Saru Batu Savcı Bey
Saru Batu Savcı Bey | |
---|---|
Eş(leri) | Ana Sultan, (Kutlu Melek) |
Çocukları | Bayhoca, Süleyman |
Hanedan | Kayı Boyu |
Babası | Ertuğrul Gazi |
Annesi | Halime Hatun |
Doğum | Domaniç |
Ölüm |
1287 Domaniç, Alçay Akmeşhed |
Saru Batu Savcı Bey (d. ? – ö. M.1287, Domaniç Akmeşhed / Alçay). Oğuzların Bozok kolunun Kayı Boyu’na mensup olup Ertuğrul Gazi’nin üç oğlundan en büyüğüdür. Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi ve Gündüz Bey’in ağabeyleridir.
Saru Batu Savcı Şeceresi (Soy Ağacı)
Her yıl ağustosun son pazarı Karaköy’de geleneksel olarak Saru Batu Savcı Bey’i anma törenleri düzenlenmektedir. 2010 yılı itibariyle Saru Batu Savcı Bey’in şehadetinin 723.yıldönümü anma törenleri yapılmıştır.
Saru Batu Savcı Bey ve İkizce Zaferi
Tevarih-i Al-i Osman / Hadidi’nin Şiiri (1523) :
Gaza kasdına Osman bindi gitti Domaniç-dağı’n aşduk yirde nitdi
Adu konmışidi Osman irişdi İrişdi vü turuşdı vü girişdi
Müsülmanlar aceb ceng eylediler Cihanı kafire teng eylediler
Şu denlü düşdi kafir yire bi-can Hazan bergi gibi itler gövdeyi kan
Kalanus oynadı can ber-cehennem Saru-batı şehid oldı heman-dem
Kaçar yüz dönderüp düşmen çerisi Diri kurtulmayup binden birisi
Yerinde kaldı cümle bar u büngah Müretteb her ne varsa hayl ü hargah
Tevarih-i Al-i Osman / İbni Kemal Paşazade’nin şiiri (1520) :
Yeri uçmağ ve yeri hur olsun
Sara-yı pür-sürur nur dolsun
Nur-i İslamiyle cihan doldu
Zulmet-i küfr na-bedid oldu
-Hur:Güneş, aydınlık
-Sara-yı pür-sürur:Mutlu saray
-Na-bedid:Görünmez
Tevarih-i Al-i Osman Kroniği / Müellifi belli değil (XV.asır) :
Gaza kem ittiler Allahüekber Didiler her nefes Allahüekber
Salındı seyf-i İslam kafir üzere Uruldu nevbet Allahüeker
Kılıçlar gölgesinde cennet-i Hak Rasul’den bu haber Allahüekber
Şehide Övgü
Kayı’nın yası var:
Ovası dağı ağlar Bağçesi bağı ağlar Ölüsü sağı ağlar Dost ağlar yağı ağlar
Kayı’nın iyisi civanmert beyi Ulu çam dibinde toprağa düştü
Yaz-bahar ayları karakış geldi Şehidin acısı oymağa düştü
Kavgalarda yiğit vermekte cömert Savcı Bey’in kanı bayrağa düştü
Saru kederiyle gözler dolunca Ağıtlar gönülden dudağa düştü
Kadınlar yükseltti feryatlarını Gözyaşı sel olup ırmağa düştü
Hüznünü akıttı buruk kalbine Osman Bey’in kini kulağa düştü
Göçmen kuşlar nerelere gittiniz Zemheri soğuğu yaprağa düştü
Hain bir bakışla kalleş bir okla Ulu çam dibinde toprağa düştü
Yürekler bugün sızılı kaldı Öfkeler ve öçler kazılı kaldı Hülyalar gökyüzünde çizili kaldı Geride analar kuzulu kaldı Kuzuların gönlü ezili kaldı Bu miras tarihe yazılı kaldı
İkizce Destanı (M.1287)
Bahar akşamı Kayıhanlılar atıldı,
Hilal ordusuna melekler de katıldı.
