Sabantoy
Sabantoy (Başkurtça: Һабантуй, Kazakça: Сабантой, Tatarca: Сабан-туе, Rusça: Сабантуй) – Türk, Kazak ve Altay halk kültüründe Yaz Bayramı (bazen Güz Bayramı). Sabantoy (Saban-Toy: Saban Şenliği) kimi zaman güz gündönümünde (gündüzle gecenin eşitlendiği günde) yapılan bir bayramdır. Kazaklarda güzün son sıcak günlerinde Altı Alaş’ı (ulusu) ve temsilcilerini toplayıp, onlara yemek verme geleneği vardır. Bu yemekte ozanlar atışır, at yarışı, güreş ve kokpar düzenlenir. Yılın en iyi ve en verimli iş yapan çiftçilerine de hediyeler verilir. Ancak çoğu zaman bir yaz bayramı olarak 23 Haziranda kutlanır.[1] Çuvaşlar bu bayrama Akatuy (Çuvcaşça: Акатуй) adı verirler.[2]
Türk Kültüründe Saban
Saban, tarımda kullanılan tarlayı ekme öncesi toprağı kaldırma için kullanılan bir alettir. Anadoluda büyük sabanlara Köten (Azerice: Kotan) adı verilir. Tarımı ve bereketi sembolize eder. Saban demiri: Saban demiri, sabanın önemli bölümüdür ve Tış veya Buylu adı verilir. Demirin kutlu bir metal olması onu önemli kılar. Koşumda kullanılan ağaç kısma ise, "Ok" adı verilir. Yine ok Türk kültüründe hem bir silahtır hem de Türk birliğini ve kavimlerini sembolize eden bir kavramdır. Örneğin Bozoklar, Uçoklar gibi...
Kaynakça
- Лепехин И.И. Дневные записки путешествия академика Ивана Лепехина по разным провинциям Российского государства: в 1768, 1769 и 1770 году. СПб., 1795-1802 (Rusça)
- Saban Tuyı / Сабан Туе". Tatar Encyclopaedia. Kazan: The Republic of Tatarstan Academy of Sciences. Institution of the Tatar Encyclopaedia. 2002.
- Urmançe F. Tatar xalık ijatı. Kazan, Məqarif, 2002, səh. 62
Dipnotlar
- ↑ Drayton, James. "Sabantuy". Home to Roam. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304031939/http://hometoroam.blogspot.co.uk/2012/07/sabantuy.html.
- ↑ См. Уразманова Р. К. Обряды и праздники татар Поволжья и Урала (Годовой цикл. XIX — нач. XX века)
Dış bağlantılar
- Sabantoy Bayramı Bu Yıl Eskişehir'de Kutlandı
- Sabantoy Bayramı
- Saban ve Bölümleri
- Mehmet Getizmen, Türk Kültürü
- (İngilizce) 2012 Sabantuy celebrations in Kazan
- (İngilizce) Traditions of Sabantuy, Ogonyok, photos
- (İngilizce) History of Habantuy
- (Rusça) Традиции Сабантуя, Огонёк