Sally Hemings

Sally Hemings
Doğum yaklaşık 1773
Shadwell, Virginia
Ölüm 1835
Charlottesville, Virginia
Milliyet Amerikalı
Meslek Efendisinin ölümüne kadar köle ev bakıcısı[1][2]
Çocuk(lar) Harriet Hemings, Beverly Hemings, Eston Hemings, Madison Hemings, Harriet Hemings (II), Thenia Hemings
Ebeveyn(ler) Betty Hemings, John Wayles
Akraba(lar) John Wayles Jefferson, James Hemings, John Hemings, Mary Hemings, Frederick Madison Roberts

Sarah "Sally" Hemings (doğum Shadwell, Albemarle County, Virginia, yaklaşık 1773 – Charlottesville, Virginia, 1835) ABD'nin üçüncü başkanı Thomas Jefferson'a ait, karışık ırklı bir köleydi. Jefferson'un karısı Martha Wayles Skelton Jefferson'ın yarım-kardeşi olduğu söylenir.[3] Gazeteciler ve başkaları, karısının ölümünden sonra, Jefferson'un Hemings'den birkaç çocuğu olmuş olabileceğini iddia etmiştir. Yirminci yüzyıl ortalarında kadar pek az tarihçi bu iddiaları ciddiye almıştır.

20. yüzyıl sonlarında tarihsel verilerin tekrar incelenmesi ve 1998'te yapılan bir DNA testi sonuçlarının, Jefferson'un sülalesinden bir erkeğin Sally Hemings'in çocuklarından en az birinin babası olduğunu göstermesi, Jefferson hakkındaki tarihi temayülleri değiştirmiştir. Thomas Jefferson Vakfı'nın oluşturduğu bir araştırma komitesi, Amerikan Millî Soybilim Derneği'nin araştırmacıları ve çeşitli diğer tarihçiler, mevcut tarihî belgeler ve DNA kanıtlarına dayanarak Jefferson'un Hemings ile uzun süre devam etmiş bir ilişkisi olduğunu, Hemings'in altı çocuğunun hepsinin babasının Jefferson olduğunu ve bu çocuklardan dördünün yetişkin yaşa ulaştığını göstermektedir.

Biyografi

Hemings'in annesi Elizabeth Hemings (1735-1807), esir edilmiş Afrikalı bir kadın ile İngiliz deniz kaptanı Hemings'in kızıydı.[4] Ailenin diğer fertleri ile birlikte Jeffersonun kayınpederi John Wayles'e aitti. Wayles 1773'te ölünce Hemings ailesinin neredeyse tüm üyelerini kızı Martha Jefferson'a bırakmıştır.[3]

Bazı kaynaklar Sally Hemings'in Martha'nın yarım kardeşi olduğunu, yani ikisinin de babasının John Wayles olduğunu iddia ederler. Bu iddia genel kabul görmekle beraber karşı görüşler de mevcuttur. Wayles Betty Hemings'le ilişkiye girmeden önce üç defa dul kalmıştı. Hemings'le birkaç çocuğu olduğu söylenir, bunlardan en genci Sally idi. Hemings ailesi açık tenli ve karışık ırklıydı; Monticello'daki ev görevleri bakımından oradaki esir hiyerarşisinin en tepesinde yer almaktaydılar.[5]

Eğer Sally Hemings, çoğu tarihçinin kâni olduğu gibi John Wayles'in kızıydıysa, 3/4 oranında beyaz ırklıydı, çünkü anne tarafından beyaz bir büyükbabası vardı. 18. yüzyıl Virginia'sında bu tür çocukların kanunî statüsü partus sequitur ventrum ilkesine göre annelerinkini takip ederdi, soyları veya görünümleri her ne kadar "beyaz" olursa olsun. Dolayısıyla Sally ve annesi köle sayılmaktaydılar.

Ancak kölelik statüsü, ırk bakımından karışık bir kişinin hukuken beyaz sayılabileceği sorusundan farklıydı. Sekizde yedi oranında beyaz olan özgür kişiler, Sally'nin Jefferson'dan olan çocukları durumunda olduğu gibi, 18. yüzyıl kanunlarına göre kanunen beyazdı. Annette Gordon-Reed'in The Hemingses of Monticello adlı eserinde belirttiği gibi, ırk karışımına bakış, 18. yüzyıl ve İç Savaş öncesinde biraz daha toleranslıydı; 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyılda ise bir damla kuralı geçerli olmuştu.

Hemingsler Paris'te

Thomas Jefferson (1788'de)

1784'te Thomas Jefferson, Amerika büyükelçisi olarak büyük kızı Martha (Patsy) ile birlikte Paris'e yerleşti. 1787'de Jefferson, dokuz yaşındaki kızı Maria (Polly) Jefferson'u da yanına çağırdı. Polly'e bakması için Isabel adlı bir kölenin de yollanmasını istedi ama Isabel yakın zamanda doğum yapmış olduğu için onun yerine ergen yaşlı Saly Hemings geldi, Polly ile beraber. Poly ve Hemings, Londra'da John ve Abigail Adams tarafından karşılandılar. 1787'de Abigail, Sally'den bahsederken onun "15 veya 16 yaşında bir kız" olarak tarih etmiş ve "pek bir çocuk, Kaptan Ramsey pek bir hizmet vereceğinden şüpheli, onu geri götürse daha iyi edeceğini düşünüyor" diye yazmıştı. Sally'nin [Polly]'ye düşkün olduğunu ve iyi huylu göründüğünü eklemiştir.[6] Abigail Adams, Sally'den ayrıca "çalışkan ve düzenli biri" olarak bahsetmiştir.

Sally Fransa'da 26 ay kalmıştır. Abisi James de onunla beraberdi, ahçılık eğitimi almak için Jefferson'la beraber 1784'te Fransa'ya gelmişti. Bu sürenin sonlarına doğru James kendi parasıyla bir Fransızca öğretmeni tutmuştu. Oğlu Madison'un yazdığına göre Sally Hemings Paris'ten ayrılırken Fransızcayı iyi derecede öğrenmeye başlamıştı. Sally'nin nerede yaşadığına dair bir kayıt yoktu. Temmuz 1787 ile Ekim 1789'da Jefferson ile birlikte Champs-Elysées'de Hôtel de Langeac'de yaşıyor olabilirdi veya, Maria ve Martha ile birlikte onların eğitimlerini sürdürmekte olduğu manastıra (Abbaye de Panthemont) gidiyor olabilirdi. Manastırdan gelen faturalarda Sally'den bahsedilmiyordu. Jefferson ve çevresi hafta sonlarını villasında geçirmekteydi. Jefferson'un Sally'e kaliteli giysiler satın alıp vermiş olduğuna dair kayıtlar vardır, bunlar muhtemelen onun resmi davetlerde Martha'a eşlik etmesi için alınmıştı.[7]

Fransız kanununa göre hem Sally hem de James özgür bırakılmak için başvurma hakkına sahiptiler. Fransa'daki devrim anayasası 1789'da köleliği kaldırmıştı.[8] Oğlu Madison'un anılarında yazdığına göre Sally Fransızca öğrenmekteydi, isterse Fransa'da özgür bir kişi olarak kalabilir, isterse Virginia'ya bir köle olarak geri dönebilirdi. Yazdığına göre, Sally Jefferson'dan hamile kalmıştı, eğer Jefferson çocuklarını azat etmezse Amerika'ya geri dönmeyi reddetmişti, Jefferson da bu şartı kabul etmişti.[4]

ABD'ye geri dönüş

Jefferson'ın Virginia'daki mâlikanesi Monticello

1789'da Sally Hemings Jefferson ile Amerika Birleşik Devletleri'ne geri döndü. Karısı yedi yıl önce ölmüştü ve kendisi sadece 46 yaşındaydı. Jefferson'un kayınpederinden de görüldüğü üzere Virginia'daki zengin beyaz çiftlik sahipleri arasında dul erkelerin köle kadınları kendilerine cariye olarak almaları yaygındı. Jefferson'un da böyle bir şey yapmış olması o dönem için anormal değildi,[9] 1 Eylül 1802 tarihlki Richmond Recorder gazetesi Jefferson'un "yıllarca cariye olarak kölelerinden birini tutmuştur. Adı Sally'dir. En büyük oğlunun adı Tom'dur..." yazmıştır. Jefferson ile bir kölesi arasında cinsel ilişki olduğuna dair söylentiler 1802'den önce de vardı ama makale bu hikâyenin iyice yayılmasını sağladı. Jefferson'un Federalist muhalefeti tarafından kullanılmış ve Jefferson'un başkanlığının son yıllarında pek çok gazetede defalarca yayımlanmıştır.

