Spaak Raporu

Spaak Raporu ya da Genel Ortak Pazar hakkındaki Brüksel Raporu, Spaak Komitesi,üye ülkelerin dış işleri bakanından oluşmaktadır, tarafından 1956 yılında hazırlanmıştır. Hükümetlerarası Komite’nin başkanı olarak Belçika’nın Dışişleri Bakanı Paul-Henri Spaak tarafından eksiksiz olarak 21 Nisan 1956 tarihinde Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunda ki altı üye devlete sunulmuştur.

Rapor, 25 Mart 1957 tarihinde imzalanacak olan Avrupa Atom ve Enerji Birliği (Euratom) ve Avrupa Ekonomik Topluluğunu kuracak olan Roma Antlaşmalarını etkilemiş ve Val Duchesse’de 26 Haziran 1956 tarihinde toplanacak olan Ortak Pazar ve Avrupa Atom ve Enerji Birliği hükümetlerarası konferansının da temel taşını oluşturmuştur.

Özet

Spaak Raporu, Avrupa ekonomisinin sektörden sektöre entegrasyonunun zor olacağını; bu nedenle ticaret sınırlarını kademe kademe kaldırarak ekonominin yatay entegrasyonunun devamlı olacağını savunmuştur. Böylece de gümrük birliği de sağlanmış olacaktı. Ayrıca gümrük birliği; tarım politikası, sosyal ve mali konularda düzenlemeler, işgücünün ülkeler arası serbest dolaşımı, para politikasında iş birliği gibi konularda iş kayıplarını diğer ülkeler aracılığıyla telafi etmek ve geri kalmış bölgelere yatırımlar sağlamaya yardım edecekti.

Spaak Raporunda tarım politikasının bulunmadığı bir ortak pazarın kurulamayacağını önemle vurgulanmaktadır. Raporda tarım ürünleri için ortak bir pazar yaratabilmek için üç koşul bulunmaktadır. Birincisi, altı üye ülkeler arasında sadece ticaret sınırlarını kaldırmak yeterli değildir. Bunun yanı sıra, uygulanan kotalar, fiyat belirlemeleri, gümrük vergileri, mevsimlik işçi dolaşım kısıtlaması ve ihracat sübvansiyonları gibi ticaret üzerinde etkili olan bazı uygulamalardaki sınırlarında kaldırılması gerekmektedir. İkinci koşul, üye ülkeler kendi uluslarının tarım politikalarından vazgeçerek, ortak tarım politikası izlenmeli. Üçüncü koşul ise, fiyat seviyelerinde, teknik konularda ve tarımsal girdi sanayisinde maliyet farklılıklarına neden olan entegrasyon için bir geçiş dönemi gereklidir.

Enerji sektöründeki entegrasyonda ise, nükleer enerji ve hidrokarbon enerji kaynakları (kömür, petrol) olmak üzere farklı tutumlar izlenecekti. Avrupa'da devletlerarasında nükleer enerji sektöründeki entegrasyon çok istenmekteydi, çünkü bu birçok devletin ekonomileriyle ilgiliydi. Uluslarüstü seviyede yapılan nükleer enerji gelişiminin entegrasyonu ülkelere daha verimli olacaktı, çünkü ülkeler giderleri paylara bölünecekti. Uluslarüstü seviyede yapılan hidrokarbon enerji kaynaklarındaki entegrasyon ise daha olanaklıydı. Bu enerji kaynakları çokuluslu şirketler tarafından yönetilebilirdi.

Bunların dışındaki, elektrik ve gazların entegrasyon edilmesi ise çok önemli değil idi zaten bunlar ulusal seviyede dağıtılmıştı.

Raporda Avrupa devletleri arasında ortak pazar kurulması için yapılan bu politikalar, ileride Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Birliği’nin de politikalarını oluşturacaktır. Fakat, Roma Antlaşması görüşmelerinde, ortak pazar için gerçekleştirilmesi gerekilen gümrük birliği, üye devletler arasında önemli bir anlaşmazlığa yol açmazken, tarım ürünleri üzerinde ortak pazarın kurulması konusunda Fransa ve İngiltere’nin politikalardaki uyuşmazlığıyla tartışmalara yol açmıştır.

Dış bağlantılar

• Spaak Report (English summary)
• Spaak Report (French)