Seyyid Ziyaeddin Tabatabai

Seyyid Ziyaeddin Tabatabai

İran Başbakanı
Görev süresi 21 Şubat 1921 - 4 Haziran 1921
Hükümdar	Ahmed Şah Kaçar
Yerine geldiği	Fethullah Han Ekber
Yerine gelen	Ahmed Kavam
Kişisel bilgiler
Doğum	1888 Şiraz, İran
Ölüm	29 Ağustos 1969 Tahran, İran
Partisi	Anavatan Partisi

Seyyid Ziyaeddin Tabatabai, (Farsça: سیدضیاءالدین طباطبائی) (d. 1888 - ö. 29 Ağustos 1969, Tahran, İran), önderliğini yaptığı hükümet darbesinden (1921) sonra kısa süre başbakan olan İranlı devlet adamı.

Şiraz'da dünyaya geldi. İran Anayasa Devrimi'ni destekledi. İran I. Dünya Savaşı boyunca meclis içinde denetimi ele geçiren soylular arasındaki İngiliz ve Alman yanlısı grupların çekişmelerine sahne oldu. Tabatabai, savaş sırasında İngiliz yanlısı Rad gazetesinin yayın yönetmeni olarak adını duyurdu. 1919'da Bakü'de, Bolşeviklere karşı mücadele eden Menşeviklerle bir ticaret anlaşması yapmak için görüşmelerde bulunan yarı resmi bir diplomatik heyete başkanlık etti. İran'a dönüşünde Encümen-i Fulad (Çelik Komite) adlı gizli bir milliyetçi örgüte katılarak komünizm karşıtı siyaset adamları arasında, yönetime karşı bir ittifak oluşturdu.

İran'daki ekonomik çöküş ve kıtlık çatışmaları daha da artırdı. 1919'da İngilizlerin mali ve askeri yardım önerisini geri çeviren meclis, ülkedeki İngiliz danışmanları da sınır dışı etti. Bunu izleyen karışıklık döneminde ordunun ağırlığı artmaya başladı. 1921'de İran Kazak Tugayı subaylarından Rıza Han (1924'ten sonra İran şahı Rıza Şah Pehlevi), Seyyid Ziyaeddin Tabatabai'nin de önemli rol oynadığı bir darbeyle ordunun başına geçti.

Tabatabai, gerçekleştirilmesine önderlik ettiği 21/22 Şubat 1921'deki hükümet darbesinin ardından başbakanlığı üstlendi. Ama çok geçmeden darbenin askeri lideri Albay Rıza Han'la anlaşmazlığa düştü ve mayısta sürgüne gönderildi.

Sonraki 20 yıl boyunca Filistin'de sürgünde yaşayan Tabatabai, Rıza Şah Pehlevi'nin Eylül 1941'de tahttan çekilmesi üzerine İran'a döndü. 1942'de meclise seçildi, ertesi yıl İngiliz yanlısı ve komünizm karşıtı bir siyasal parti olan Ulusal İrade'yi kurdu. Parti, Tabatabai'nin siyasal önemini yitirdiği 1951'e değin etkinliklerini sürdürdü.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen: Fethullah Han Ekber	İran Başbakanı 1921	Sonra gelen: Ahmed Kavam

İran Başbakanları

Kaçar Hanedanı (1906–1925)	Mirza Nasrullah Han Ali Asgar Han Mirza Nasrullah Han Muhammed Veli Han Tonekaboni Hüseyin Mafi Murtaza Goli Han Hidayet Kamran Mirza Nayib es-Saltaneh Muhammed Veli Han Tonekaboni Said üd-Devle Muhammed Veli Han Tonekaboni Hasan Vüsuk Müstevfi el-Memalik Hasan Vüsuk Muhammed Veli Han Tonekaboni Said üd-Devle Mirza Muhammed Ali Han Müstevfi el-Memalik Abdül Hüseyin Mirza Farmanfarma Abdül Mecid Mirza Müstevfi el-Memalik Abdül Hüseyin Mirza Farmanfarma Hasan Vüsuk Müstevfi el-Memalik Abdül Mecid Mirza Hasan Pirniya Samed Han Mümtaz os-Saltaneh Hasan Pirniya Fethullah Han Ekber Seyyid Ziyaeddin Tabatabai Ahmed Kavam Malik Mansur Mirza Hasan Pirniya Ahmad Kavam Müstevfi el-Memalik Hasan Pirniya Rıza Pehlevi

Pehlevi Hanedanı (1925–1979)	Muhammed Ali Faruki Müstevfi el-Memalik Mehdi Hidayet Muhammed Ali Faruki Mahmud Cam Ahmed Metin Defteri Ali Mansur Muhammed Ali Faruki Ali Soheili Ahmed Kavam Ali Soheili Muhammed Sa'id Murtaza Koli Bayat İbrahim Hekimi Muhsin Sadr İbrahim Hakimi Ahmed Kavam Muhammed Rıza Hikmet İbrahim Hakimi Abdül Hüseyin Hazhir Muhammed Sa'id Ali Mansur Hac Ali Razmara Hüseyin Ala Muhammed Musaddık Ahmed Kavam Muhammed Musaddık Fazlullah Zahedi Hüseyin Ala Manuçehr İkbal Cafer Şerif İmami Ali Amini Esedullah Alam Hasan Ali Mansur Emir Abbas Huveyda Cemşid Amuzegar Cafer Şerif İmami Golam Rıza Azhari Şahpur Bahtiyar

İslam Cumhuriyeti (1979–1989)	Mehdi Bazargan Muhammed Ali Recai Muhammed Cevad Bahonar Muhammed Rıza Mehdevi Kani Mir Hüseyin Musavi

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.