Jefferson kayıtlarının arta kalanlarına göre, Sally ABD'ye döndükten sonra altı çocuğu olmuştur:

Madison Hemings'in 1873 tarihli hatıratına göre, Sally 1790'da bir çocuk doğurmuş, bu çocuk kısa süre sonra ölmüştür.[4] 1802'de basılmış tartışmalı gazete haberlerine, ve azat edilmiş eski bir köle olan Thomas Woodson'un soyundan gelenlerin sözlü geleneğine göre, Hemings'in ayrıca Thomas veya Tom adında, 1790'da doğmuş bir oğlu da olmuştur. Bu Tom, 15 yıl sonra doğan Madison'un ölmüş olduğunu düşündüğü çocuk olabilir. Tarihçiler, 10 ila 12 yaşına kadar kayıtlarda görünen ve Jefferson'a kuvvetle benzediği söylenen bir Tom'dan bahsetmiştir. Bu Tom'un gençken mi öldüğü yoksa Jefferson'un başka bir çiftliğine mi gönderildiği bilinmemektedir.[11][12]

Jefferson kölelerinin doğumlarını kendi Çiftlik Kitabı'nda kaydetmiştir. Bazı araştırmacılar kayıtlarda tutarsızlıklar farketmiştir: 1790 yılı ve bazı başka yıllar için doğumlar sütununda silintiler vardır.[13] Genelde Jefferson ölenlerin kayıtlarının üzerine çizgi çekerdi. Ayrıca, Jefferson Sally'nin çocukları için baba adının belirtmemiştir, başka bazı köle doğumlarında baba adını kaydetmesine rağmen.[14]

Sally Hemings'in görevleri arasında çocuk bakıcılığı, oda hizmetçiliği ve dikişçilik vardı. Okuryazar olduğu bilinmemektedir ve kendisi yazılı bir kayıt bırakmamıştır.[10] Görünüş olarak Hemings neredeyse beyaz ırktan görünüyordu ve düz siyah saçları arkasından bırakıyordu.[5] Jefferson'un torunu Thomas Jefferson Randolph onu "açık tenli ve oldukça hoş görünüşlü" olarak tarif etmiştir. Yetişkin bir kadınken Monticello'nun "güney müştemilat"ında yaşıyor olması muhtemeldi, malikânenin bu kanadına ana evden kapalı bir geçitle ulaşmak mümkündü.[15]

Sally hiç evlenmedi; köle olarak Virginia kanunlarına göre evliliği kabul göremezdi zaten, ama pek çok köle kendilerine nikahsız eş alırdı. Sally Hemings Monticello'da çalışırken çocuklarına yakın olabiliyordu. Oğlu Madison'un anılarında yazdığına göre, Hemings çocuklarının 'büyük ev' etrafında bulunmalarına izin veriliyordu ve sadece getir-götür gibi hafif işler yapmaları bekleniyordu." Madison, Thomas Jefferson'un iyi bir adam olduğunu ama kendisine veya kardeşlerine babacan davranma alışkanlığı olmadığını yazmıştır. Çocuklar 14 yaşında eğitimlerine başladılar, erkek kardeşler marangoz, Harriet iplikçi ve örgücü olarak. Beverly, Madison ve Eston keman çalmayı öğrendiler. 1819 veya 1820'de Jefferson'un torunlarından biri bir arkadaşını "Beverley'nin müziği ile dans etmeye" Monticello'nun Güney Kanadı'na davet etmiştir.

Beverly 1822'de "kaçmış" ve takip edilmemiştir. Aynı yıl Harriet de kaçmıştır. Malikâne kahyası Edmund Beacon, anılarında, ona 50 dolar verip, muhtemelen abisi veya başka bir akrabasına gitmesi için, onu bir at arabasına bindirdiğini belirtmiştir.[16] Böylece Jefferson, Sally'nin çocuklarından ikisinin yetişkin yaşa gelince kaçmalarına üstü kapalı şekilde izin vermiştir. Madison Hemings hatıratlarında kız kardeşlerinin açık tenleri sayesinde beyaz topluma karışabildiklerini ve iyi evlilikler yaptıklarını belirtmiştir.

Jefferson, sahip olduğu yüzlerce köleden hayatı boyunca sadece ikisini azat etmiştir, beşini ise (hepsi Hemings ailesinden) vasiyetiyle azat etmiştir. Ayrıca Harriet ve Beverly'nin "kaçmasına" göz yummuştur.[17] Ayrıca Hemings'in oğulları Madison ve Eston'un serbest kaldıktan sonra Virginia'da kalabilmeleri için Virginia eyalet meclisindeki nüfuzunu başarıyla kullanmıştır (Virginia kanunlarına serbest bırakılan kölelerin bir yıl içinde gitmeleri gerekmekteydi). Rivayete göre Sally Hemings hiçbir zaman resmen azat edilmemişti, bunu yapması (Jefferson böyle bir şeyi aklından geçirmiş olsa bile) muhtemelen Jefferson üzerine dikkat çekecekti.[14][15] Jefferson'un kızı Martha Randolph daha sonra Hemings'e "zamanını vermişti", bu, Sally Hemings'in Virginia'da yaşamaya devam etmesini sağlayan gayrı resmi bir özgürlük verme uygulamasıydı. Hemings hayatının geri kalanını Albermarle County'de Charlotteville'de, oğullarıyla beraber geçirdi.[16] Albermarle County'nin 1833 nüfus sayımında 56 yaşındaki Sally Hemings özgür bir beyaz kadın olarak kayıtlı görünür.[18][19][20]

Sally Hemings'in çocukları hakkında tartışmalar

Basın raporları ve söylentileri

1802'den evvel Washington Federalist gazetesinde Jefferson'un esirleriyle ilişkileri olduğuna dair üstü kapalı iddialar yayınlanmıştı.[16] 1802'de Richmond Recorder gazetesinde James T. Callender adlı bir gazeteci, Sally Hemings'ten Tom adlı bir erkek çocuk da dahil olmak üzere, beş çocuk sahibi olduğunu yazdı. O zamana kadar başka kaynaklardan da bilinmektedir ki Sally Hemings'in beş kadar çocuk doğurmuş ama bunların en az ikisi ölmüştür (Thomas Eston adlı bir diğer çocuk ise daha sonra doğmuştur). Callendar'ın makalesi dışında "Tom" adında bir oğuldan bahseden tek diğer kaynak, Thomas Gibbons tarafından 20 Aralık 1802 tarihinde yazılmış bir mektuptur, bu mektupta Hemings hakkında 1802'de gazetelerde çıkmamış başka bilgiler de vardı.[10][21] Callendar bu çocuktan "Başkan Tom" olarak bahseder, onun Başkan'a çok benzediğini, Jefferson ve Hemings'in Paris'ten dönüşlerinde doğduğunu belirtir. Jefferson'un torunu Thomas Jefferson Randolph daha sonra Sally'nin çocuklarının Jefferson'a benzediğini kabullenmiş, "o kadar benziyorlardı ki damarlarında Jefferson'un kanını taşıdıkları besbelliydi" demiş, bu benzerliği Jefferson'un bir akrabasının babalığına atfetmiştir. Callender, Monticello'yu hiç ziyaret etmemiştir ve yazdığı makaleleri için ikinci el kaynaklara ve spekülasyonlara dayanmıştır.[16][22] Callendar, hikâyesindeki bilgi hatalarını düzeltmeye gayret göstermiş olsa ve, Sally'nin varlığı, onunu Fransa'da bulunmuşluğu ve çocuklarının Jefferson'a benzemesi hakkında verdiği bilgiler doğru olsa dahi, asıl iddiası olan "Başkan Tom"un varlığı hiçbir zaman doğrulanmamıştır.[16]

Monticello'nun bağları

Callendar'ın makalesi sırasında Jefferson bekardı ve 20 yıldır duldu. Karısı Martha Wayles Jefferson, Jefferson'la yedinci çocuğunun doğumundan kaynaklanan komplikasyonlardan dolayı, 6 Eylül 1782'de ölmüştü. Ölüm yatağında kocasına bir daha evlenmeyeceğine yemin ettirmişti—kocası da bu yemini tutmuştur.[23] O dönemin pek çok gazete editörü Callendar'ın bağnaz hikâyesini tekrarlamışlardı, bunu yapmakta amaçları esarete karşı bir saldırı değil, Jefferson'a zarar vermekti.

Jefferson Albemarle ve Bedford'daki malikânelerinde 200 küsur köleye sahipti, ancak bu sayı değişkendi.[24] Jefferson, Monticello'da tarlalarda, küçük bir çivi fabrikasında ve ana evde sırf köle emeği kullanıyordu. Jefferson yıllarca borçla mücadele etmişti ve kölelerini değerli bir mülk olarak görürdü. On yıllık bir zaman dilimi zarfında 167 köleyi satmış veya vermişti.[25] Jefferson, satılmak isteyen kölelerine kolaylık gösterirdi, özellikle onların ailelerini bir arada tutulması söz konusu olunca. Ayrıca satılmak istemeyen kölelerinini satmamaya çalışırdı.[26] Ama vasiyetinde Jefferson sadece beş köleyi azat etmiştir, John, Madison, ve Eston Hemings dahil olmak üzere.[27]

Madison Hemings'in anıları

Sally'nin oğullarından Madison Hemings, 1873 tarihli anılarında (Ohio gazetesi The Pike County Republican'ın yayımcısı Samuel Wetmore tarafından redaksiyonu yapılmıştır) Thomas Jefferson'un onun, ve Sally'nin çocuklarının hepsinin babası olduğunu iddia etmiştir.[4] Erkek kardeşleri ve kızkardeşinin, köle geçmişlerini gizleyerek beyaz topluma karıştığını açıklar. Hemings'in açıklamaları Calendar'ın iddia ettiği "Başkan Tom"dan söz etmez, onun yerine, Sally'nin ilk çocuğunun Fransa'da peydahlandığını, Sally'nin Virginia'ya dönüşünden kısa süre sonra bu çocuğun doğup öldüğünü belirtir.[4]

Bu tutarsızlığa rağmen bazı araştırmacılar bu 1873 anısının Callendar'ın makalesine dayandığını iddia etmiştir, çünkü her ikisi de Martha Jefferson'un babası John Wayles'ın adını aynı biçimde yanlış yazmıştır.[28] Ancak, "Wayles" ile aynı okunuşu olan "Wales" kelimesinin yazılması, iki kişinin birbirinden bağımsız olarak kolaylıkla yapılabileceği bir hatadır.

