Tamburi Cemil Bey
| Tanburi Cemil Bey | |
|---|---|
|
Müzisyen Tanburi Cemil Bey | |
| Doğum |
1873 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm |
29 Ağustos 1916 (43 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Tanburi Cemil Bey (1873 - 1916), Türk tanbur, yaylı tanbur, klasik kemençe, alto kemençe, viyolonsel ve lavta ustası. Çok sayıda bestesi ve taş plak kayıtları vardır. Yaylı tanburu icad etmiştir.[1]
Hayatı
1873 yılında İstanbul'da doğmuştur. İlk müzik bilgilerini orta okul sıralarında ağabeyi Ahmet Bey'den almıştır. Müzik aleti çalmaya karşı ilgisi on yaşlarında keman ve kanun ile başlayan Cemil Bey daha sonra başladığı ve ismi ile bütünleşen tanbur sazı ile ustalık derecesine ulaşmıştır. Tamburi Ali Efendi'nin de öğrencilerindendir. Hatta Ali Efendi'nin, Tanburi Cemil Bey’i dinledikten sonra "eline bir daha tanbur almayacağını" söylediği rivayet olunsa da, ona eski tarz tanbur icrasını öğretmiştir. Tanburdan başka, klasik kemençe, lavta ve viyolonsel gibi sazları aynı ustalıkla icra ederek başlıbaşına bir ekol sahibi olmuştur. Müzik aleti çalmakta erişilmez bir mertebeye yükselmiş olan Cemil Bey aynı zamanda çok iyi bir bestekardır. Yaptığı eserlerle Türk müziği saz icrasına yepyeni ve modern bir tarz ve değişik bir yorum getirerek icracılığın mükemmelleşmesinde en büyük rolü oynamıştır. Özellikle, taş plaklara yapmış olduğu taksim kayıtları makam, üslup ve tavır açısından bir ders niteliği taşımaktadır. 29 Temmuz 1916'da İstanbul'da ölen Cemil Bey sözlü eserlerin yanında birçok saz eseri bestelemiştir. Taksimlerinin yanında, taş plaklara kaydedilmiş çok sayıda eseri bulunmaktadır.[2] Öğrencileri arasında ilk kadın otomobil yarışçısı olan Sâmiye Cahid Morkaya'da bulunur.[3]
Mesut Cemil'in babası olan Tanburi Cemil Bey'in mezarı Mevlanakapı'da, Merkezefendi mezarlığındadır.[4]
Tanburi Cemil Bey'in Çeçen Kızı (Hüseyni Oyun Havası) adlı bestesi Yunanistanın Midilli Adası'nda Ta Ksyla (Τα Ξύλα) adı ile bilinmekte olup oyun olarak oynanmaktadır.
Bestelediği saz eserleri
- Şedd-i Araban Peşrevi[5]
- Ferahfeza Peşrevi
- Muhayyer Peşrevi
- Mahur Peşrevi
- Hicazkâr Peşrevi
- Kürdili Hicazkâr Peşrevi
- Isfahan Peşrevi
- Neva Peşrevi
- Bestenigâr Saz Semaisi
- Suz-i Dilârâ Saz Semaisi
- Ferahfeza Saz Semaisi
- Hüseynî Oyun Havası (Çeçen Kızı)
- Nihavend Sirto
- Nikriz Sirto
Kaynakça
- ↑ "TANBÛRÎ CEMİL BEY". klasikturkmusikisi. 14 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160314163543/http://klasikturkmusikisi.8m.com/Tanburi.htm. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
- ↑ "Orijinalinden "Tanburi Cemil Bey'in Hazinesi"". TRT. 15 Şubat 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160314191944/http://www.trthaber.com/haber/kultur-sanat/orijinalinden-tanburi-cemil-beyin-hazinesi-235658.html. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
- ↑ Türkiye’nin ilk kadın ralli pilotu, Hürriyet, Erişim tarihi: 12 Haziran 2016
- ↑ "Tanburi Cemil Bey biyografisi". biyografi.net. 14 Mart 2016. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160314213503/http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=346. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.
- ↑ "Tanburi Cemil Bey Külliyatı – 10 Disk Collection". kalan.com. 4 Mart 2016. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160315005400/http://kalan.com/audio/tanburi-cemil-bey-kulliyati-10-disk-collection/. Erişim tarihi: 14 Mart 2016.