Tavaf
Tavaf (Arapça: طَوَافٌ bir şeyin çevresinde dolaşmak, dönmek[1]), İslâm'da, Kâbe'nin çevresinde yedi defa dönerek yerine getirilen ibadet. Haccın esaslarındandır.
Kâbe çevresindeki bir dönüşe şavt denir; bir tavaf yedi şavttan oluşur. Kâbe'nin Hacerü'l-Esved'in bulunduğu köşesinden sağa doğru yürüyerek başlangıç noktasına gelindiğinde bir şavt tamamlanmış olur. Her şavtın başlangıcında Hacerü'l-Esved'e yönelinir, mümkünse el sürülerek öpülür, değilse karşıdan tekbirde olduğu gibi eller kaldırılarak el sürme işareti yapılır; buna istilam (selâmlama) denir. İstilam, Allah'la yapılan sözleşmeyi ve bu sözleşmeye bağlılığı temsil eder. Tavafın belli bir saati yoktur, gece ya da gündüz her zaman yapılabilir. Tavaf sırasında tekbir (Allah-u ekber), tehlil (La ilâhe illallah) ve salavat okunur. Tavafın bitiminde hac görevinin vaciblerinden olan iki rekât namaz kılınır.
Çeşitleri
Hacla ilgili olarak kudüm, ziyaret ve sadr (veda) tavafı olmak üzere üç tavaf vardır.[1] Bunlar dışında nafile ve umre tavafları da mevcuttur. Her bir tavafın gayeleri farklıdır.
- Kudum tavafı (tavafü'l-kudum) Mekke'ye ilk varıldığında yapılır; Mekke'ye dışarıdan gelenler (afaki) için sünnettir.
- Nafile tavaf, Mekke'de bulunan kişinin zaman zaman yaptığı tavaftır; buna Tatavvu tavafı da denir.
- Sadr tavafı (tavafü's-sadr) hacıların cemreleri taşladıktan (şeytan taşlama) sonra yaptıkları tavaftır. Mekke dışından gelenler için vacip olan bu tavafla hac tamamlanmış olur.
- Umre tavafı, Umre sırasında yapılır ve umre ibadetinin esaslarındandır.
- Ziyaret tavafı (tavafü'z-ziyaret), hacıların Arafat'tan indikten sonra yaptıkları tavaftır. Haccın zorunlu gereklerinden olan bu tavafa ifada, rükün ve farz tavafı da denir.