Bazı tarihçiler 1873 anı kitabından öncesine ait bir sözlü gelenek olmamasını eleştirirler, ne Monticello kölelerinin ahfadında ne de Hemings ailesinde; ancak, sözlü gelenekler, sözlü olmalarının doğası gereği, yazılana kadar bir delil bırakmazlar. Hemings soyundan pek çok kişi "beyaz geçindiği" için, ayrıca Beverly ve Harriet Hemings'in hukuki durumunun 1865'e kadar kaçak köle olduğu için, kayıt bırakmamak onlar için önemliydi.[29][30] Her durumda, 1902'de bir gazetede yayımlanan, aileden olmayan bir kişinin bir hatıratında yazdığına göre, 1840'larda Eston Hemings ve Madison Hemings'in Jefferson'un çocukları olduğu, onların Chillicothe, Ohio'daki komşuları tarafından genel kabul görmüş bir olguydu.[31]

Madison Hemings'in hikâyesine şüpheyle karşılanmasının diğer nedenleri, Sally Hemings'in Fransa'da kalışının süresi hakkındaki hata, Jefferson'un vasiyetindeki maddeler, ve Madison'un Dolley Madison tarafından adlandırılmış olduğu iddiasıydı. Hikâyeye inanılmamasının bir diğer nedeni, Madison'un iddiasına göre Jefferson'un tarımdan fazla zevk almadığı ve makinaları tercih ettiğiydi. Tarihçi Annette Gordon-Reed, bununla ilgili olarak, Madison'un büyüdüğü dönemin, Monticello'da büyük bir inşaat faaliyeti dönemine rastlaması ve Madison'un marangoz olarak eğitim görmüş olduğunu belirtir.[32]

Aynı gazetede yayımlanan, ikinci bir Monticello kölesinin anısı, Madison Hemings'in hikâyesini desteklemiştir. Bunun ardından Jefferson'un torunu Thomas Jefferson Randolph, o hikâyedeki hatalar hakkında gazeteye (yayımlanmayan) bir mektup yollamıştır.[33]

Bazı eleştirmenler Madison'un hatıratında kullanılan kelime dağarcığının eski bir köleden beklenmeyecek bir zenginlik gösterdiğini, bunun, editör Samuel Wetmore'un (Cumhuriyetçi parti taraftarı ve kölelik aleyhtarı) metne katkısı olduğuna işaret ettiğini söylemiştir. Ancak, aynı yazı dizisinde Wetmore'un diğer makaleleri aynı üslup özelliklerini göstermemektedir.[34] Madison, imtiyazlı Hemings ailesinin bir üyesi olarak, çokyönlü (polimat) bir kişi olan Jefferson ve onun çocuklarının yakınında büyümüştü ve kendi yazdığına göre, Jefferson'un torunları tarafından eğitilmiş, daha sonra da kendi başına eğitimini sürdürmüştü. Gordon-Reed, eski bir kölenin ifadesinin nasıl olması gerektiği hakkında tarihçilerin gösterdiği taraflılığın, bu eserin dikkate alınmamasına neden olduğunu belirtmiştir.[35]

Madison'un, babasının Thomas Jefferson olduğu iddiası, bazı kişiler tarafından hüsnükuruntu olarak sunulmuştur. Yayımlanışından kısa bir süre sonra, rakip bir gazete "bu yörede en az elli zencinin babalarının meşhur kişiler olduğunu iddia ettiğinden şüphemiz yoktur. Bu, renkli ırkın bilinen bir özelliğidir." diye yazmıştır.[36] Daha yakın geçmişte, Thomas Jefferson Heritage Society'nin 2001'de yayımlanmış olan "Araştırmacılar Komisyonu" raporuna katılmış birisi olan David Mayer, Madison'un anılarının "mitos" değil de "tarih" olarak değerlendirmenin, "Kuzeybatı Pasifik yerlilerinden meşhur bir kabile reisinin aslında bir kuzgundan inme olduğuna inanmak gibidir, çünkü onun aile efsanesinde öyle demektedir" diye yazmıştır.[28] "Thomas Jefferson ve Sally Hemings: Bir Amerikan Çekişmesi' (Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy) kitabının yazarı Annette Gordon-Reed, anı kitabının yayımlanmasının ardından Madison Hemings'in alaya alındığını belirtir. Bu anı unutulup 1950'lerde tekrar keşfedilince, Madison Hemings'in hikayesi yeniden alaya alınmıştır "sanki 1873 ile 1990'lar arasında hiçbir şey olmamış gibi." Kölelik döneminde ırklar arasındaki ilişkiler hakkındaki söylencelerin ve Jefferson'un kişiliğini "korumanın" bir yolu olarak bunu yorumlar.[37]

Eston Hemings sözlü aile geleneği

Yazar Fawn Brodie 1970'li yıllarda Eston Hemings'ın soyundan kişilerle karşılaşınca, onların Sally Hemings ile ilişkilerinden habersiz olduğunu keşfetti. Eston, Wisconsin'e taşındıktan sonra soyadını Jefferson olarak değiştirmişti ve beyaz toplulukla kendini özdeşleştirmişti. Onun soyundan gelenler, Afrika soylu olduklarının bilmiyorlardı ve kendilerine Jefferson'un "amcasının" uzaktan akrabası olduklarının söylenmişti (Jefferson'un amcaları Hemings çocukları doğmadan önce ölmüştü).[29] O zamanden beri, Sally Hemings hikâyesine inanmayanlar, Brodie'nin keşfine dayanarak, bahsi geçen "amca"nın Jefferson'un kardeşi Randolph olduğu çıkarımını yapmış, Thomas Jefferson babalık iddiasını reddetmiştir. Ancak, Eston'un soyu daha sonradan bu hikayede bahsedilen "amca"nın ailenin erkek üyeleri tarafından 1940'larda uydurulduğunu, bunu ırkçı ayrıma karşı yaptıklarını açıkladılar. Bu değişikliğin amacı sadece Thomas Jefferson'dan değil, Afrikalı kölelerden inme olduklarını gizlemekti, çünkü Jefferson'dan olmalarının zaten başka bir açıklaması olamazdı.[38]

Jefferson'dan inmiş olmayı iddia eden bir sözlü geleneğin varlığının bir diğer desteği, Eston'un oğlu Beverly'nin 1908'de ölümünden sonra Chicago Tribune gazetesinde yayımlanan bir mektuptu. Bu mektup, Beverly'nin arkadaşı, yazar ve yayımcı Augustus J. Munson'tandı, ve Beverly'nin Thomas Jefferson'un torunu olduğunu belirtiyordu. Bir diğer destekleyici kanıt, 1902'de Scioto Gazette'de çıkan bir makalede, Eston ve onun Jefferson'un oğlu olduğuna dair şöhretinden bahsedilmesiydi.[16][31][39]

Hemings ailesine ve Monticello'ya olan bağlantının gizlenmesi, 1940'larda Eston'ların aile hikayesindeki değişiklikten kaynaklanmaktaydı, Jefferson ailesinden değil: aile fertlerinin 15 yıl boyunca Chillicothe, Ohio'da bir Afro-Amerikalı bir toplulukta yaşamış olduklarının artık söylenmez olmuş; "Eston" adının yazılışının "Estis" olarak değiştirilmiş; ve ailenin kökeninin Albemarle County'den Fairfax County olarak değiştirilmişti.[40]

Woodson ailesi sözlü geleneği

"Renkli Özgür" bir adam olan Thomas Woodson'un soyundan olanlar onun Sally Hemings'in Thomas Jefferson'dan oğlu olduğuna dair iddia etmişlerdir. Dediklerine göre kendisi Fransa'da peydahlanmış ve 1790'da doğmuştur. Thomas Woodson hakkındaki ilk kayıtlar onun 1807'de Greenbriar County'de (günümüzde Batı Virginia'da) yaşayan bir çiftçi olduğuna dairdir.

Woodson soyundan beş kişi üzerinde yapılan DNA testleri onunla Jefferson arasında bir bağ olduğunu göstermemiştir. 2000 yılında Thomas Jefferson Vakfı (Monticello'yu günümüzde idare eden vakıf) Woodson'un iddiasının olasılık dışı bulmuştur, Callender'in orijinal hikâyesi ile tutarlı olmasında ve Woodson ailesinin sözlü geleneği tarafından desteklenmesine rağmen: "Eğer Thomas C. Woodson, Sally Hemings'in 1790'da doğmuş oğlu olsaydı, 16 yaşında baba ve 17 yaşında toprak sahibi olması gerekirdi; karısının kendisinden sekiz yaş daha büyük olması gerekirdi. Bunlar mutlaka olanaksız olmasa da, son derece olağan dışı olurdu."[16] 2001'de National Genealogical Quarterly (Millî Soybilim Dergisi) dergisi, nüfus sayım verilerine dayanarak onun doğum tarihini 1784-85 aralığında olması gerektiğine karar kıldı.

