Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası
Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası (TİÇSF), Kurtuluş Savaşı'na destek veren, Türk sosyalistlerin kurduğu parti. 22 Eylül 1919 tarihinde kurulan partinin genel sekreteri Dr. Şefik Hüsnü idi. Fırkanın ilk kadroları arasında Ethem Nejat, Ahmet Akif, Sadrettin Celal, Nafi Atuğ Kansu, Cevat Cevdet ve Namık İsmail bulunuyordu. Parti devrimlerin devamlılığına inanıyor ve Kemalistler ile uzlaşıyordu.
Partinin Kuruluşu (Tekrardan kuruluşu)
1918 Sonrası iktidara gelen Tevfik Paşa hükümeti 1913'te kapatılan siyasi partilerin yeniden kurulmasına dair bir izin verince Sinop Kalesi'ndeki sürgünden dönen komünist aydınlar,bazı sempatizanlar ve Bolşevik İhtilali'ne katılan Osmanlı uyruklu sosyalist kadrolar hemen kuruluş çalışmalarına başladı. İştirak Gazetesi çevresinde toparlanan sosyalist kesimde parti genel başkanı Hüseyin Hilmi'nin Anadolu ve Trakya'daki direnişe karşı işgalcileri ve onların işbirlikçerini övmesine karşı bu parti etrafında birleştiler. Parti Çanakkale Savaşı'nda tabip yüzbaşı rütbesiyle savaşan Dr. Şefik Hüsnü Bey'in başkanlığında kuruldu. Partinin yönetim kadrosunda Mustafa Suphi, Ethem Nejat, Cevat Cevdet, Sadrettin Celal (Antel) gibi isimler bulunuyordu. Parti Tramvay, Gazhane gibi işletmelerde büyük bir kitleselliğe kavuştu. Fakat, örgütlülüğü sadece İstanbul'daydı. Cephede durumun kritikleşmesi üzerine bazı parti yöneticileri silah kuşanıp düşmana karşı savaşmak için Anadolu'ya gittiler. Bazı yöneticiler ise SSCB-TBMM Mutabakatını sağlamak amacıyla Moskova'ya gönderilerek Atatürk'ün Lenin'e verdiği bazı mesajları ilettiler. Parti, 1920, 1921 ve 1922'deki 1 Mayıs'larda en büyük kitleselliğe kavuştu. Mitinglerde işçiler hep bir ağızdan Bağımsız Türkiye diye haykırdılar.
Günümüzde İşçi Partisi ve Türkiye İşçi Köylü Partisi, TİÇSF'nin örgütsel ve siyasal mirasına sahip çıktığını iddia eden ve kurucu olarak Dr. Şefik Hüsnü Değmer'i işaret eden partilerdir.
Ayrıca bakınız
- Türkiye Komünist Partisi (1920)
- Halk İştirakiyun Fırkası
- Türkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi
- Osmanlı Sosyalist Fırkası
- Sosyal Demokrat Fırkası
- Aydınlık gazetesi