Tekrar Çal, Sam (oyun)
Tekrar Çal, Sam (İng. Play It Again, Sam), Woody Allen tarafından 1969'da yazılıp sahnelenmiş, daha sonra 1972'de senaryolaştırılıp filme alınmış tiyatro oyunudur.
Oyunun ismi
Oyunun ismini, Kazablanka filminde Ilsa'nın (Ingrid Bergman) söylediği ünlü replikten alır. Bu cümle aynı zamanda oyunun son cümlesidir.
Filmde Ilsa aslında tam olarak bu cümleyi söylemez. Café Americain'e girip Sam'i gördüğünde "Play it once, Sam, for old times' sake." der.[1] Ancak bu cümle "Play it again, Sam" şeklinde akıllarda kalmıştır.
Özet
Woody Allen'ın tipik karakterlerinden biri olan Allan Felix, karısı tarafından terk edilince bunalıma girer. En yakın arkadaşı Dick ve onun eşi Linda, onu bunalımdan kurtarmak, evde kapalı tek başına yaşamasını engellemek için, sürekli yeni kadınlarla tanıştırırlar. Ayrıca Allan'ın hayali arkadaşı Humphrey Bogart da zor zamanlarda ortaya çıkarak ona kadınlarla ilişkiler konusunda tavsiyelerde bulunur.
Ancak bu çalabaların ve tavsiyelerin hiçbiri işe yaramaz ve Allan kalıcı bir ilşikiye giremez. Çünkü garip ve nevrotik bir kişiliğe sahip olan Allan'ı hiçbir kadın anlayamamaktadır. Linda dışında... Çok çalışan ve sürekli seyahat eden Dick'in Linda'yı ihmal etmesinin de etkisiyle, Allan ve Linda yakınlaşır ve sonunda birlikte olurlar.
Önceleri kendisini anlayan bir kadın bulduğu için çok sevinen Allan, Dick'in Linda'yı ne kadar çok sevdiğini görünce suçluluk duymaya başlar. Sonunda bu yanlış ilişkiyi bitirmeye karar verirler. Oyunun sonunda yeniden yalnız kalan Allan, kendisi gibi bir sinema tutkunu olan üst kat komşusuyla tanışır ve sonunda kendine uygun birini bulmuş olur.
Karakterler
- Allan Felix: Karısı tarafından terk edilen, sıkıntı ve sıkıcı, nevrotik bir adamdır. Kadınlarla birlikteyken nları etkileyebilmek için saçma sapan uğraşlara girer ve bunların hepsi ters etki bırakınca her seferinde yalnız kalır.
- Dick: Allan'ın eskiden beri tanıdığı en iyi arkadaşıdır. Borsada hisse alım satımı işleriyle uğraştığı için çok meguldür, sürekli telefonla konuşur ve karısı Linda'yı ihmal eder. ancak bir iş olduğu bir akşam, eve telefon edip de Linda'ya ulaşamayınca endişelenir ve Linda'nın başka bir adamla ilişkisi olduğunda şüphelenerek, kendisine yardım etmesi için Allan'a gider. Ancak aslında Linda'nın birlikte olduğu kişi Allan'dır.
- Linda: Allan gibi nevrotik bir karakteri vardır. Sürekli psikoloğa gider ve yatıştırıcı ilaçlar kullanır. Allan'a birisini bulma konusundaki çalışmaları sırasında sürekli onunla birlikte olur ve sonunda aralarında bir ilişki başlar. Ancak sonunda kendini kocası Dick'e karşı suçlu hisseder ve evliliğini sürdürmeye karar verir.
- Humphrey Bogart: Allan'ın hayali arkadaşı olan Bogart, oyun boyunca çeşitli zamanlarda ortaya çıkar ve ona kadınlara karşı nasıl davranması gerektiğini gösterir. Kadınlara karşı tavrı tıpkı filmlerindeki gibi kaba ve şiddete meyillidir. Allan'ı cesaretlendirerek Linda'yla olan ilişkisinin başlamasına yardımcı olur.
Sahnelenme bilgisi
Prömiyer
- Oyun ilk defa 1969'da başrollerde Woody Allen ve Diane Keaton ile sahnelendi. Oyun 453 defa oynandı ve üç dalda Tony Ödülü'ne aday gösterildi.[2]
Türkiye'de
- 1995-1996 sezonunda Tiyatro Fora'da Tufan Karabulut yönetiminde sahnelendi. Başrollerde Arda Kavaklıoğlu ve Yeşim Alıç yer aldı.[3]
- 2001-2002 sezonunda yine Tiyatro Fora'da Tufan Karabulut yönetiminde sahnelendi. Başrollerde Arda Kavaklıoğlu ve Sibel Taşçıoğlu yer aldı.[3]
- 2007-2008 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Ragıp Yavuz tarafından sahnelendi. Başrollerde Arda Aydın ve Sevtap Çapan yer aldı. Sezai Aydın Humphrey Bogart rolünü oynarken, İrem Arslan Aydın Allen'ın karısı Nancy'i, Sevinç Erbulak Allan'ın tanıştığı çeşitli kadınları canlandırdı.
- 2008-2009-2010 sezonunda İzmir Devlet Tiyatrosu'nda Barış Eren tarafından sahnelendi. Başrollerde Ozan Yıldırım ve Ceyhan Gölçek Aksoy yer aldı. Yusuf Köksal / Levent Ulukut Humphrey Bogart rolünü oynarken, Özben Deneç Allen'ın karısı Nancy'i, Aylin Önal Allan'ın tanıştığı çeşitli kadınları canlandırdı.
- 2012 sezonunda Başkent Gösteri Sanatları Topluluğu oyuncuları tarafından Umut Sarıaslan yönetmenliğinde sahnelenmiştir.
- 2015 sezonunda Erciyes Üniversitesi Etak Tiyatro Toplulugu Oyuncaları tarafından Doruk Özcan'ın yönetmenliğinde sahnelenmiştir.
Uyarlamalar
Oyun 1972'de Woody Allen tarafından senaryolaştırıldı. Herbert Ross'un yönettiği filmin başrollerinde, oyunda olduğu gibi Woody Allen ve Diane Keaton yer aldı.
Dış bağlantılar
- IBDB'de Tekrar Çal, Sam.
- IMDb'de Tekrar Çal, Sam
Kaynaklar
- ↑ İngilizce vikipedide en:Casablanca (film) maddesi
- ↑ İngilizce vikipedide en:Woody Allen maddesi
- 1 2 Tiyatro Fora web sitesinde oyunla ilgili sayfa