Woodson hikâyesi aleyhine argümanlar, Sally Hemings'in 1790'da doğmuş bir oğlun 1802'de hâlâ sağ olduğunu kanıtlayacak bir delil olmadığını belirtir. 1802 yılında Richmond, Virginia'da çıkan bir gazetede James Callender tarafından kaleme alınmış makaleler yayımlamıştı, bu yazılarda Callender, Tom adında bir çocuktan bahsetmiş ve onun Thomas Jefferson ve Sally Hemings'in oğlu olduğunu iddia etmişti. 1802'de hayatta olan hiç kimse, ulusal düzeyde bir skandalın konusu olan bu çocuğun varlığını inkar etmemiş, ama genelde bu saldırılara cevap vermemişti. Bu erkek çocuğun 1802'den önce öldüğünü öne süren ilk yazı, Thomas Jefferson'un ölümünden yaklaşık 50 yıl sonra yazılmıştır.

Thomas Jefferson Vakfının Ocak 2000 raporundan "Eğer 1790'da doğan bir bebek, çocukluğunu ölmeden geçirirse, 1794 ve sonraki yıllardaki Çiftlik Kitabı'nda bulunmamasını açıklamak zordur" demiştir. Lakin, kitabın 31. sayfasında, 1790'da doğan bir erkek çocuğun adının kısmen silinmesi raporda belirtilmemektedir.[41] Jefferson Çiftlik Kitabı'ndaki eksik sayfaları ve silintileri kimse açıklamamıştır. Woodson hikâyesini reddedenler, Ellen Randolph Coolidge'in dediğine göre Monticello'yu terkeden dört "sarı çocuk"tan dördüncüsünün kim olduğuna açıklama getirmemiştir (diğer üçünün ise kimliği belirlenebilmiştir).[42] Jefferson'un kayıtları çok kapsamlı olduğu için eğer bu dördüncü kişi eğer Thomas değilse, kimliğinin tespiti zor olmasa gerekirdi. Sally Hemings'in oğlunun 10 yaşında olması gereken 1800 ve 1801'de Thomas Jefferson, Thomas adlı bir hizmetçiye parasal hediyeler vermiştir. Hikâyeyi reddedenler, Thomas adlı hizmetçi için alternatif bir kimlik öne sürmemişlerdir.[43] Woodson hikâyesine göre, bu erkek çocuk Monticello'yu iki yıl sonra terketmiştir, dolayısıyla hediyeler devam etmemiştir. Woodson hikâyesine göre, Jefferson'un torunu Ellen R. Coolidge'den bu açıklamalar, ve Jefferson'un kendi mali belgeleri, Woodson'un iddialarını desteklemektedir. Woodson aile hikâyesine göre, bu oğlan çocuk, skandal ve özgür olma arzusu yüzünden adeta bir yetim haline gelmişti. Monticello'yu terkettikten sonra bu oğlan beyaz Woodson'larla yaşamıştı, bu Woodsonlar Thomas Jefferson'ın karısının kızkardeşi tarafından akrabalardı. Sonra Woodson çiftliğini terketmişti. Bu sıra dışı şartlar içinde, Thomas'ın başka bir aileye, karısının ailesine, bağlanmış olması mantıklı ve başarılı bir tepki olsa gerektir.

1879'da ölen Thomas Woodson'un 95 yaşına kadar yaşamış olması şüphelidir.[44] Thomas Woodson'un soyundan olduğu bilinen 1300 kişiden hiçbiri henüz 95 yaşına kadar yaşamamıştır, tıp ve halk sağlığındaki büyük ilerlemelere rağmen. Thomas Jefferson Vakfı'nın, Thomas Woodson'un 17 yaşında toprak sahibi olamayacağına dair hükmüne rağmen, Thomas Woodson'un yaşamış olduğu Greenbrier County'de toprak sahibi olduğuna dair bir kayıt yoktur. Vakıf, olmayan iddialar yaratıp sonra bunları çürütmüştür. Woodson ailesinin yayımlanmış hikâyesi Thomas Woodson'un Greenbrier County'de toprak sahibi olduğuna dair bir iddiada bulunmamaktadır.[45]

Jefferson'un yorumları

Thomas Jefferson (1821'de)

Thomas Jefferson'un kendisi bu konu hakkında alenen hiçbir yorum yapmamıştır, ancak bazı sözleri dolaylı inkar olarak yorumlanmıştır. Deniz Kuvvetleri bakanı Robert Smith'e yazdığı 1 Temmuz 1805 tarihli bir özel mektubunda, Jefferson kendisine yöneltilmiş tüm "suçlamaları", biri hariç, reddetmiştir: evli komşusu Betsey Walker'i baştan çıkarmayı denemiş olduğuna dair suçlamanın "hakkımdaki iddialar arasında tek gerçeğe dayananı" demiştir. Bu cümlenin Walkerlar'ın kendisine yapmış olduğu diğer suçlamaların bir inkarı mı olduğu, yoksa Federalistlerin tüm iddialarının, Hemings iddiaları da dahil olmak üzere, bir inkarı mı olduğu konusundan fikir birliği yoktur.[46][47]

Biyografisti Henry S. Randall'a göre, Jefferson'un kızı Martha, İrlandalı yazar Thomas Moore'un babası ile bir esir arasındaki ilişkiden bahseden iki kıtalı şiirini kızgınlıkla babasının önüne fırlatmıştı. Jefferson'un tek tepkisi 'yürekten, net bir kahkaha idi'.[16]

1974'te, "Thomas Jefferson, Mahrem Bir Hikaye" (Thomas Jefferson, An Intimate History) eserinde University of California, Los Angeles profesörü Fawn M. Brodie, Thomas Jefferson ve Sally Hemings arasından cinsel bir ilişki hikâyesinin muhtemelen doğru olduğunu savundu. Brodie, kitabında, her iki kişiyi de duygusal anlamda savunmasız ve tamamen insanî olarak sunmuştur. Jefferson, Hemings'in altı veya yedi açık tenli çocuğundan bir veya daha fazla çoğunun babası olmuştur ama Sally ile 38 yıl süren, sevecen ve muhtemelen tek eşli bir ilişki sürdürmüştür.

Diğer iddialar

Jefferson'un torunları Monticello bahçelerinde oynarken (1825'te yapılmış bir sulu boya tablo)

Monticello'nun bir kahyası olan Edmund Bacon'un anıları papaz Hamilton Wilcox Pierson tarafından 1862'de Thomas Jefferson'un Özel Hayatı adlı kitabı için kaydedilmişti. Bacon, Sally Hemings'in kızının, (muhtemelen Harriet'i kastediyordu) Jefferson'un olmadığını söylemiştir.[48] Bacon'un ifadesini şüpheyle karşılayanlar Bacon'un Monticello'da çalışmaya 1806'da başladığına, ki bu tarih Harriet'in doğumundan beş yıl sonradır, ve Bacon'ın "büyük ev"de yaşamadığına dikkati çekerler.[16]

Jefferson'un torunlarından ikisi, Hemings çocuklarının babasının Samuel veya Peter Carr olduğunu iddia etmiştlerdir. Bu Carr kardeşler Monticello'da yetişmişlerdi ve Jefferson'un kız kardeşi Martha'nın oğullarıydı. Torunlardan biri Hemings çocuklarının hepsinin Samuel'e ait olduğunu iddia etmişti; öbür torun ise onların Peter'e ait olduğunu iddia etmiştir. Torun Jeff Randolph, Sally Hemings'in çocuklarının Peter'a, Sally'nin kızkardeşi Betsey Hemings'in çocuklarının ise Samuel'e ait olduğunu söylemiştir. Biyografist Henry S. Randall'e göre, Carr kardeşler bunu kendisine itiraf etmiştir. Kız kardeşi Ellen Randolph Coolidge, Hemings'in çocuklarının Samuel'e ait olduğunu söylemiştir.[28] 1998 DNA testi Carr sülalesi ile Hemings sülalesi arasında bir ilişki olmadığını kesin bir şekilde kanıtlamıştır.

Jefferson'un kızı Martha Jefferson Randolph'un çocuklarından birini biyografist Henry Randall'a dediğine göre, "Bay Jefferson ve Sally Hemings buluşmuş olamazlardı" - Jefferson'a en çok benzeyen çocuğun doğumundan "önceki onbeş ay boyunca birbirlerinden uzak duruyorlardı." Oysa Jefferson ve Hemings'in söz konusu dönemde Monticello'da bulunmadıkları iddiasını destekleyecek bir yazılı belge mevcut değildir, ve Hemings'in her bir çocuğunun doğumundan dokuz ay önce Jefferson Monticello'daydı.[10]

Thomas Jeferson'un babalığı lehine ve aleyhine savlar

Babalık iddialarını desteklemek için öne sürülen savlar arasında şunlar bulunur: (1) Hemings'in çocuklarının hepsinin peydahlanması Jefferson'un ya Paris veya Monticello'da bulunduğu zamanlara rastlar, hiçbiri onun uzun süreli yokluklarına rastlamaz; (2) Madison Hemings ve onu destekleyen, Monticello'daki bir diğer eski kölenin ifadeleri; (3) Hemings'in çocuklarının Jefferson'a fiziksel olarak benzediğine dair o dönemde yapılmış gözlemler; ve (4) Jefferson'un sadece Hemings'in çocuklarını azat etmesi ve kaçmalarına göz yumması.