Kükredi Kayıhanlılar, titredi düşman,
Domaniç’te bir tarih, bir destan yazıldı.
İkizce’de bir pusu kuruldu,
Sema kızıl yangınla kavruldu.
Savruldu yiğitlerin harmanı,
Vatan toprağı kanla yoğruldu.
Kayıhan’ın yiğitleri coştu,
Kılıçlarla siperleri aştı.
Gökyüzünü yırtan tekbirlerle,
Cennet müjdeli ölüme koştu.
Toprak şehit kanıyla sulandı,
Alçay’ım kızıl renge boyandı.
Uçtu da ten kafesinden canlar,
Şehadetin şerbetine kandı.
Savcı Bey,
Yıldız gibi uluçamın dibine düştü,
Kandilin şulesiyle Hakk’a yürümüştü.
Şehadet getirdi ve süzüldü cennete,
Şehadet gözlerinde tatlı bir gülüştü.
Osmanlı'da İlkler (Saru Batu Savcı Bey ve oğlu Bay Hoca’nın Şehâdeti)
Yirmi dört Boy’um var, Kayı’dır başı,
Altı asır sürdü, çınarda aşı,
Konuşsun Horasan, Ahlat’ın taşı,
Alparslan’dan beri bu toprak bizim,
Bu hava, bu ağaç, bu yaprak bizim.
Süleyman Şah orda, Câber’de yatar,
Fırat aldı onu, yasını tutar,
Doğudan batıya okunu atar,
Ertuğrul’la Dündar, Urumeli’ne,
Gayret kuşağını taktı beline.
Hayme Ana adı, Çadır Ana’dır,
Domaniç Çarşamba, bizden yanadır,
“ Sahip çık atana,” emir sanadır.
Ertuğrul Söğüt’ü hedef gösterdi,
“ Savcı, Osman, Gündüz Yürüyün “ dedi.
Üç kardeş içinde baş oldu Osman,
Düşmanın başına taş oldu Osman,
Ağlayan gözlerde yaş oldu Osman.
Gündüz Alp sağ kolu, Savcı sol kolu,
Şehitler açıyor, Bizans’a yolu.
Yiğitti “ Bay Hoca “, cenkti çabası,
Saru Batu Savcı, onun babası,
Kılıç elde düştü, şehidin hası,
Hamza Bey Köyünde medfun bu yiğit,
Bey’ine, Boy’una meftun bu yiğit.
Saru Batu duyar, Oğlu şehitmiş,
Bu genç yaşta uçup, Cennete gitmiş,
Kanı için onca, yeminler etmiş,
Kesmiş iflahını, Bizans’ın Rum’un,
Şehid namzedidir, Kudsî Ordumun.
Karacahisar’la, İnegöl, birden,
Osman Bey’e pusu, hem iki yerden,
Gâzîler korkar mı, geçmişler serden,
Dar eder meydanı, kaçar Tekfur’lar,
Kale kapısını açar Tekfur’lar.
İkizce’de orman. Bir çam ağacı,
Yüz yerden yaralı, duymuyor acı,
Zaten şehit olmak bir tek amacı,
Alçay’da oğluna kavuştu Savcı,
Ölmedi Rahman’a kavuştu Savcı.
Domaniç, Karaköy, Akmeşhed makam,
Nöbeti bekliyor, bak “ Kandilli Çam “
Ey yolcu ! Fâtiha, senden tek ricam.
Cümle şühedâya, Ata’na selâm,
Böldürmeyiz asla. Vatan’a selam.
Şehit Saru Batu Savcı Bey Özlü Sözler
“ | Canı Allah’a şahit kılmayı bizlere öğrettikleri ve ölerek bizi dirilttikleri için başta Şehit Saru Batu Savcı Bey olmak üzere bütün şehitlerimize minnet ve şükran borçluyuz.
