satın aldı.
• 2004 yılında S-LCD Corporation'nın %50 hissesini Samsung'a sattı.
• 2005 yılında MGM'yi devraldı.
• 2006 yılında Sony NEC Optiarc Inc'i %55 hisseyle satın aldı.
• 2006 yılında Sony/ATV Music Publishing'deki Michael Jackson'ın %50 hissesini devraldı.
• 2006 yılında Konica Minolta'yı devraldı.
• 2006 yılında Grouper Networks'ü devraldı.
• 2006 yılında Field Emission Technologies Inc'i devraldı.
• 2007 yılında Qreatic Design Inc'i Qimonda AG ile birlikte kurdu.
• 2007 yılında Moversa GmbH'yi NXP Semiconductors ortaklığıyla kurdu.
• 2008 yılında Gracenote, Inc'i 260 milyon dolara devraldı.
• 2012 yılında Sony, Ericsson'un hisselerini devraldı.^[18][19]
• 2008 yılında Bertelsmann AG'yi Sony BMG Entertainment devraldı.^[20][21]
• 2016 yılında Sony Altair'i 212 milyon dolara satın aldı.^[22]

Üretim üssü

2005 mali yılında elektronik üretimin yarısını Japon şirketler gerçekleştirdi. Japonya'daki üretimin %65'i ihraç edilmiştir.

Sponsorlukları

UEFA Şampiyonlar Ligi

Kaynaklar

1. Sony
2. http://www.sony.net/SonyInfo/IR/financial/fr/07q4_sony.pdf
3. http://www.sony.net/SonyInfo/CorporateInfo/qfhh7c000000lpn1.html
4. Sony Corporate Tarihi (Japonca)
5. Sloganı
6. "Sony Global - Sony'nin Tarihi". 25 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100625234327/http://www.sony.net/Fun/SH/1-1/h2.html. Erişim tarihi: 2007-02-16. 
7. "Sony Global - Ürün ve Teknoloji Dönüm Noktaları-Radyo". 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151221203518/http://www.sony.net:80/SonyInfo/CorporateInfo/History/sonyhistory-b.html. Erişim tarihi: 2002-12-16. 
8. Suzuki, Kyoko. "Merkez Binasının Taşınması." Bloomberg. 3 Ağustos 2006-19 Ocak 2009 .
9. "Sony,TV dünyasının kapalı sembolü.." Kyodo News International. 1 Aralık 2007-19 Ocak 2009.
10. Made in Japan - Akio Morita and Sony (pg. 76) by Akio Morita with Edwin M. Rheingold and Mitsuko Shimomura, Signet Books, 1986
11. Sony.co.uk. About Sony. The History of the Sony Corporation
12. "Magneto optic disc'in çıkışı". 2007. 25 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100625225329/http://www.sony.net/Fun/SH/1-21/h4.html. Erişim tarihi: 2007-02-06. 
13. "Paramount drops Blu-ray, Michael Bay drops Paramount". 2007. 17 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080217150741/http://blogs.guardian.co.uk:80/games/archives/2007/08/22/paramount_drops_bluray_michael_bay_drops_paramount.html. Erişim tarihi: 2007-08-22. 
14. "Paramount to Drop Blu-ray HD DVDs". 2007. http://www.nytimes.com/aponline/technology/AP-Dueling-DVD-Formats.html?ex=1345262400&en=4da66f6caca393b6&ei=5090&partner=rssuserland&emc=rss. Erişim tarihi: 2007-08-22. 
15. "High-Definition Disc Disarray (Cont'd.)". 2007. 6 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130806214717/http://blog.washingtonpost.com/fasterforward/2007/08/highdefinition_disc_disarray_c.html. Erişim tarihi: 2007-08-22. 
16. News.com.au, Sony unveils new twisting music player
17. "The Purple Owl - Psygnosis History". 2007. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310163033/http://home.iprimus.com.au/danmcpharlin/purpleowl/psygnosis-history.html. Erişim tarihi: 2007-02-05. 
18. "Sony Corporation of America to Acquire Gracenote". Gracenote. 11 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100611084125/http://www.gracenote.com/company_info/press/042208/. Erişim tarihi: 2008-04-22. 
19. "Sony Corporation of America Completes Gracenote Acquisition". Gracenote. 16 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100516050155/http://www.gracenote.com:80/company_info/press/060208/. Erişim tarihi: 2008-06-22. 
20. "Sony to Purchase Bertelsmann's 50% Stake in Sony BMG". Sony Corporation. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303184932/http://www.sony.net/SonyInfo/News/Press/200808/08-0805E/index.html. Erişim tarihi: 2008-05-05. 
21. "Sony Completes Acquisition of Bertelsmann’s 50% Stake in Sony BMG Music Company Becomes Wholly Owned Subsidiary of Sony Corporation of America". Sony Corporation. 16 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121216022332/http://www.sony.com:80/SCA/press/081001.shtml. Erişim tarihi: 2008-10-02. 
22. "Sony Acquires Altair Semiconductor, Israeli Innovator of LTE Modem Chip Technology". Sony Corporation. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160409081724/http://www.sony.net/SonyInfo/News/Press/201601/16-008E/. 

Dış bağlantılar