Yukarıdakilere karşı savlar ise şunlardır: (1) Jefferson'un Monticello'da bulunduğu çoğu zamanda Hemings hamile kalmamıştır, Jefferson'un orada bulunduğu dönemlerde onun erkek akrabalarının da orada bulunma olasılığı daha yüksektir; (2) bir sözlü geleneğin güçlülüğü onun doğruluğunun bir ölçütü değildir, başka sözlü gelenekler ve anılarla çelişki olabilir; (3) Hemings çocuklarının babası Jefferson ailesinden başka biri olabilir, ve bunun sonucu çocuklar Jefferson'a benzeyebilir; ve (4) Hemings ailesinden olan ama Sally'nin çocuğu olmayan birkaç kişi daha azat edilmişti. 1781'de "Virginia Eyaleti Hakkında Notlar" adlı kitabında, Jefferson köle çocuklarının bir meslek edinip kendilerine bakabilecek hale geldikten sonra azat edilmelerini savunmuştu (Ancak, Hemings aile üyeleri dışında kimseyi serbest bıraktığına dair bir belge bulunmamaktadır).[17]

Akademik tartışmalar

19. ve 20. yüzyılın büyük bölümünde, Thomas Jefferson'un biyografistleri, onun bir köle ile çocuk yaptığı iddialarına karşı çıkmışlardır. Callendar'ın iddiaların dikkate alınmayacak derecede siyasi amaçlı olduğunu saymışlar, Madison Hemings'in yayımlanmış anılarının ise kendi statüsünü şişirmek amaçlı olarak yorumlamışlardır.

Jefferson'un kölelerinden Isaac Jefferson, daha sonra yayımlanan anılarında Jefferson'un kayınpederi John Wayles'in Sally Hemings'in babası olduğunu yazmıştı.

Erken dönem Amerikan ırk ilişkilerinin incelemesi muazzam bir eser olan "Siyah üzerine Beyaz" (White Over Black) adlı eserinde Winthrop Jordan, Hemings-Jefferson ilişkisini inanılabilir ve dikkate almaya değer olarak ele almış, Sally Hemings'in her hamile oluşunda Jefferson'un Monticello'da olduğunu belirtmiştir. Fawn M. Brodie, 1974 tarihli Jefferson biyografisinde Hemings ailesi ve Hemings'in hamilelik zamanları hakkında ek bilgiler toparladı; ama bazı eleştirmenler Brodie'nin psikoananlitik yaklaşımına karşı çıkmışlardır.[28] Dumas Malone, Douglass Adair, Virginius Dabney ve diğer yazarlar Brodie'nin argümanlarına itirazlar getirmiştir, Jefferson aile fertlerinin Carr kardeşler hakkındaki iddialarına dikkati çekerek. Bazı kurgusal eserler, Barbara Chase-Riboud'un Sally Hemings adlı romanı, Steve Erickson'un Arc d'X ve Merchant-Ivory filmi Jefferson in Paris ("Jefferson Paris'te") geniş kitlelere ulaşmış ve pek çok kişiyi inandırmışsa da, çoğu ana teamül tarihçisi Jefferson'un bir kölesiyle cinsel ilişkiye girmiş olmasının düşük olasılıklı bulmuştur.

Ancak, 1997'de, hukuk profesörü Annette Gordon-Reed, "Thomas Jefferson ve Sally Hemings: Bir Amerikan ihtilafı" (Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy.) adlı eserinde savlar ve kanıtlar hakkında bir inceleme yayımlammıştır. Gordon-Reed, Madison Hemings'in ifadesi lehinde ve aleyhinde kanıtların değerlendirilmesinde çoğu tarihçinin nasıl çifte standartlar kullandığına işaret etmiştir. Örneğin, Hemings'in babası hakkındaki ifadesi güvenilmez "sözlü tarih" olarak etiketlenmiş, buna karşın Jefferson ailesinde aktarılan hikâyeler güvenilir olarak değerlendirilmiştir, bunlar kendi aralarında ve yazılı belgelerle çelişse dahi. Tarihçiler Sally'nin babasının John Wayles olduğu ifadesinin çok az somut delil olmasına rağmen kabul etmektedir ama Saly'nin çocukları hakkında çok daha fazla kanıt istemektedir.

Gordon-Reed, yazılı belgelerin Madison Hemings'in iddiasını kanıtladığını değil, sadece uzmanların bu iddiaları haksız yere reddettiğini savunmuştur. Hemings çocuklarının babasının kim olduğu sorusunun cevabının ise, DNA analizi ile elde edilecek kanıtlarda bulunabileceğini öne sürmüştür.

DNA testi

Britanya bilimsel derigisi Nature'ın 5 Kasım 1998 sayısında mevcut DNA delilleri hakkında bir araştırma yayımlandı.[49] Eugene A. Foster tarafından yapılan çalışma dört grup erkeğin Y kromozomal haplotiplerini incelemiştir: Thomas Jefferson'un büyükbabasının; Thomas Woodson'un; Madison Hemings'in abisi Eston Hemings'in (kendisi sonradan Eston Jefferson adını almıştır); ve Carr kardeşlerin büyükbabası John Carr'ın soyundan gelenler.

Her durumda incelenen erkeklerin baba tarafından inmeleri şartı vardı, yani oğlunun oğlunun oğlu olmak. Sadece bu soylarda Y kromozomları muhafaza olabilir. Bu yüzden Thomas ve Martha Jefferson'un doğrudan ahvadı bu çalışmada incelenememiştir, çünkü ne bu soydan ne de Madison Hemings'in soyundan, babasoylu ahvad tespit edilememiştir.

Araştırmanın ana bulgusu, Jefferson ailesinin Y kromozomunun Eston Hemings'in ailesininki ile eşleştiği, buna karşın Woodson ve Carr ailelerinin Y kromozomlarının farklı olduğudur. Jefferson'un Eston Hemings'in babası olduğu konusunda kesin bir sonuç değildi bu, ama test edilen diğer aileler durumunda sonuç açıktı. Jefferson'un torunlarının iddiası olan, Sally Heming'in çocuklarının babasının Carr kardeşlerden biri veya ikisi birden olduğu doğru olamazdı. Bu çıkarımın hatalı olmasının yolu, ya a) Hemings'in başka erkeklerden de çocukları olmuş olması ve Carr kardeşlerin Eston dışında da çocuklar yapmış olmaları, ya da b) Carr kardeşlerin büyük babaları ile aynı Y kromozomuna sahip olmaması (gayrı meşruluk sonucu) ve Jefferson ailesinden birinin onların babası olması olabilirdi. Woodson ailesinin Jefferson soyundan olma iddiası da çürütüldü; Woodson soyundan beş kişi test edilmişti, doğruluğu garantilemek için. Buna karşın Eston Jefferson'un babasının bir Jefferson olduğu inkar edilmez bir bulguydu.

1998'den önce Hemings çocukları tarafından tüm yazılanlar arasında Madison Hemings'inki, DNA testi ile en uyumlu çıkmıştır. Nature dergisi bu nedenle bu çalışma için "Jefferson kölesinin son çocuğunun babasıydı" olarak başlık atmıştır. Makalenin yazarları bu başlığı "hatalı" olarak nitelemiştir çünkü ekibin vardığı sonuçları tam yansıtmamaktaydı.

DNA testleri 1) Carr kardeşlerinin Eston'un babalığıyla ilişkisini dışlamış ve 2) Jeffersonlar'dan herhangi birinin Thomas Woodson'un babası olduğunu da dışlamıştı. Buna karşın, Jefferson veya ailesinin bir diğer üyesinin tüm Hemings çocuklarının babası olduğunu kesin olarak kanıtlanmış değildir. Jefferson'un Randolph adında bir kardeşi vardı ve onun beş oğlu vardı. Nature'da sonradan belirtilen bir diğer olasılık, Jefferson'un baba soyundan bir akrabasının, örneğin babası, veya büyükbabasının bir köle ile çocuk veya çocuklar yapmış olduğu, ve bu kölenin veya onun soyundan birinin Hemings'in çocuklarının babası olmuş olduğudur. Dr. Foster bu olasılıkların genetik verilere dayanarak dışlanamayacağını kabul etmiştir ama çok sayıda tarihsel delil günümüzde babanın Jefferson olduğunu belirtmektedir.[50]

PBS Hour programındaki bir mülakat sırasında ilk Amerikan başkanları konusunda uzman olan meşhur biyografi yazarı Joseph Ellis konu hakkındaki fikrini değiştirdiğini söylemiştir:

Bir kanaat değişikliği değil, bu gerçekten yeni bir kanıt. Bu kanıttan önce kesin bilmek çok zordu ve her iki taraf için de deliller dolaylıydı. Hatalı karar vermiş olduğum için şimdi öne çıkıp söylemek istiyorum ki, bu yeni bulgu, Jefferson'un Sally Hemings ile uzun süreli bir cinsel ilişkisi olduğunun, mâkul bir şüpheden öteye bir kanıtı sayılmaktadır.

Vakıf ve Komisyon raporları

Nature makalesinin ardından, tartışma büyüdü. 2000 ve 2001'de Jefferson-Hemings meseleleri hakkında iki büyük çalışma yayımlandı. Her iki çalışma da sonuçlarını desteklemek için, hem bilimsel hem tarihî pek çok kaynaktan yararlanmıştır.

Thomas Jefferson Vakfı raporu

Ocak 2000'de Thomas Jefferson Vakfı'ndan (Thomas Jefferson Foundation, veya kısaca TJF) bir grup uzman, Nature makalesinin yayımlanmasının hemen ardından başlatılmış olan bir çalışmayı yayımladılar. Uzmanların hemen hemen hepsinin katıldığı sonuç[51] "babalık mutlak bir kesinlikle belirlenemese dahi, mevcut en iyi kanıtlar üzerindeki incelememiz, Thomas Jefferson ve Sally Hemings'in uzun süren bir ilişkisi olmuş olduğunu ve bundan Sally Hemings'in bir ve belki de tüm bilinen çocuklarının meydana geldiğini yüksek bir olasılıkla göstermektedir. "[52] TJF, Monticello'nun sahibi ve işleticisidir, araştırma ve halk eğitimi etkinliklerini de bu kuruluş yürütmektedir.