Türk vatanının ebedi varlığını devam ettirmek, milli birliğini ve bölünmez bütünlüğünü muhafaza etmek amacıyla vatanın her karış toprağına kanlarını akıtarak tarihimize altın sayfalar yazdıran başta Saru Batu Savcı Bey ve oğlu Bayhoca olmak üzere bütün aziz şehitlerimize minnet ve şükran borçluyuz. Türkistan bozkırlarından göç eden Oğuz boyunun gün gelip cihana hakim olmasının sırrı; Saru Batu Savcı Bey’in hayatı, kişiliği ve şehadetinde yatmaktadır. Ey bu vatanın mukaddes şehidi! Ey kanıyla toprağı vatanlaştıran ölümsüz milletimin ölümsüz yiğidi! Ey yurt, millet ve din gibi mukaddes mefhumlar için canını veren Savcı Bey! Sen ki milletimin gönlünde efsane, tarihine ebedi şansın, vatanımın bağrında kutlu bir nişansın. Sen ki kanını akıtarak tarihimize altın sayfalar yazdıran, mukaddes davanın burcunda bayrağı dalgalandıran, gökkubbe ve yıldızları naşının üstünde divana durduran, kahpe düşmanın zulmünü kıran ve en mühimi bizlere vatanımızı kazandıran aziz şehitsin. Selam sana!” |
” |
Kaynaklar
- Resmî site
- Meşhedi-1 (Hasan EFE, Eğitimci Tarihçi Yazar, (DOTAG) Domaniç Tarihi Araştırmaları Grubu Üyesi)
- Meşhedi-1 (Erhan Afyoncu,Tanzimat Öncesi Osmanlı Tarih Araştırma Rehberi,İstanbul 2007,s.19)
- Meşhedi-1 (William L.Laner-Robert P.Blake, “Osmanlı Türklerinin Doğuşu ve Tarihsel Arkaplanı”,Söğüt’ten İstanbul’a,İstanbul 2000,s.184)
- Meşhedi-1 (Colin İmber, “Osman Gazi Efsanesi”,Osmanlı Beyliği (1330-1389),İstanbul 2000,s.69)
- Meşhedi-1 (Halil İnalcık, “Osmanlı Tarihçiliğinin Doğuşu”, Söğüt’ten İstanbul’a,İstanbul 2000,s.100)
- Meşhedi-1 (Erhan Afyoncu,a.g.e.,s.2)
- Meşhedi-1 (Victor L.Menage, “Osmanlı Tarihyazıcılığının İlk Dönemleri”,Söğüt’ten İstanbul’a,İstanbul 2000,s.81-85)
- Meşhedi-1 (Erhan Afyoncu,a.g.e.,s.30)
- Meşhedi-1 (Mehmet Şükrü, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Ankara 1934,s.43 Mehmet Şükrü,a.g.e.,s. “gös.yer”)
- Meşhedi-1 (Victor L.Menage,a.g.m.,s.74)
- Meşhedi-1 (Halil İnalcık, “Aşıkpaşazade Tarihi Nasıl Okunmalı?”,Söğüt’ten İstanbul’a,İstanbul 2000,s.121)
- Tevarih-i Al-i Osman / Hadidi’nin Şiiri (1523)
- Tevarih-i Al-i Osman / İbni Kemal Paşazade’nin şiiri (1520)
- Tevarih-i Al-i Osman Kroniği / Müellifi belli değil (XV.asır)
- Şehide Övgü (Ahmet URFALI, Eskişehir Mahmudiye Milli Eğitim Şube Müdürü, Araştırmacı-Yazar-Şair)
- Şehit Saru Batu Savcı Bey'e Ağıt (Mustafa Kemal ŞİRİN, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni, Şair)
- İkizce Destanı (M.1287) (Hasan GÜNDOĞDU, Esnaf)
- Osmanlı'da İlkler (Saru Batu Savcı Bey ve oğlu Bay Hoca’nın Şehâdeti, İsa KAHRAMAN)
Ayrıca bakınız
- Dedesi Gündüz Alp
- Babaannesi Hayme Ana
- Kardeşi Osman Gazi
- Kardeşi Gündüz Bey