Saliha Sultan
| Saliha Sebkati Valide Sultan | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
(?)[1] 1680 İstanbul(?) |
| Ölüm |
1739 İstanbul |
| Defin yeri | Yeni Camii Turhan Hatice Valide Sultan Türbesi |
| Milliyet | Rum |
| Din | Müslüman |
| Evlilik(ler) | II. Mustafa |
| Çocuk(lar) | I. Mahmud |
Saliha Sebkati Valide Sultan (1680-1739) Osmanlı padişahı I. Mahmud'un annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'nın eşiydi.
Hayatı
Bazı kaynaklarda İstanbul doğumlu [2][3] olduğu iddia edilmiştir ancak kökeni, saraya alınışı hakkında bilgi bulunmamaktadır.[4] Çocukluğunu Haliç’in kuzey kesimindeki mahallelerde geçirdi. IV. Mehmet’in eşi Rabia Gülnuş Valide Sultan tarafından saraya alınarak iyi bir eğitim gördü. İlerleyen zamanlarda oğlu II. Mustafa ile evlendirildi.[5] 1696 tarihinde Sultan I. Mahmud'u dünyaya getirdi. Oğlunun 1730 yılında tahta çıkmasıyla Valide Sultan oldu. Oğlunun 24 yıllık saltanatının ilk 9 yılı boyunca Valide Sultan olarak kaldı. İstanbul Azapkapı’da 1732-1733 yılında bir çeşme-sebil yaptırmış, yakınındaki Sokollu Mehmet Paşa Camii, Saliha Sultan Sıbyan Mektebi ve Yeşildirek Hamamı ile bir külliye oluşturan çeşme tarihsel süreçte çeşitli koruma sorunları ile karşı karşıya kalmıştır. Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi son olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2005 yılında “Kuveyt Türk” Katılım Bankası sponsorluğunda onarılmıştır.[6] 1739 yılında oğlunun saltanatı sırasında öldü. Cenazesi İstanbul Eminönü'nde Yeni Camii Turhan Hatice Valide Sultan Türbesi'ne gömüldü.
Galeri
Kocası Osmanlı Padişahı II. Mustafa.
Saliha Sebkati Vâlide Sultan'ın türbesi Istanbul Eminönü'nde Yeni Camii-Turhan Hatice Valide Sultan Türbesi'ndedir.
Saliha Sebkati Vâlide Sultan'ın mezarının yer aldığı Yeni Camii'nin dışardan görünüşü..jpg)
Saliha Sultan'ın tarafından yaptırılmış bir çeşme.
Dış bağlantılar
- Çeşm-i İstanbul - Özlem İnay - Mayıs 2005 - Bütün Dünya Dergisi Sayfa 1 - 2 - 3
- Saliha Sultan Çeşmesi
Kaynakça
- ↑ Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı, s. 286
- ↑ Özlem İnay (Mayıs 2005). "Çeşm-i İstanbul". Bütün Dünya. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150225134649/http://www.butundunya.com/bd.php?p=0&ptip=YAZI&pyil=2005&pay=5&g=98&s=1&a=10&ysn=1.
- ↑ Padişah anneleri | Ibrahim Pazan
- ↑ Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı, s. 286
- ↑ Saliha Sultan Sebil ve Çeşmesi. haberkultur.net. Erişim Tarihi:17.10.2016
- ↑ Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi Koruma Sorunları ve Restorasyon Değerlendirilmesi. istanbulavrupa.vgm.gov.tr. Erişim Tarihi: 24.10.2016
Bibliyografya
- Barışta, H. Örcün (1995) İstanbul Çeşmeleri-Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları / 1790- Yayımlar Dairesi Başkanlığı Tanıtma Eserleri Dizisi / 65, Ankara.
- Cesur, Selcen (2001) Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi ile Çevresinin Koruma ve Değerlendirmesi, Y.T.Ü. F.B.E., Mimarlık Anabilim Dalı Rölöve-Restorasyon Programı Yüksek Lisans Tezi (yayınlanmamış), İstanbul.
- Çeçen, C.; Saadi, N. ve Ünver, A.S. (1954) Azapkapı Çeşmesi, T.C., İstanbul Belediyesi Sular İdaresi Müdürlüğü, İstanbul.
- Eyice, Semavi (1991) Azapkapı Çeşmesi ve Sebili, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 4. Cild, s. 310-311.
- Eyice, Semavi (1981-82) İstanbul’un Ortadan Kalkan Bazı Tarihi Eserleri IV – Sadi Efendi Çeşmesi, Saliha Sultan Sıbyan Mektebi, Toklu Dede Mescidi, Tarih Enstitüsü Dergisi, Prof. Tayyip Gökbilgin Hatıra Sayısı, İstanbul Üniversitesi Ebediyet Fakültesi, Sayı 12, İstanbul, 847-879.
- İncicyan, P.Ğ. (1976) 18. Asırda İstanbul, Tercüme ve Notlar: Hrand D. Andreasyan, 2. Baskı, İstanbul Fetih Cemiyeti İstanbul Enstitüsü yayınları: 43, İstanbul.
- Kemalettin, A. (1934) Çeşme Abidelerimiz, Arkitekt Dergisi, sayı: 44, İstanbul, s. 210 (http://dergi.mo.org.tr)
- Koçu, Reşad Ekrem (1958) Azebkapusu Çeşme ve Sebili, İstanbul Ansiklopedisi, 3. Cild, s.1679-1683.
- Mamboury, Ernest (1953) The Tourists’ İstanbul, Çituri Birdarler.
- Öztunçay, Bahattin (1992) James Robertson, Pioneer of Photography In Ottoman Empire, Eren Yayınları, İstanbul.
- Tanışık, İbrahim Hilmi (1945) İstanbul Çeşmeleri II-Beyoğlu ve Üsküdar Cihetleri, T.C. Maarif Vekilliği Antikite ve Müzeler Müdürlüğü Seri: II, Sayı: 3, İstanbul.
- Uluçay, M. Çağatay (1992) Padişahın Kadınları ve Kızları, 3. Baskı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları VII. Dizi, Sa.63b, Ankara.
| Önce gelen: Emetullah Rabia Gülnuş Sultan |
Valide Sultan 1730-1739 |
Sonra gelen: Şehsuvar Sultan |