Rapor ayrıca William & Mary Quarterly'de yayımlanan, Frasier Nieman'ın olasılık hesaplamasını da belirtmiştir. Nieman, TJF'nin Arkeoloji Bölümü'nün başıdır. Jefferson'un Monticello'yu ziyaretleri ve Hemings'in hamileliklerinin zamanlamasını analiz etmiş ve iki olaylar dizisinin ilişkili olduğunun son derece muhtemel olduğu sonucuna varmıştır.

Komite "Randolph Jefferson ve oğulları Eston Hemings'in peydahlanışı sırasında Monticello'da olduklarına dair bir bilgi yoktur" diye belirtmiştir. Randolph'un oğullarından ikisinin Harriet ve Eston'un peydahlanışı sırasında ziyaret etmesi mümkün olsa dahi, "bir diğer erkek Jefferson'un Sally Hemings'in çocuklarının babası olduğu hipotezi için inandırıcı kanıt bulunmamaktadır" diye belirtmişlerdir.

Thomas Jefferson Vakfı, ne ilişkinin Paris'te başladığına dair, ne de 1790'da geri dönüşleri üzerine doğan ve kısa süre sonra ölen bir çocuk hakkında yazılı kanıt bulmamıştır.

Vakıf raporuna eleştiriler

Komitenin bir üyesi White Wallenborn, rapor sonuçlarına katılmamış, "tarihi kanıtlar Sally Hemings'in çocuklarının babalığını teyit edecek veya yalanlayacak derecede sağlam değildir" demiştir. Komitenin "daha baştan varacakları sonuca karar vermiş" olduğunu ve Wallenborn'un itirazının komite başkanı tarafından gösterilmediğini iddia etmiştir.[28]

Bir eleştirmen, Vakıf raporunun Jefferson-Hemings teorisine ters düşen yeterince kanıt içermediğini ve üyelerinden birinin sonuca katılmadığını belirtmediğini iddia etmiştir.[53] Başka bir eleştirmen komite üyelerinin taraflı olduğunu veya Monticello'da süren bir sözlü tarih projesi Getting Word üzerinde çalışmalarından dolayı çıkar çelişkisi içinde olduklarını iddia etmiştir. Lakin, komite Woodson ailesinin sözlü hikâyesini de kabul etmemiştir.[28]

Başka bir eleştirmen, komitenin tüm sözlü tarih iddialarını adil şekilde değerlendirmediğini söylemiş, özellikle Madison Hemings'in hikâyesinin doğrulayan Israel Jefferson'a fazla ağırlık vermiş olduğunu; buna karşın Monticello kahyası Edmund Bacon'ın, Jefferson'ın Harriet'in babası olmadığı ve asıl babanın kim olduğunu bildiğini söylemiş olmasına yeterince ağırlık verilmediğini iddia etmiştir. Bir diğer eleştirmen, Nieman'ın William & Mary Quarterly'de yayımlanan olasılık analizinin, Hemings'in tüm çocuklarının aynı babaya sahip olduğu varsayımına dayanmasından dolayı, hatalı olduğunu öne sürmüştür.[28]

Alimler Komisyonu raporu

"Thomas Jefferson'un ahlak ve namusunu korumak" anacıyla yakın zamanda kurulmuş olan Thomas Jefferson Heritage Society (TJHS; "Thomas Jefferson Miras Derneği"), 2000 yılında bir "Jefferson-Hemings Alimler Komisyonu" oluşturdu. Onüç tanınmış muhafazakar araştırmacıdan oluşan bu komisyon, babalık sorusunu inceleyecekti.[54] 12 Nisan 2001'de ilan ettikleri bir raporda "Jefferson-Hemings iddiası hiçbir şekilde kanıtlanmış değildir" sonucuna varmışlardır.[55] Thomas Jefferson'un genç kardeşi Randolph Jefferson'un Eston'un babası olması komisyon üyelerinin çoğunluğu tarafından en muhtemel alternatif olarak önerilmiştir. O zamanlarda Virginia'da 25 olasıl erkek Jefferson yaşamaktaydı ve bunlardan sekizi Monticello içinde veya oraya yakın yaşamaktaydı.[28] Alimler Komisyonunun bazı katılımcıları Hemings hikâyesine değer verenleri de politik doğruluk, çokkültürlülük ve postmodernizm taraftarları olarak suçlamıştir.[28]

Çoğunluk görüşüne itiraz eden Paul Rahe, "Thomas Jefferson'un Eston Hemings'in babası olması, olmamasından daha muhtemel" olduğunu düşündüğünü yazmıştır.[56] "Bildiğimiz bir şey var ve o da yeterince kahredicidir. Jefferson, köle sahipleri ve akrabalarının köleleri üzerindeki iktidarlarını istismar etmelerinden hoşlanmadığını ifade etmesine rağmen, bu tür istismarı ya kendisi de yapmış ya da akrabalarından bir veya daha çoğunun bunu yapmasını hoş görmüştür."

Alimler Komisyonu raporuna eleştiriler

Alexander Boulton, William and Mary Quarterly'da yazan bir tarihçi, araştırmacıların Jefferson aleyhine olan kanıtları çürütemeyince "B planına" başvurduğunu, buna göre "Jefferson'un geçmişteki savunmaları yetersiz kalınca, TJHS avukatları alternatif bir savunma toparlayıp, onun eski savunucularının sonuçlarını muhafaza etmiş ama onları destekleyecek yeni "deliller" getirdiğini iddia etmiştir. Örneğin Randolph Jefferson hiçbir zaman ciddi olarak Sally Hemings'in bir eşi olarak göz önünde tutulmamıştı, ta ki DNA testi Eston'un babasının kesinlikle Jefferson soyundan birisi olduğunu gösterene kadar.[30] Ne Jefferson'un torunları, ne de 19. yüzyılda kimse, Randolph Jefferson'un Hemings'in çocuklarının babası olduğunu öne sürmemişti. Randolph Jefferson ile Sally Hemings'i ilişkilendiren ilk kişi 1988'de tiyatro yazarı Karyn Traut olmuştur; kocası biyolog olan Thomas Traut, Alimler Komisyonunun bir üyesi oldu.

National Genealogical Society (NGS; Amerikan Millî Soybilim Derneği)'nin yayın organı National Genealogical Society Quarterly'nin Eylül 2001 sayısı bu anlaşmazlığı çeşitli profesyonel soybilimcilerin bakış açısıyla değerlendirdi. Bu uzmanlar Alimler Komisyonu'nu soybilimsel araştırmanın standartlarına uymamakla suçladılar. NGS yazarları Alimler Komisyonu'nun soybilimsel araştırma standartlarını izlememekle suçlamışlar, kendi araştırma standartlarının komisyonun izlediği hukuksal yaklaşımdan daha sıkı olduğunu belirtmiştlerdir. Soybilimci Helen Leary, Alimler Komisyonu'nun hataları arasında şunları saymıştır: ikincil kaynaklara aşırı derecede dayanma, verilerin taraflı değerlendirmesi, kanıtların çarpıtılması, bağlamın eksik verilmesi, ilgisiz meselelerle konuyu karıştırmak, ve en önemlisi, kanıtlar topluluğunun ağırlığını görmezden gelmek.[57] Sertifikalı Soybilimci Helen Leary vardığı sonucunda "Deliller zinciri Sally Hemings'in çocuklarını babaları Thomas Jefferson'a sağlam şekilde bağlamaktadır" demiştir."[58] Soybilim uzmanı Helen Leary, "deliller zinciri, Sally Hemings'in çocuklarını sağlam şekilde babaları Thopmas Jefferson'a bağlıyor" demiştir.[58]

2003'te bir soybilimci araştırmacılar ekibi yeni baştan birincil kaynak belgeleri incelemiştir. Bunların arasında nüfus sayımı, vergi, tapu ve evlilik kayıtları ve Jefferson ve onun döneminden kişilerin mektupları vardı. Vardıkları sonuç Randolph Jefferson'un çocuklarının Sally'nin çocuklarının babası olamayacak kadar genç oldukları ve onların 1813'ten evvel Monticello'da yetiştirildikleri veya eğitim gördüklerine dair bir delil olmadığıdır. Ayrıca Randolph Jefferson'un Monticello'ya ender ve isteksiz gelen bir ziyaretçi olduğuna karar kılmışlardır.[47]

Tepkiler

Woodson ailesi "Ailede bir Başkan" (A President in the Family) adlı kitapta kendi iddialarını sürdürdüler. Bu kitaptaki iddiaları şunlardı: (1) Jefferson'un çiftlik kitabında 1790'da doğan köleler hakkındaki bölümde silikler vardır; (2) Thomas Jefferson'un 1800 ve 1801'de verdiği hediye kayıtlarından Thomas adında bir 'hizmetçiye' hediyeler verildiği yazmaktadır (Callendar'ın "Tom"u o tarihte 10 yaşında olması gerekirdi); (3) DNA testini düzenleyen Dr. Foster'in DNA test katılımcılarına verdiği vaatte bulunmuş, tarihçilerin bu test veya onun yayımlanmasına karışmayacağını söylemişti, ama tarihçi Joseph Ellis'in makale yayımlanma sürecine erkenden katılmasıyla bu sözünden dönmüş oldu.[59]

Tarihi temayülde değişiklikler

Tarihçi Annette Gordon-Reed, Jefferson-Hemings ilişkisi üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı 2010'da MacArthur Ödülü'nü almıştır.

