Televizyon İzleme Araştırma Komitesi

Televizyon İzleme Araştırma Komitesi (TİAK), Türkiye'de televizyon izleyici araştırmalarını organize etmek ve denetlemek amacıyla çalışan bir komitedir. Reklam kuruluşları ve televizyon şirketleri tarafından oluşturulmuş olan TİAK, televizyon izleyici ölçüm işlerini AGB Nielsen Media Research (AGB) şirketinin Türkiye kolu olan AGB Anadolu'ya ihale etmiştir. Amacı, "örneklem büyüklüğü, iller, temsil edilecek evren, panel kompozisyonunda kullanılacak temel değişkenler ve raporlama kriterlerini" belirlemektir. Komite, AGB'nin işverenidir, araştırmayı organize eder, yapılışını denetler ve sonuçları komiteyi finanse eden kuruluşlara dağıtır.

Yapısı

16 kişiden oluşan Komite, Reklamverenler Derneği, Reklamcılar Derneği, Uluslararası Reklamcılık Derneği'nin üçer, televizyon kanallarının ise altı temsilcisinin bulunduğu 15 kişi, ve komite tarafından atanan, sistemin işleyişini ve verileri kontrol eden, bir denetçiden oluşur. Televizyon kuruluşlarından ATV, Kanal 7, Fox TV, TRT, Show TV, Samanyolu Tv, Kanal D, Star TV, CNN Türk, Dream TV temsilcileri TİAK'ta yer alır.

Tarih

1990'da Türkiye'nin ilk özel kanalı İnterStar'ın yayına başlamasından sonra izlenme oranlarının ölçülmesi, reklam verenler açısından önemli bir konu oldu. 1992'de TIAK'ın kurulması, reklamverenlerden ve medyadan bağımsız bir ara kuruluşa gerek duyulmasından kaynaklanır. Örneğin, Star TV, kendi araştırma kurumu Nielsen'e ölçümlerini yaptırmayı denemiş ama reklam verenler, Nielsen ücretini Star'dan aldığı için, sonuçlara itibar etmemiştir.[1]

TİAK, AGB Nielsen Media Research şirketinin Türkiye kolu olan AGB Anadolu'ya Televizyon izleyici ölçüm işlerini havale etmiştir. 1992'deki ilk ihaleyi kazanan AGB şirketinin sözleşmesi, izleyen yıllarda ihalesiz olarak her sene yenilenmiştir. diğer ölçüm şirketlerinin şikayetleri üzerine 2010 senesinde yeni bir ihale yapılacağı bildirilmiştir.

Eleştiriler

AGB tüm televizyon kanallarının izlenme oranlarını ölçer ama sonuçlarını sadece kendine para ödeyen kuruluşlara sunar. TİAK üyesi 12 kanal olmasına karşın, Türkiye`de hâlen ulusal, bölgesel ve yerel olmak üzere 3 binden fazla televizyon kanalı yayındadır. Bu düzenin belli büyük TV kanalları ve reklamcılara avantajlar sağladığı iddia edilmektedir. Ayrıca, TIAK'ın görevlendirdiği AGB'den bağımsız yapılan ölçümler farklı sonuşlar çıkarması, sistemde şeffaflık olması gereksinimini ortaya koymuştur.[2]

TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, üzerlerinde ölçüm yapan 2500 kişilik denek listesinin eline geçtiğini iddia etmiştir. Bu deneklerinin kimliklerini açığa çıkması onların manipüle edilmesi olasılığını gündeme getirmiştir. Nitekim, TIAK'ın kendi aşıklamasına göre, televizyon izlenme ölçümü yapılan bazı hanelerin, kimliği belirlenen kişiler tarafından ziyaret edildiği, hane reisine para teklif edilerek belli programların izlenmesinin istendiği tespit edilmiştir.[3][4]

TİAK'ın işleyişi hakkında çeşitli eleştirilerde vardır: ölçülen denek topluluğunun büyüklüğünü (2500 aile) kırsal kesimi kapsamamasını, televizyon izleyici topluluğunu yeterince iyi temsil etmemektedir. TIAK'ın denetçisi, hazırlanan denetçi raporlarını okuyacak nitelikli bir teknik komitenin olmamasını eleştirmiştir. TİAK denetçisi TİAK yerine "özerk ve kurumsal yapısı olan bir konseyin" bu işi yapması gerektiği savunulmuştur.[2]

Bir diğer eleştiri, TİAK ve Basın İzleme Araştırma Komitesi (BİAK)'ın Uluslararasın Reklam Derneği (IAA) bünyesinde yer almaları ve Doğan Yayın Holding ileri gelenlerinin IAA içinde nüfuza sahip olmalarıdır.

Kaynakça

  1. ↑ Cengiz Semercioğlu. "Herkes kendininkini ölçerse". 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090810070328/http://www.gercekgundem.com:80/?p=210872. Erişim tarihi: 31 ağustos 2009.
  2. 1 2 "Ölçüm tekeli kırılınca rating oranı da değişti". 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150206201012/http://www.stargazete.com/politika/olcum-tekeli-kirilinca-rating-orani-da-degisti-152860.htm. Erişim tarihi: 31 ağustos 2009.
  3. ↑ "Televizyon izlenme ölçümlerinde sahtekarlık tespit edildi". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306114842/http://www.milliyet.com.tr/Ekonomi/HaberDetay.aspx?aType=HaberDetay&KategoriID=3&ArticleID=1095355&Date=16.05.2009&b=Televizyon%20izlenme%20olcumlerinde%20sahtek%C3%A2rlik%20tespit%20edildi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2009.
  4. ↑ "Reyting skandalının patlak vermesi medyayı sarstı". http://www.medyakulisi.com/haber2704/reyting-skandalinin-patlak-vermesi-medyayi-sarsti_1/kulis2.aspx. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2009.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/24/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.