Ses (dilbilim)

Başlığın diğer anlamları için Ses (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Ses, dilin parçalanamayan en küçük parçasıdır. Sesten daha küçük bir dilbirliği yoktur. Sesler bazen tek başlarına, çok defa da yan yana gelerek, canlı cansız varlıkları, kavramları ve durumları karşılayan dil öğelerini, dil biçimlerini meydana getirirler.

Sesliler

Türkçemiz sesli harf bakımdan çok zengin bir dildir. Birçok dilde en fazla 5-6 sesli harf bulunduğu halde dilimizde 8 sesli harf vardır. Bu sesler, ses kirişlerinden kopup gelerek, hiçbir engele uğramadan serbestçe çıkarlar. Bu sesliler şunlardır:

a e ı i o ö u ü

Ayrıca bu sesliler kalın ve ince, düz ve yuvarlak, geniş ve dar olarak ikiye ayrılırlar. Şekildeki tabloda görüldüğü gibi:

Kalın	Kalın	Kalın	Kalın
Düz	Düz	Yuvarlak	Yuvarlak
Geniş	Dar	Geniş	Dar
a	ı	o	u

İnce	İnce	İnce	İnce
Düz	Düz	Yuvarlak	Yuvarlak
Geniş	Dar	Geniş	Dar
e	i	ö	ü

Sessizler

Ses organlarımız bir hareketle ses yolunu darlaştırıp kapatınca, ciğerlerden gelen hava o kapanmış yeri itip açarak, o dar aralıktan sızarak gürültülü bir ses çıkarır; işte bu tutuk sese sessiz adı verilir.Türkçe'de 21 sessiz harf vardır.

Sürekli	Sürekli	Süreksiz	Süreksiz
Sert	Yumuşak	Sert	Yumuşak
f,s,ş,h	m,n,v,l,ğ,j,r,y,z	p,ç,t,k	b,c,d,g

This article is issued from Vikipedi - version of the 5/28/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.