Amerikan tarihçiler arasındaki şu anki konsensus Jefferson'un Hemings ile uzun süreli bir ilişkisi olduğu yönünde değişmiştir. 2010'da MacArthur Vakfı tarihçi Annette Gordon-Reed'e bir ödül vermiştir, "Jefferson tarihçiliğini dramatik şekilde değişmesine neden olan, simgeleşmiş bir Amerikan başkanının hayatı hakkında yorulmak bilmez çalışmaları" için.[60]

Çoğu tarihçi, tüm raporları okumamış olmasa dahi, Jefferson-Hemings hikâyesinin doğru olma olasılığını olmama olasılığından yüksek görmektedir. Kamuoyunda çoğu kişi Jefferson ve Sally Hemings arasındaki ilişkiyi tarihçilerden önce kabul etmiştir, belki de bu ilişki hakkındaki filmlerin etkisiyle, çünkü filmde Hemings çekici bir kadın olarak gösterilmiştir.

Monticello Derneği üyeleri, Jefferson'un en büyük kızı Martha Jefferson Randolph'dan indiklerini iddia ederek Jefferson soyundan olduklarını savunurlar. Bu derneğin üyelerinin çoğunluğu, Hemings soyundan gelenleri aralarına almamak yönünde oy kullanmışlardır. Derneğin pek çok üyesi alenen ve kuvvetle bu karara karşı çıkmaktadır.

Ek testler

Bir tarihçi, Madison Hemings'in oğlu William Hemings'in defnini çıkartılıp üzerinde DNA testi yapılmasını önermiştir. Eston'un babası soyu DNA ile test edildiği için William Hemings'in DNA'sını Carr kardeşlerinki ile karşılaştırılması, bir Jefferson'nun Hemings'in birden çok çocuğunun babası olup olmadığını veya Carr'ların Hemings çocuklarından birinin babası olup olmadığını gösterecektir. William Hemings Leavenworth, Kansas'da Leavenworth Millî Mezarlığı'nda gömülüdür. Çocuğu olmayan William Hemings'in mezarında çıkarılmasına izin verecek, onun soyundan kimse yoktur. Eston ailesi üyeleri buna izin vermekte gönülsüzdür. Bir aile temsilcisi, aile geleneğinden ve mevcut araştırmalardan memnun olduklarını belirtmiştir.[61]

Ahfad

2007'de tarihçi Annette Gordon-Reed "Monticello'lu Hemingsler: Bir Amerikan Ailesi" (The Hemingses of Monticello: An American Family) kitabını yayımladı. Bu kitap Hemings ailesi hakkında pek çok daha ayrıntı vermekte, James ve Sally Hemings'in Fransa'da, Jefferson'un çiftliğinde ve Philadelphia'daki hayatlarından bahsetmektedir. Monticello'yu genç yetişkinler olarak terkeden William Beverly veya Harriet Hemings hakkında ise yazar yeni bir bilgi bulamamıştır. Sally Hemings'in genç oğulları Madison ve Eston'un hayatları hakkında çok daha fazla şey bilinmektedir, bunlar tarihî belgelerde, gazete makalelerinde ve Madison'un hatıratında bulunmaktadır.

Hemings'in hayatta kalan dört çocuğu beyaz geçinmeyi seçmiştir; kalıtlarının sekizde yedisi beyazdı.[62] İki tanesi tarihî kayıtlardan yok olmuştur; Monticello kahyasının dediğine göre Harriet "herkes kadar beyazdı ve çok güzeldi", Monticello'dan ayrıldıktan sonra bir beyaz adamla evlendi.[63] 1961'de Pearl M. Graham, Harriet'in ahfadı kişiler keşfettiğini ve onlarla konuştuğuna dair bir araştırma raporu yayımladı.[64] Ancak, Fawn Brodie bu kişilerin Sally'nin kardeşi John Hemings'in ahfadı olduğunu iddia etmiştir.[65]

Kardeşi Madison'un dediğine göre, Beverly de "beyaz yaşadı" ve hali vakti yerinde bir beyaz bir kadınla evlendi. Beverly'nin tarihten yok oluşu Harriet'inki kadar tam olmuştur; köleliği sonrası hakkındaki tek kayıt, eski köle Isaac Jefferson'ın anılarında, onun Petersburg, Virginia'da bir sıcak havalı bir balon uçurduğuna dair muammalı bir nottur.

Eston Hemings karışık ırklı bir kadınla evlendi. Annesinin ölümünün ardından ailesiyle birlikte Ohio'ya taşındı ve orada sayım kayıtlarına göre "mulatto" (melez ırklı) olarak sayıldı. Sayım memurları mahali kişilerdi ve insanları komşularının kim olduğu ve haklarında ne bilindiğine göre sınıflandırıyorlardı.

1850'de Eston Hemings ve ailesi Madison, Wisconsin'e taşındı. Orada adını "Eston H. Jefferson" olarak değiştirdi, çocuklarının hepsi de soyad olarak Jefferson adını kabul etti. Beyaz bir toplulukta yaşadılar.

Madison Hemings de annesinin ölümünden sonra Chillicothe şehrine taşındı. Hemings soyundan gelenler arasında bir tek o ve ailesi kendi zenci topluma ait saymaya devam etmiş, onların soyundan gelenler de bu gelenği sürdürmüştür.[66]

Hem Madison hem de Eston hayatlarında belli bir başarı elde ettiler, çevreleri tarafından saygı gördüler, çocukları da onların başarılarını tekrarladı ve üstüne inşa etti.[67] Marangoz olarak çalıştırlar, Madison'un küçük bir çiftliği oldu. Eston profesyonel müzisyen ve orkestra yöneticisi oldu. "Bir keman ustası ve dans yöneticisi" idi, "Chillicothe'deki keyifli eğlenceleri hep o düzenlerdi". Bir komşusu onu "sessiz, dikkati çekmez, terbiyeli ve bariz zeki" olarak tarif etmiş, ondan "şehir sakinlerimizin hepsi tarafından pek iyi ve pek olumlu olarak tanındı, kişisel görünümü ve efendi görünüşü herkesin dikkatini üzerine çekerdi" diye bahsetmiştir. [15][31]

Madison ve Eston'un oğulları Amerikan İç Savaşı'nda hizmet verdiler. Madison'un oğlu Thomas Eston Hemings Andersonville savaş esirleri kampında zaman geçirdi ve Meridian, Mississippi'de bir kampta öldü. Hemings soyundan birisinin yazdığına göre, kardeşi James, Konfederasyon ordusuna kaydolup onu kurtarmaya çalışmıştır.[68] Daha sonra James Hemings'in Colorado'ya taşındığı rivayet edilir; ailesinin diğer fertleri gibi sonra o da kayıtlardan yok oldu ve biyografisinin geri kalanı bilinmemektedir.[29]

Eston'un oğlu John Wayles Jefferson İç Savaş sırasında Federalist tarafta beyaz bir subay olarak hizmet verdi, Albay seviyesine kadar terfi etti ve Vickburg Muharebesi'nde savaştı. Savaştan sonra Madison, Wisconsin'e döndü ve savaş deneyimleri hakkında gazetelerde sıkça makaleler yazdı. Madison, Wisconsin'de bir otel sahibiydi. Nihayet Memphis, Tennessee'de zengin bir pamuk tüccarı oldu. [29][69][70]

Eston'un oğlu Beverly Jefferson da savaş sırasında beyaz bir erkek olarak orduya yazıldı. 1908'deki ölüm yazısında belirtildiğine göre, "Wisconsin eyalet başkentinde sevilen bir karakterdi ve yarım yüzyıl boyunca herkesin iyi tanıdığı bir kişiydi." Kardeşi ile bir otel işletmiş sonra atla çekilen başarılı bir yolcu taşıma işi kurmuştu.[71] Arkadaşı Augustus J. Munson, "Beverly Jefferson'un ölümü geçici bir ilandan daha fazlasını hakkeder çünkü kendisi Thomas Jefferson'un torunudur... kendisi asil bir kişiydi - nazik, yumuşak ve cömertti."[39] Onun büyük torunu John Jefferson'dan alınan DNA numunesi sayesinde Eston ile Thomas Jefferson'un erkek soyu arasında bir bağlantı kurulabilmiştir.[72]

Madison Hemings'in Ohio'da kalan çocukları ve torunları o dönemde siyahların sahip olduğu sınırlı olanaklar yüzünden eziyet çekmiş, işçi, hizmetçi veya küçük çiftçi olarak çalışmışlardır.[69] Madison'un soyundan son erek olan William Hemings 1910'da, bekar olarak bir savaş malulleri hastanesinde öldü.

Madison'un kızı Ellen Wayles Hemings, Alexander Jackson Roberts ile evlendi, kocası Oberlin College mezunuydu. İlk oğulları doğunca Los Angeles, California'ya taşındılar, orada aileleri ve soyları 20. yüzyılın liderlerinden oldular. İlk oğulları Frederick Madison Roberts (1879-1952) (yani Sally Hemings'in büyük torunu, Madison'un torunu, Ellen Hemings'in oğlu), Amerika'nın batı yakasında seçimle görev başına gelen ilk Afro-Amerikalı oldu: 1919-1934 arasında California Eyalet Meclisinde temsilci oldu. İkinci çocukları William Giles Roberts da bir lider oldu. Bu aileden gelenler üniversite eğitimi ve kamu hizmeti geleneğini sürdürdüler.

