Spiro Agnew

Spiro Theodore Agnew
39. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
Görev süresi 20 Ocak 1969 - 10 Ekim 1973
Başkan	Richard Nixon
Yerine geldiği	Hubert Humphrey
Yerine gelen	Gerald Ford
Maryland Valisi
Görev süresi 25 Ocak 1967 - 7 Ocak 1969
Yerine geldiği	J. Millard Tawes
Yerine gelen	Marvin Mandel
Kişisel bilgiler
Doğum	Spiro Theodore Agnew 9 Kasım 1918 Baltimore, Maryland
Ölüm	17 Eylül 1996 (77 yaşında) Berlin, Maryland
Partisi	Cumhuriyetçi
Eşi	Judy Agnew
Çocukları	Pamela James Rand Susan Kimberly
İmzası

Spiro Theodore Agnew (9 Kasım 1918, Baltimore-17 Eylül 1996, Berlin, Maryland, ABD), ABD'nin 39. başkan yardımcısı. 1968'de ve 1972'de, Richard Nixon'un başında bulunduğu Cumhuriyetçi Parti listesinden seçilmiştir. Ülkesinin tarihinde en yüksek ikinci devlet görevinden çekilen ikinci (birincisi 1832'de John C. Calhoun), baskı altında istifa eden ilk kişidir.

İlk yılları

Babası bir Yunan göçmeniydi. Anagnostopoulos olan adını kısaltarak Agnew yapmıştı. Spiro Agnew, Baltimore Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi gördükten sonra 1947'de Baltimore'un bir banliyösünde avukatlığa başladı. 1957'de Baltimore ili İmar Temyiz Kurulu'na atandı. 1962'de Baltimore İl Yönetimi'ne seçildi. 1967'de Maryland valisi olduktan sonra, artan oranlı gelir yasasını, çevre kirlenmesine karşın katı hükümler içeren bir yasayı ve Mason-Dixon Çizgisinin (ABD'de Kuzey ile Güney'i ayırdığı kabul edilen çizgi) Güneyinde ırk ayrımı gözetmeden herkese ev kiralanmasını (open-housing) öngören ilk yasayı yürürlüğe soktu. Eyalette 306 yıldır ırklar arasında evliliği yasaklayan yasayı yürürlükten kaldırdı. Ancak Nisan 1968'deki ırkçılık karşıtı ayaklanmalarda pasif direnişe karşı sert bir tutum aldığı için, Siyahların ve liberallerin desteğini kaybetti. Polisin yetkilerini büyük ölçüde artırdı. Sağlık harcamalarıyla sosyal harcamalardan yapılacak kesintileri destekledi.

Başkan yardımcılığı

1968'de başkan yardımcılığı için aday gösterildiğinde Amerikan kamuoyunda çok az tanınıyordu. Ilımlı imajı, göçmen geçmişi ve hitabetteki başarısı onu, 1968'de Richard Nixon'ın başkanlık yarışındaki cazip bir mücadele ortağı yaptı. Nixon, Güney eyaletlerindeki ılımlı oyları çekmek için uyguladığı “Güney Stratejisi” için uygun bir aday olduğunu düşündüğü Agnew'i başkan yardımcısı adayı olarak seçti. Bu göreve seçildikten sonra hoşnutsuzluk içindeki radikal kesimlere çatan konuşmalarıyla ülke çapında üne kavuştu. Yönetimle ilgili haberlerde nesnellikten uzak olduklarını öne sürerek iletişim araçlarını eleştirdi. Kendisine karşı gelenlere ağır suçlamalarda bulundu. 1972'de Nixon tarafından aday gösterildiği başkan yardımcılığa tekrar seçildi.

İstifası

Baltimore savcısı George Beall 2 Ağustos 1973'te ona, özellikle Maryland valiliği dönemine ilişkin gasp, rüşvet ve vergi kaçakçılığı suçlamalarıyla ilgili olarak, hakkında soruşturma açıldığını bildirdi. Bundan sonra Agnew'in yıldızı sönmeye başladı. Önceleri bu soruşturma konusunda tartışmayacağını söylediyse de, televizyonda bir açık oturum düzenleyerek suçlamalara ilişkin gazete haberlerini “İğrenç yalanlar” olarak niteledi. Ancak 10 Ekim 1973'te federal iddianame eline geçince, başkan yardımcılığından istifa etti. Aynı gün, oldukça dramatik ve beklenmedik bir biçimde Baltimore'daki Bölge Mahkemesi'nin önüne çıktı. Maryland valisiyken 1967'de eline geçen 29,500 doları gelir vergisi beyannamesinde göstermediği yolundaki tek federal iddia karşısında nolo contendere (sanığın suçu kabul etmeden cezayı üstlenmesi) isteminde bulundu. Bu davanın, kendisinin suçlu olduğu önyargısına dayandırıldığını belirterek, ulusun çıkarına olduğu için istifa ettiğini açıkladı.

Yargıç Walter E. Hoffman Agnew'ı 10,000 dolar para ve üç yıl göz hapsi cezasına çarptırdı. Ayrıca, adalet bakanının mahkemeye kişisel bir başvuru yaptığını, kendisinin de bu nedenle Agnew'a hapis cezası vermediğini belirtti. Agnew, Maryland eyaletinin 1974'te onu barodan çıkartması üzerine, yabancı ülkelerle iş gören şirketlere danışman olarak özel sektörde çalışmaya başladı.

Agnew 1976'da bir başkan yardımcısının düşüşünü anlatan The Canfield Decision (Canfield Kararı) adlı romanını yayımladı. Siyasi kariyeri için bir savunma ve Nixon yönetimindeki görevlilere karşı bir saldırı niteliğindeki Go Quietly... or Else (1980; Sessizce Git... Yoksa) ikinci kitabıdır.

17 Eylül 1996'da yaşamını yitirdi.

Kaynaklar

• İngilizce Vikipedi, Spiro Agnew maddesinden tercüme edilmiştir.
• Encyclopædia Britannica

Dış bağlantılar

• Spiro Agnew biyografisi ABD Senatosu websitesi (İngilizce)