2007 itibariyle Sally Hemings ve Thomas Jefferson'un en genç oğlu Eston Hemings/Jefferson'un erkek soylu ahfadı ve Sally'nin torunları (Madison Hemings'in üç kızı) Sarah, Harriet, ve Ellen'in dişi soylu ahfadı bilinmektedir.[16]

Thomas Woodson'un soyundan gelenler uzun süre onun Sally Hemings ve Thomas Jefferson'un oğlu olduğunu iddia etmiştir. Woodson'un Jefferson'dan indiği iddiası 1998'deki DNA testiyle kesin şekilde çürütülmüştür.

Filmler

Ayrıca bakınız

Daha çok okuma için

Dipnotlar ve kaynakça

  1. ↑ Brodie, Fawn. "Thomas Jefferson". Norton, 1974, p. 353.
  2. ↑ ABD'nin 1830 Virginia nüfus sayımında, Hemings, Charlottesville'de özgür bir beyaz kadın olarak listelenmiştir.
  3. 1 2 John Wayles Paternity
  4. 1 2 3 4 5 "Memoirs of Madison Hemings". 7 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151107225134/http://www.pbs.org:80/wgbh/pages/frontline/shows/jefferson/cron/1873march.html.
  5. 1 2 Gordon-Reed, Annette. Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press (April 1997). p.160. ISBN 0-8139-1698-4.
  6. ↑ Abigail Adams to Jeffferson June 26, 1787
  7. ↑ Interview with Anette Gordon-Reed
  8. ↑ Paul E. Lovejoy, Transformations in slavery, Page 290, Cambridge University Press, Second Edition 2000
  9. ↑ Joshua D. Rothman, Notorious in the Neighborhood: Sex and Families across the Color Line in Virginia, 1787-1861, Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2003, pp. 18-19
  10. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Thomas Jefferson and Sally Hemings: A Brief Account. Monticello.org.
  11. ↑ Brodie, Fawn M., Thomas Jefferson: An Intimate History, New York: Norton, 1974, pp.347-356.
  12. ↑ Woodson, Byron, A President in the Family, New York: Praeger, 2001. p.61.
  13. ↑ Page 31 of the Farm Book, with erasure
  14. 1 2 Appleby, Joyce Oldham and Arthur Schlesinger. Thomas Jefferson. New York: Macmillan, 2003. pp. 75-77.
  15. 1 2 3 Appendix H: Sally Hemings and Her Children. Monticello.org.
  16. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 "Jefferson-Hemings Report" (PDF). Thomas Jefferson Foundation. 2001-01. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081217062958/http://www.monticello.org/plantation/hemingscontro/jefferson-hemings_report.pdf. Erişim tarihi: 2007-08-02.
  17. 1 2 Thomas Jefferson Wiki Slaves who gained freedom
  18. ↑ "Fighting for Space at the Jefferson Family Table", New York Times
  19. ↑ Rift runs through Jefferson family reunion
  20. ↑ http://archiver.rootsweb.ancestry.com/th/read/GEN-AFRICAN/1999-05/0926888695
  21. ↑ Woodson Byron. "A President in the Family". Praeger, 2001. pp 32-33.
  22. ↑ "The Wolf by the Ears", John Chester Miller, The Free Press, 1977 p.154
  23. ↑ Joseph J. Ellis, American Sphinx, The Character of Thomas Jefferson (New York: Alfred A. Knopf, 1997), p. 66.
  24. ↑ --Dumas Malone, Jefferson and His Time, Volume Six, The Sage of Monticello (Boston: Little, Brown and Company, 1981), p. 35.
  25. ↑ Ellis, American Sphinx, p. 144
  26. ↑ Ibid, p. 149.
  27. ↑ Woodson, Sr., A President in the Family, p. 255.
  28. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Mayer, David (2001-04-09). "The Thomas Jefferson - Sally Hemings Myth and the Politicization of American History". 14 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120714065531/http://www.ashbrook.org:80/articles/mayer-hemings.html. Erişim tarihi: 2007-08-02.
  29. 1 2 3 4 THOMAS JEFFERSON’S UNKNOWN GRANDCHILDREN Fawn Brodie, American Heritage Magazine, October 1976
  30. 1 2 The Monticello Mystery-Case Continued
  31. 1 2 3 A sprig of Jefferson
  32. ↑ Gordon-Reed, Annette. Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press (April 1997). p.22. ISBN 0-8139-1698-4.
  33. ↑ TJ Randolph reply to Pike
  34. ↑ Memoirs of Israel Jefferson
  35. ↑ Gordon-Reed, Annette. Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press (April 1997). p.19 - p.22. ISBN 0-8139-1698-4.
  36. ↑ Waverly Watchman rebuttal
  37. ↑ Gordon-Reed, Annette. Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press (April 1997). p.235. ISBN 0-8139-1698-4.
  38. ↑ Gray, Madison J. (3 Mart 2001). "A Founding Father and His Family". The New York Times. http://www.nytimes.com/2001/03/03/nyregion/03JEFF.html. Erişim tarihi: May 23, 2010.
  39. 1 2 National Genealogical Society Quarterly, Vol. 89, No. 3, September 2001, p. 216
  40. ↑ Lewis, Jan. Sally Hemings and Thomas Jefferson: History, Memory, and Civic Culture. University of Virginia Press (1999). p.174.
  41. ↑ Baron, Robert (ed.). The Garden and Farm Books of Thomas Jefferson. Fulcrum,1987. P.247.
  42. ↑ Brodie, Fawn, "Thomas Jefferson". Norton, 1974. p. 292.
  43. ↑ Bear and Stanton,"Jefferson's Memorandum Books vol.2" Princeton Univ. Press, 1997. pp.1031-37.
  44. ↑ Woodson, Byron. "A President in the Family". Praeger, 2001. p. 139. re: year of TW's death
  45. ↑ Woodson,Byron.A President in the Family".Praeger, 2001. p. 66.
  46. ↑ Gordon-Reed, Annette. Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press (April 1997). p.141 -147. ISBN 0-8139-1698-4.
  47. 1 2 genealogy.edu "Thomas Jefferson and Sally Hemings, A Look at Some Original Documents", Heritage Quest Magazine, May/June 2003
  48. ↑ Pierson, Rev. Hamilton Wilcox. "Jefferson at Monticello: The Private Life of Thomas Jefferson." Manuscript of the recollections of Edmund Bacon, printed in James A. Bear, ed., Jefferson at Monticello. Charlottesville: University Press of Virginia, 1967, p. 102.
  49. ↑ Foster, EA; Jobling MA, Taylor PG, Donnelly P, de Knijff P, Mieremet R, Zerjal T, Tyler-Smith C (1998). "Jefferson fathered slave’s last child". Nature 396 (6706): 27–28. DOI:10.1038/23835. PMID 9817200. http://www.familytreedna.com/pdf/Jeffersons.pdf.
  50. ↑ Foster's letter of reply in the journal Nature
  51. ↑ Monticello Foundation Report. Monticello.org.
  52. ↑ Statement on the TJF Research Committee Report on Thomas Jefferson and Sally Hemings. Monticello.org.
  53. ↑ Coates, Eyler Robert. "Research Report on the Jefferson-Hemings Controversy". http://www.angelfire.com/va/TJTruth/rebuttal.html. Erişim tarihi: 2007-08-02.
  54. ↑ Turner, Robert F. Scholars Commission. The Wall Street Journal Opinion Journal. 4 July 2001.
  55. ↑ "Doubts About Jefferson and Hemings".
  56. ↑ http://www.tjheritage.org/documents/SCReport9.pdf
  57. ↑ National Genealogical Society Quarterly, Vol. 89, No. 3, September 2001, p. 214 - 218
  58. 1 2 National Genealogical Society Quarterly, Vol. 89, No. 3, September 2001, p. 207
  59. ↑ Woodson, Byron. A President in The Family. Praeger, 2001. pp. 217,246, 222-229.
  60. ↑ "Annette Gordon-Reed", MacArthur Foundation, accessed 9 February 2011
  61. ↑ "Historian wants access to Kansas grave in probing link between Jefferson, slave", AP, Topeka Capital Journal (CJ Online), accessed 2 Dec 2008
  62. ↑ Kilian, Michael. The Hidden Side of Monticello. 10 February 2002. on JesseJacksonJr.org.
  63. ↑ Halliday, E.M. Understanding Thomas Jefferson. HarperCollins, 2001. ISBN 0-06-095761-1. p.120-122.
  64. ↑ Pearl Graham: Thomas Jefferson and Sally Hemings
  65. ↑ Brodie, Fawn. Thomas Jefferson: An Intimate Portrait. W.W. Norton (1974). p.555
  66. ↑ Gordon-Reed, Annette. Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press (April 1997). p.148. ISBN 0-8139-1698-4.
  67. ↑ Hemings in Wisconsin
  68. ↑ "Mary Elizabeth Hemings Butler Lee Brady"
  69. 1 2 Lewis, Jan. Sally Hemings and Thomas Jefferson: History, Memory, and Civic Culture. University of Virginia Press (1999). p.169.
  70. ↑ Letter from J. W. Jefferson
  71. ↑ Beverly Jefferson Obituary
  72. ↑ DNA Test Finds Evidence Of Jefferson Child by Slave

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.